Rak przewodów żółciowych
Z Wikipedii
Rak przewodów żółciowych | |
ICD-10: |
C22.1 - Rak przewodów żółciowych wewnątrzwątrobowych
C24.0 - Rak przewodów żółciowych zewnątrzwątrobowych |
C22.1 - Rak przewodów żółciowych wewnątrzwątrobowych C24.0 - Rak przewodów żółciowych zewnątrzwątrobowych.0 {{{X.0}}} |
|
C22.1 - Rak przewodów żółciowych wewnątrzwątrobowych C24.0 - Rak przewodów żółciowych zewnątrzwątrobowych.1 {{{X.1}}} |
|
C22.1 - Rak przewodów żółciowych wewnątrzwątrobowych C24.0 - Rak przewodów żółciowych zewnątrzwątrobowych.2 {{{X.2}}} |
|
C22.1 - Rak przewodów żółciowych wewnątrzwątrobowych C24.0 - Rak przewodów żółciowych zewnątrzwątrobowych.3 {{{X.3}}} |
|
C22.1 - Rak przewodów żółciowych wewnątrzwątrobowych C24.0 - Rak przewodów żółciowych zewnątrzwątrobowych.4 {{{X.4}}} |
|
C22.1 - Rak przewodów żółciowych wewnątrzwątrobowych C24.0 - Rak przewodów żółciowych zewnątrzwątrobowych.5 {{{X.5}}} |
|
C22.1 - Rak przewodów żółciowych wewnątrzwątrobowych C24.0 - Rak przewodów żółciowych zewnątrzwątrobowych.6 {{{X.6}}} |
|
C22.1 - Rak przewodów żółciowych wewnątrzwątrobowych C24.0 - Rak przewodów żółciowych zewnątrzwątrobowych.7 {{{X.7}}} |
|
C22.1 - Rak przewodów żółciowych wewnątrzwątrobowych C24.0 - Rak przewodów żółciowych zewnątrzwątrobowych.8 {{{X.8}}} |
|
C22.1 - Rak przewodów żółciowych wewnątrzwątrobowych C24.0 - Rak przewodów żółciowych zewnątrzwątrobowych.9 {{{X.9}}} |
Rak przewodów żółciowych (rak komórek wyścielających drogi żółciowe, cholangiocellular carcinoma, CCC, cholangiocarcinoma) - choroba nowotworowa dróg żółciowych, będąca skutkiem nowotworowej transformacji komórek nabłonka przewodów żółciowych.
Termin cholangiocarcinoma obejmuje guzy dróg żółciowych zarówno wewnątrz- jak i zewnątrzwątrobowych.
Spis treści |
[edytuj] Epidemiologia
- zwykle w starszym wieku, po 60. roku życia
- nieco częściej u mężczyzn (♂:♀ = 3:2)
- koincydencja z kamicą dróg żółciowych 20-30%
[edytuj] Lokalizacja
- ⅓ w lokalizacji przywnękowej (guzy Klatskina)
- ¼ przewody żółciowe pozawątrobowe, część dystalna
- pozostałe- drogi żółciowe wewnątrzwątrobowe
[edytuj] Klinika
- raki wewnątrzwątrobowych dróg żółciowych objawiają się w taki sam sposób jak rak hepatocelularny
- objawy cholestazy (główny objaw nowotworów zewnątrzwątrobowych dróg żółciowych)
- osłabienie
- spadek masy ciała
- nudności, wymioty
- ból pod prawym łukiem żebrowym
- gorączka
- powiększona wątroba (50%)
- powiększony, macalny pęcherzyk żółciowy (25%), niekiedy objaw Courvoisiera
[edytuj] Lokalizacja raka dróg żołciowych
1. Proksymalna – w obrębie dróg wewnątrzwątrobowych, przewodu wątrobowego wspólnego i żółciowego wspólnego do górnego poziomu głowy trzustki, lub
2. Dystalna – gdy dotyczy wewnątrztrzustkowego odcinka przewodu żółciowego wspólnego.
W części proksymalnej najczęściej stwierdza się guzy wnęki wątroby, tzw. guz Klatskina.
Ze względu na lokalizację w stosunku do połączenia obu przewodów wątrobowych raki dróg żółciowych zostały podzielone na cztery typy.
