Dialettu cilintanu miridiunali
Di Wikipedia, l'enciclopedìa lìbbira.
Lu cilintanu miridiunali (zoè chiddu parlatu ntâ parti miridiunali dû Cilentu) è un dialettu di tipu sicilianu (famigghia dû miridiunali estremu). Puru siddu l'ària giogràfica dû Cilentu è situata dintra dâ riggiuni Campania (Pruvincia di Salernu), sta parlata cilintana miridiunali nun havi nenti n cumuni cu li parlati napulitani.
Ìndici |
[cancia] Carattirìstichi dî parlati cilintani miridiunali
[cancia] Dialettu di Roccagloriosa
Roccagloriosa è situata nta l'ària custera dû Cilentu. Li carattirìstichi piculiari dû sò dialettu sunnu:
- lu vucalismu di tipu sicilianu (sistema pentavucàlicu)
- la prununza chiara e distinta dî vocali finali (comu ntê dialetti di l'estremu sud) a diffirenza di l'àutri dialetti campani ca li addibbulìscinu.
- lu passaggiu di ll latinu a dd, comu ntô sicilianu, p'asempiu ntô prunomu dimustrativu cilentinu (e sicilianu) chiddu. Ma chistu nun succedi sempri (p'as. bellu). Stu finòminu cunzunànticu (tìpicu dî dialetti di l'estremu Miridiuni comu li dialetti calabbrisi e siciliani) ìsula lu Cilentu dâ ristanti Campania.
- l'artìculu ditirminativu u (hà pirdutu la cunzunanti nizziali l)
- lu prunomu pirsunali iddu (tìpicu dû Cilentu miridiunali e dâ Sicilia)
- l'usu dâ forma dû duppiu cungiuntivu (as. si vinissi, u dicissi), comu n sicilianu, esprissioni ca n talianu è traduciuta cu un cungiuntivu e un cunnizziunali "se venisse, lo direi").
[cancia] Dialettu di Rofrano
Rofrano è situata ntâ zona dû retroterra muntanu dû Cilentu. Li carattirìstichi piculiari dû sò dialettu sunnu:
- lu vucalismu di tipu sicilianu (sistema pentavucàlicu)
- la prununza chiara e distinta dî vucali finali (comu ntê dialetti di l'estremu sud) a diffirenza di l'àutri dialetti campani ca l"addibbulìscinu.
- lu passaggiu di ll latinu a dd, comu ntô sicilianu, p'asempiu ntô prunomu dimustrativu cilentino (e sicilianu) chiddu. Ma chistu nun succedi sempri (p'as. bellu). Stu finòminu cunzunànticu (tìpicu dî dialetti di l'estremu Miridiuni comu li dialetti calabbrisi e siciliani) ìsula lu Cilentu dalla ristanti Campania.
- l'artìculu ditirminativu lu (forma cchiù arcàica di l'artìculu u).
- lu prunomu pirsunali iddu (tìpicu dû Cilentu miridiunali e dâ Sicilia)
- l'usu dâ forma dû duppiu cungiuntivu (as. si vinissi, u dicissi), comu n sicilianu, esprissioni ca n talianu è tradutta cu un cungiuntivu e un cunnizziunali "se venisse, lo direi").
[cancia] Dialettu di Alfanu
[cancia] Mini dizziunariu Alfanisi-Sicilianu-Talianu
Stu mini dizziunariu hà statu criatu pi putiri fari dî paraguni:
Alfanisi | Sicilianu | Talianu |
---|---|---|
abballa | abballa | balla |
a la | a la, â | alla |
a lu | a lu, ô | al, allo |
ammuccia | ammuccia | nasconde |
amuri | amuri | amore |
ariu | aria, ariu | aria |
aspietti | aspetti | aspetti |
attu | gattu, attu, jattu | gatto |
àuza | àusa | alza |
biri | viri, vidi | vede |
cìnniri | cìnniri | cenere |
ca | ca, chi | che |
ca | ca (pirchì) | perché |
chi | cùi, cu | chi |
curca | curca | corica |
curri | curri | corre |
faci | fà, faci, fapi | fa |
feti | feti | ha un cattivo odore |
fiesti | festi | feste |
fìmmina | fìmmina | donna |
frivarìa | frivarìa | fa freddo |
frivaru | frivaru | febbraio |
furnu | furnu | forno |
genti | genti | gente |
giugnu | giugnu | giugno |
granaru | granaru | granaio |
gruosso | grossu, gruossu | grosso |
ietta | jetta | getta |
inchi | jinchi | riempie |
inta | nta | in |
jnnaru | jinnaru, jnnaru | gennaio |
jurnata | jurnata | giornata (giorno) |
lardu | lardu | lardo |
li | li, 'i | le |
liettu | lettu | letto |
lu | lu | il, lo |
mali | mali | male |
mali tiempu | malu tempu | maltempo |
manna | manna | manda |
manu | manu | mano |
marzu | marzu | marzo |
matina, matinu | matina | mattina |
misi | misi | mese |
nci | ci | ci |
nu, nun | nun | non |
parlatu | parratu, parlatu | parlato |
Pasca | Pasqua, Pasca | Pasqua |
pinni | pinni | penne |
ppi | pi | per |
priestu | prestu | presto |
può | poi, puoi | puoi |
purtaru | purtaru | portarono |
quanna | quannu | quando |
ri | ri, di | di |
sàbatu | sàbatu | sabato |
si | si, siddu | se |
soldi | sordi | soldi |
suli | suli | sole |
sùrici | sùrici | topo (sorcio) |
suu | sò, sou | suo |
tabaccu | tabaccu | tabacco |
tanta | tantu | tanto |
tri | tri | tre |
ugna | ugna | unghie |
uòmmini | uòmini, uòmini | omini |
veni | veni | viene |
vicinu | vicinu | vicino |
voli | voli, vò | vuole |
zappulìa | zappulìa | zappa (verbo) |
zicu | nicu (bamminu) | bambino (piccolo) |