Tryb (językoznawstwo)
Z Wikipedii
Tryb - kategoria gramatyczna czasownika, wyrażająca stosunek mówiącego do treści wypowiedzenia.
[edytuj] Tryby w języku polskim
W gramatyce języka polskiego występują trzy tryby:
- Tryb orzekający (oznajmujący) — wyraża obiektywny, neutralny stosunek mówiącego do wypowiadanej treści (Piszę artykuł). Tryb orzekający pozwala na rozróżnienie form czasowych
- Tryb rozkazujący — wyraża rozkaz, życznie lub prośbę (Przynieś książkę.). W trzeciej osobie pojawia się słowo „niech” (Niech przyjadą, niech czeka). Sporadycznie spotykane są analogiczne formy dla pierwszej osoby liczby pojedynczej, nie służą one jednak wyrażeniu rozkazu, a stosowane są jako figura stylistyczna (Niech zginę, jeśli to nieprawda!). Tryb rozkazujący nie pozwala na rozróżnienie form czasowych.
- Tryb przypuszczający — wyraża niepewność, warunkowość lub wyrażone pośrednio życzenie. W tym trybie czasownik tworzony jest z osobowej formy czasownika i cząstki „by” (-bym, -byś, -byśmy itp.). Np. zrobiłbym to; kupilibyśmy tandem; byłaby tam poszła. Tryb pozwala na rozróżnienie formy czasu przeszłego (Byłbym zrobił) i neutralnej (Zrobiłbym).
[edytuj] Zobacz też
- tryb orzekający
- tryb przypuszczający
- tryb rozkazujący
- tryb łączący
- tryb życzący
- koniugacja
