Britagna
Di Wikipedia, l'enciclopedìa lìbbira.
La Britagna (ntô brètuni: Breizh e ntô francisi: Bretagne) è na vaste pinìsula a punenti dû cuntinenti europeu, ntra la Mànica e l'Ocèanu Atlànticu. E' na nazzioni ntigrata â Ripùbblica Francisi, ma nun arricanusciuta di chidda. Criata â fini dû Mperu rumanu dâ mmigrazzioni massìccia di Brètuni di Gran-Britagna ntâ mitati occidintali di l'antica Armurica (ntô francisi: Armorique), fu un paisi distintu dî sô urìggini nzinu ô sèculu XVI. Ntô 1532 addiventa na "pruvincia nnuminata stranera" junciuta â Francia sutta la midemma curonna nzinu â sô sparizzioni mministrativa ntô 1790 e â sô divisiuni nta cincu dipartimenti. Di chistu passatu la Britagna cunzirvàu nummarusi particularitati curturali e sociulòggichi ca alimèntanu un sintimentu d'appartinenza sèmpri attuali.
La Britagna è macari lu nomu di na riggiuni mministrativa francisi c'arripìgghia lu cuntornu dâ Britagna stùrica assinza lu dipartimentu dâ Lòira-Atlàntica (ntô francisi: Loire-Atlantique). La sô capitali è Rennes (ntô brètuni: Roazhon).
Li sô abbitanti si chiàmanu "brètuni" (ntô francisi: "Breton", pi l'òmini, e "Bretonne", pî fìmmini), ca si parra dâ nazzioni stùrica o dâ riggiuni mministrativa attuali. Lu sô nomu brètuni, Breizh (assinza artìculu), è ortugrafiatu «ZH» pi sintitizzari la scrittura asistenti pû sittintriuni e lu punenti (Breiz) cu chidda dû miridiuni (Breih). «Breizh» è macari spissu scriutu BZH (p'asempiu supra li targhi dî màchini). Ntô gaddu, lu sô nomu è Bertaèyn.
[cancia] Li dipartimenti dâ Britagna
- Côtes-du-Nord (22) => addivintatu Côtes-d'Armor ntô 1990.
- Finistère (29).
- Ille-et-Vilaine (35).
- Morbihan (56).
- Loire-Infèrieure (44) => addivintatu Loire-Atlantique ntô 1957 è ca fa parti dâ riggiuni "Pays-de-la-Loire" dû 1941.
[cancia] Culligamenti esterni
- Lec'hienn kuzul rannvroel - Situ dû Cunsigghiu Riggiunali dâ Britagna
- Skingomz e Breizh - Ràdio brètuni - e brezhoneg hag e galleg - ntô brètuni e ntô francisi
- Etimuluggìa e stùria dî cumuni brètuni
- Dorioù Breizh - Purtali brètuni - e saozneg - ntô ngrisi
- Bannieloù Breizh - Stùria dî banneri brètuni e geografìa dâ Britagna
Rifirimenti: La Bretagne en français
