 |
Test an lenga piemontèisa
|
Nassù anviron dël 1135, mòrt dël 1189, Umbert III, dit ël Sant (o ël Beà), a fa eut ant la lista dij cont ëd Savòja. A l'é fieul e sucessor ëd Medeo III. Cand sò pare a meuir, dël 1148, a l'é ancora masnà e a pija ël govern mach cand ch'a seurt ëd tua, dël 1150.
Ij Savòja a l'ero për tradission fidej al papa ëd Roma. Sòn a fa nasse ij contrast an tra Umbert e l'amperator Federich I ël Barbarossa, ch'a volìa gavé podèj e tère al papa Adrian IV. Chiel-sì a strenz n'aliansa con la lega lombarda e Umbert as buta da la part dël papa. Cand Adrian IV a meuir, ij cardinaj a nòmino sò sucessor Rolando Bandinelli, ch'a pija ël nòm ëd Lissànder III; ël Barbarossa a pròvoca un sisma an sostnend l'antipapa Vitor IV.
Umbert a l'ha gnun dùbit e a resta fidel a Lissànder III e sòn a rend ij rapòrt con l'amper ancor pì dur. Antlora Umbert a preuva a aliesse con Enrich II, re d'Anghiltèra. A manda l'abà ëd San Michel dla Ciusa tanme ambassador për butesse d'acord con Enrich II e fé marié la fija d'Umbert, Alis, con ël fieul d'Enrich, Gioann, pì tard stranomà ël sensa tèra. L'acòrd a l'era che ij doi as sarìo mariasse cand Alis, ch'a l'era ancora masnà, a fussa dventà un pòch pì granda. La dòta a sarìa stàita tuti ij possediment dij Savòja se Umbert a l'èissa nen avù dij fieuj mascc; dësnò la contea ëd Belley, ij castej ëd Pierre Châtel e Rossillon, la comba dla Rochette, ëd Montmajeur e d'àotre tère ancora.
Malorosman, Alis a meuir dël 1178 a l'amprovista, prima ëd podèj mariesse. D'àotra part, la quarta fomna d'Umbert, Beatris ëd Vienne, a buta al mond un mascc, ch'a dventa l'ardité al tròno. Bele che ij rapòrt d'Umbert con Enrich II a resto bon, ij Savòja a resto sensa n'alià vàlid contra ël Barbarossa, ch'a ségoita a agassé Umbert.
Për esempi, dël 1184 un tribunal elegiù da Barbarossa a fortiss che ël cont ëd Savòja a dev rende al vësco ëd Turin ël castel ëd Pianëssa, ma Umbert a resist e as lo ten e gnun a l'ha 'l corage d'andé a pijelo con la fòrsa.
Chèich agn apress ël vësco a va a Pavìa da l'amperator: a veul che ij Savòja a-j dago ël castel ëd Vian-a, col d'Arvàota e mità ëd col ëd Carignan. Umbert a promet ëd felo pen-a che l'amperator a ven-a a Turin. Ma cand che sòn a càpita, dòp pòchi mèis, Umbert as fa nen trové. Antlora ël Barbarossa a diciara Umbert dëscadù ëd sò podèj e a lo dëspeuja dij sò domini; a manda ëdcò na milen-a ëd soldà për assedié e pijé ël castel ëd Vian-a. Ma Umbert III a chita nen ij castej ch'a-j resto, e a meuir ant un ëd costi-sì dël 1189.
Umbert III a l'ha avù quatr fomne, Faldiva ëd Tolosa, Geltrude ëd Fiandra, Clemensa ëd Zähringen e Beatris ëd Vienne, e tre masnà: Alis, Sofìa e Tomà, ch'a-j suced ch'a l'é ancor masnà.
|
OMMI! Ma io non SO LEGGERE!!
E be'? :) È facile imparare a leggere una lingua che si parla già. Consulti
questa pagina e vedrà, in un attimo anche Lei avrà il suo badge da bogianen :)
|
St'utent-sì a l'é un bogianen
|
OMMI! pero si YO no
SE LEER!
¿Y que? :) Es fácil aprender a leer un idioma que ya se habla. Consulte usted esta pagina y verá, en un momento tendrá usted su Badge de Bogianen :)
'cò ti it peule travajé a fé pì granda e bela la wikipedia piemontèisa. Tùit a peulo gionté dj'anformassion, deurbe dij neuv argoment, deje na man aj volontari che a travajo ambelessì 'ndrinta. Rintra ant la Piòla e les coma avnì a fé toa part. I soma na gran famija e i l'oma da manca dël travaj ëd tùit.
BANCHÈT dj'UTISS
Lìber për chi a veul amprende
a lese e a scrive mej an piemontèis, e che an fan d'arferiment a tùit për la coression ortogràfica dij test ant sle pàgine marcà koiné piemontèisa.
Për ёscrive dësgagià, che as dëscarìa la Tastera piemontèisa!
E che a manca pa dë vardesse la pàgina d'agiut për chi as anandia da zero.
|
|
