Tragedia
Z Wikipedii
Tragedia (łac. tragoedia, z gr. τραγῳδία tragodia, od wyrazów τράγος tragos - kozioł i ᾠδή ode - pieśń) – utwór dramatyczny wywodzący się ze starożytnej Grecji. Podczas Dionizji, świąt ku czci greckiego boga wina i płodności Dionizosa, chór śpiewał uroczyste pieśni, zwane dytyrambami. W VI wieku p.n.e. poeta Tespis wprowadził dialog między chórem a aktorem, były to początki tragedii. Tragedia oznacza więc pieśń kozłów - aktorów ubranych w koźle skóry mające ich upodobnić do satyrów.
Tragedia w znaczeniu literackim oznacza utwór przeznaczony na scenę, który przedstawia nieprzezwyciężalny konflikt między dążeniami jakiejś wybitnej osoby, a siłami wyższymi (Bogiem, bogami, losem, prawem, moralnością). Wszystkie dążenia bohatera prowadzą do nieuchronnej klęski. W tragediach greckich ważną rolę odgrywa przeznaczenie (losy bohatera z góry były przesądzone), którego nie dało się pokonać, ale można mu się było poddać w sposób godny (walcząc) lub niegodny (przyspieszać nieuniknione, bez zważania na środki i konsekwencje). Często też do klęski popycha bohatera Hybris, czyli pycha i zaślepienie na prawdę. O godną klęskę w zmaganiach z fatum walczą właśnie bohaterowie. Ze względu na równowartość racji przedstawionych w tragedii nie mogą dokonać odpowiedniego wyboru. Cechy tego gatunku to: konflikt tragiczny, wybór, ironia i wina. Służy przeżyciu katharsis.
Spis treści |
[edytuj] Ojcowie tragedii
Tespis - wprowadził pierwszego aktora. Uznawany za wynalazcę tragedii.
Ajschylos - wprowadził drugiego aktora
Sofokles - wprowadził trzeciego aktora.
[edytuj] Budowa tragedii antycznej
- obecność chóru wywodzi się z dytyrambu, scena kończąca utwór
- prolog - temat sztuki i charakter; wprowadzenie
- parados - pierwsza, wprowadzająca pieśń chóru
- epejsódion - część mówiona przez aktora, aktorów[1]
- stásimon - część mówiona przez chór[1]
- éxodos - kończy sztukę właściwą; zawiera kommos, czyli lament bohatera.
Za trzech najwybitniejszych dramaturgów uważa się Ajschylosa, Eurypidesa i Sofoklesa.
[edytuj] Cechy tragedii antycznej
- zasada 3 jedności
- jedność czasu - akcja tragedii trwała nie dłużej, niż 24h,
- miejsca - jedno, niezmienne miejsce akcji (najczęściej pod pałacem królewskim)
- wątku - jeden wątek akcji, żadnych wątków pobocznych
- wysoka tematyka (królewska) - bohaterami byli królowie, problem władzy czy też polityki
- zasada decorum - przystawalności treści do formy
- zasada mimesis - naśladownictwa natury
- zasada nie przedstawiania scen krwawych
