Sarah Emma Edmonds
Z Wikipedii
Sarrah Emma Edmonds (1841-1898), znana także pod pseudonimem Frank Thompson – amerykanka kanadyjskiego pochodzenia, żołnierz armii Unii w czasie wojny secesyjnej, szpieg i pielęgniarka.
Sarrah urodziła się grudniu 1841 w powiecie York w Nowym Brunszwiku (współcześnie Kanada). Była wychowywana przez samotnego ojca, farmera, znanego z okrucieństwa wobec niej. Sarrah otrzymała minimalne wykształcenie i zmuszana była do ciężkiej pracy na farmie ojca. W wieku piętnastu lat uciekła z domu i udała się do USA. Początkowo zarabiała na życie jako domokrążny sprzedawca Biblii. Po kraju podróżowała w przepraniu mężczyzny i pod fałszywym nazwiskiem, jako Frank Thompson. Także jako mężczyzna osiedliła się w Flint w Mitchigan w 1861. Tego samego roku wstąpiła do armii Unii jako szeregowy piechoty. Swoją płeć zdołała ukryć przez ponad dwa lata i traktowana przez wszystkich jako mężczyzna wzięła udział w licznych operacjach zbrojnych, miedzy innymi w bitwach Blackburn’s Run, pierwsza pod Bull Run i wielu innych. Sarrah pracowała także jako pielęgniarz.
Najbarwniejszymi epizodami wojennej kariery Sarry były jej akcje szpiegowskie. W ich czasie zdołała zdobyć wiele cennych informacji o miarach przeciwka. Do najbardziej znanych należy historia, gdy zabarwiwszy sobie skore na czarno, w przebraniu czarnego niewolnika spędziła trzy dni w Yorktowan, w obozie konfederatów, zdobywając wiele cennych informacji natury militarnej.
Sarrah zdezerterowała z armii w 1863. Powodem tego była malaria, jakiej nabawiła się w czasie wyczerpującego życia żołnierza. W obawie, iż w czasie rekonwalescencji w szpitalu polowym, jej prawdziwa płeć może być odkryta zdecydowała się opuścić armie.
Po odejściu z armii, pozyskiwana jako dezerter odrzuciła swe przybrane nazwisko i płeć. Jako Sarrah Emma Edmonds zaczęła pracować w United States Christian Commission. Także pod swym prawdziwym nazwiskiem w 1865 wydala książkę, wspomnienia Nurse and Spy in the Union Army (Pielęgniarz i szpieg w armii Unii). W której w barwny sposób opisała swe wojenne przygody. W 1867 weszła za mąż za kanadyjskiego robotnika Linues Seelye, podobnie jak i ona osiadłego w USA.
W 1882 towarzysze broni Sarrah, zdołali doprowadzić do usunięcia z jej militarnych akt personalnych oskarżenia o dezercję. Pozwoliło to Sarze podjąć starania o otrzymanie renty wojskowej. Renta został przyznana jej specjalna decyzją Kongresu USA w 1884. W uzasadnieniu decyzji napisano Sarah E. E. Seelye, alias Frank Thompson a female solider who served as a private rendering faithful service in the ranks […].
Sarrah wzięła udział w wielu zjazdach weteranów, występując już jednak jako kobieta. Sarrrah jako jedyna kobieta została członkiem elitarnej instytucji the Grand Army of the Republic. Zmarła 5 września 1898 i została pochowana w Huston, w Teksasie na Cmentarzu Waszyngtona.