Podział raków zewnątrzwątrobowych dróg żółciowych wg Bismutha:
Typ I guz przewodu wątrobowego wspólnego lub żółciowego wspólnego nie dochodzący do miejsca połączenia prawego i lewego przewodu wątrobowego
Typ II guz dochodzący i wciągający miejsce połączenia prawego i lewego przewodu wątrobowego
Typ IIIa guz naciekający miejsce połączenia obu przewodów wątrobowych i wciągający prawy przewód wątrobowy
Typ IIIb guz naciekający miejsce połączenia obu przewodów wątrobowych i wciągający lewy przewód wątrobowy
Typ IV guz naciekający prawy i lewy przewód wątrobowy i miejsca połączenia drugorzędowych przewodów wewnątrzwatrobowych, postacie wieloogniskowe
[edytuj] Czynniki ryzyka
- infestacja przywrami Clonorchis sinensis (Tajlandia, Laos, Malazja), Opisthorchis viverrini (Japonia, Korea, Wietnam)
- wrodzone anomalie dróg żółciowych
- choroba Carolego
- torbielowatość przewodów żółciowych
- PSC (pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych)
- ekspozycja na PCV, Thorotrast
- hepatolithiasis
- gruczolaki dróg żółciowych
- wrzodziejące zapalenie jelita grubego
- kamica żółciowa
- AIDS
[edytuj] Diagnostyka
- USG
- TK
- MRI jamy brzusznej (ocena wielkości guza, jego resekcyjności, obecności przerzutów)
- MRCP (cholangiografia metodą rezonansu jądrowego)
- ECPW
[edytuj] Obraz makroskopowy
- twardy, szary naciek w świetle przewodu
- typ wzrostu rozlany lub egzofityczny
- mogą prowadzić do słabo odgraniczonego pogrubienia ściany
[edytuj] Obraz histologiczny
- zwykle adenocarcinoma, może produkować śluz
- zdarza się utkanie płaskonabłonkowe
- proliferacji komórek nabłonka zwykle towarzyszy obfity, włóknisty zrąb (desmoplazja podścieliska)
[edytuj] Leczenie
Leczeniem z wyboru jest leczenie chirurgiczne. Chemioterapia przed- i pooperacyjna nie zwiększa w znaczący sposób przeżycia ani nie poprawia istotnie jakości życia pacjentów z rakiem dróg żółciowych. Wykonuje się cholecystektomię, resekuje drogi żółciowe, regionalne węzły chłonne i niekiedy część wątroby (raki proksymalne), w przypadku raków dystalnych leczeniem z wyboru jest pankreatoduodenektomia (resekcja głowy trzustki, pętli dwunastnicy, części dróg żółciowych i węzłów chłonnych)
[edytuj] Rokowanie
- niepomyślne, zwłaszcza guzy Klatskina (1/2 nieoperacyjna w momencie rozpoznania)
- około 10% chorych kwalifikuje się do leczenia operacyjnego
- śmiertelność towarzysząca radykalnym zabiegom operacyjnym wynosi około 10%
- częstość powikłań wynosi 30%
- 5-letnie przeżycie po operacji wynosi 9-18% (RDŻ w części proksymalnej), 20-30% (RDŻ w części dystalnej)
- średni czas przeżycia po wycięciu guza 20 miesięcy
Klasyfikacją powszechnie przyjętą jest podział wg AJCC (obejmuje ona wszystkie raki gruczołowe przewodów żółciowych zewnątrzwątrobowych z wyjątkiem raków brodawki Vatera i wewnątrztrzustkowego odcinka przewodu żółciowego wspólnego).
[edytuj] Bibliografia
- Wierzbicki R., Mielko J., Kurylcio A., Łopuszyńska M., Polkowski W. Nowotwory zewnątrzwątrobowych dróg żółciowych przebiegające bez żółtaczki mechanicznej: Opis przypadków. Cancer Surg (e-publ) 2005;1(2):31-38
- de Groen PC, Gores GJ, LaRusso NF, Gunderson LL, Nagorney DM. Biliary tract cancers. N Engl J Med 1999;341:1368-1378.
- Gerd Herold i współautorzy: Medycyna wewnętrzna. Repetytorium dla studentów i lekarzy wyd. IV PZWL 2005 ISBN: 83-200-3380-2
- Włodzimierz Januszewicz , Franciszek Kokot (red.) Interna Tom I - III. PZWL 2005 ISBN: 83-200-3249-0