Wartościowanie dzieła literackiego
Z Wikipedii
Wartościowanie dzieła literackiego – etap analizy literackiej następujący po interpretacji; obejmuje nie tylko utwór traktowany jako całość, ogranicza się głównie do jego wybranych przekrojów, części. Wartościowanie jest swego rodzaju odpowiedzią na wartość, w której wybranej części dzieła literackiego świadczy się uznanie, podziw, etc. Jednakże na początku trzeba ową wartość wydobyć ze stanu potencjalności. Wartościowanie dzieła literackiego obejmuje nie tylko utwór traktowany jako całość, ogranicza się głównie do jego wybranych przekrojów, części. Wartościowanie jest swego rodzaju odpowiedzią na wartość, w której wybranej części dzieła literackiego świadczy się uznanie, podziw, etc. Jednakże na początku trzeba ową wartość wydobyć ze stanu potencjalności.
Istnieje zbiór kryteriów pozwalających zidentyfikować wartość:
- rozpoznanie kategorii oraz rozważanie i analizowanie dzieła pod tym kątem
- określenie wartości swoistych dla tego rodzaju przedmiotów
- wyróżnienie wartości naczelnych oraz ustalenie ich hierarchii
Wartościowanie powinno uwzględniać odczucia twórcy, epokę, w której tworzył i środowisko, w którym powstało dzieło literackie.
Kategorie:
- kategorialna - dzieło jest bardziej wartościowe, im bardziej zbliża się do istoty literackiej. Trzeba posiadać większą wiedzę o dziele.
- idiograficzna - badanie dzieła przez wskazanie na zamierzenia autora. Jest to bardzo trudne, gdyż trzeba wiedzieć, co autor miał na myśli tworząc. Ogromną rolę odgrywa wiedza o życiu twórcy. Nie można ufać intuicji.
- antropologiczna - im bardziej dzieło zwraca się ku człowiekowi i jego pytaniu o byt, tym większa i bogatsza jest wartość dzieła literackiego.
[edytuj] Bibliografia
J. Sławiński, Analiza, interpretacja i wartościowanie dzieła literackiego, [w:] Próby teoretycznoliterackie, Warszawa 1992 lub [w:] Problemy metodologiczne współczesnego literaturoznawstwa, red. H. Markiewicz i J. Sławiński, Kraków 1976.
