శ్రీనాథుడు

వికీపీడియా నుండి

శ్రీనాధుడు కొండవీటి రెడ్డిరాజుల ఆస్థాన కవి. ఈతడు 15వ శతాబ్దమున జీవించినాడు. ఈతనికి కవిసార్వభౌముడను బిరుదము కలదు. శ్రీనాధుడు గొప్ప కవి. ఇతను ఎన్నో కావ్యాలు రచించినాడు, వాటిలో కొన్ని భీమ ఖండము, కాశీ ఖండము, మరుత్తరాట్చరిత్ర, శృంగార నైషదము మొదలగున్నవి. వీరు రాసిన చాటువులు ఆంధ్రదేశమంటా బహు ప్రశస్తి పొందినాయి. వీరు పోతన గారికి సమకాలీనులు మరియు బంధువులు.

విషయ సూచిక

1 రచనలు
2 శ్రీనాధుని జీవిత విశేషాలు తెలిపే కొన్ని పద్యాలు
3 మూలాలు
4 బయటి లింకులు

[మార్చు] రచనలు

మరుత్తరాట్చరిత్ర
శాలివాహన సప్తశతి
శృంగార నైషధము
భీమేశ్వర పురాణము
ధనంజయ విజయము
కాశీ ఖండము
హర విలాసము
శివరాత్రి మహాత్మ్యము
పండితారాధ్య చరిత్రము
నందనందన చరిత్రము
మానసోల్లాసము
పల్నాటి వీరచరిత్రము
క్రీడాభిరామము
రామాయణము పాటలు

కాశీఖండమునందు చెప్పుకున్నట్టుగా

చిన్నారి పొన్నారి చిఱుత కూఁకటినాఁడు
   రచియించితి మరుత్తరాట్చరిత్ర.
నూనుగు మీసాల నూత్న యౌవనమున
    శాలివాహన సప్తశతి నొడివితి.
సంతరించితి నిండు జవ్వనంబునయందు
    హర్షనైషధకావ్య మాంధ్రభాషఁ
బ్రౌఢ నిర్భర వయఃపరిపాకమునఁ గొని
    యాడితి భీమనాయకుని మహిమ

ప్రాయమింతకు మిగులఁ గైవ్రాలకుండఁ
గాశికాఖండ మను మహాగ్రంథ మేను
తెనుఁగు జేసెదఁ గర్ణాటదేశ కటక
పద్మవనహేళి శ్రీనాథభట్టకవిని.

[మార్చు] శ్రీనాధుని జీవిత విశేషాలు తెలిపే కొన్ని పద్యాలు

దీనారటంకాల దీర్ధమాడించితి
                దక్క్షిణాధీశు ముత్యాలశాల,
పలుకుతోడై తాంధ్రభాషా మహాకావ్య
               నైషధగ్రంధ సందర్భమునకు,
పగులగొట్టించి తుద్బట వివాద ప్రౌఢి
               గౌడడిండిమభట్టు కంచుఢక్క,
చంద్రభూష క్రియాశక్తి రాయలయొద్ద
               పాదుకొల్పితి సార్వభౌమ బిరుద,
మెటుల మెప్పించెదో నిన్ను నింకమీద
రావు సింగ మహీపాలు ధీవిశాలు
నిండుకొలువున నెలకొనియుండి నీవు
సకలసద్గుణ నికురంబ! శారదాంబ!

కవిరాజుకంఠంబు కౌగలించెనుగదా
                పురవీధినెదురెండ బొగడదండ,
సార్వభౌముని భుజాస్కంధ మెక్కెనుగదా
                నగరివాకిటనుండు నల్లగుండు,
ఆంధ్రనైషధకర్త యంఘ్రి యుగ్మంబున
                దగలియుండెనుగదా నిగళయుగము,
వీరభద్రారెడ్డి విద్వాంసుముంజేత
                వియ్యమందెనుగదా వెదురుగొడియ,
కృష్ణవేణమ్మ గొనిపోయె నింతఫలము 
బిలబిలాక్షులు తినిపోయె తిలలుపెసలు
బొడ్డుపల్లెను గొడ్డేరి మోసపోతి
నెట్లుచెల్లింతు టంకంబు లేడునూర్లు?

కాశికావిశ్వేశు గలసె వీరారెడ్డి
                 రత్నాంబరంబు లే రాయడిచ్చు?
కైలాసగిరిబండె మైలారువిభుడేగె
                 దినవెచ్చ మేరాజు దీర్పగలడు?
రంభ గూడె తెనుంగురాయరాహుత్తుండు
                 కస్తూరి కేరాజు ప్రస్తుతింతు,
స్వర్గస్థుడయ్యె విస్సన్నమంత్రి మరి హేమ
                 పాత్రాన్న మెవ్వని పంక్తి గలదు?
భాస్కరుడు మున్నె దేవునిపాలి కరిగె 
కలియుగంబున నిక నుండ కష్టమనుచు
దివిజకవివరు గుండియల్ దిగ్గురనగ
నరుగుచున్నాడు శ్రీనాధు డమరపురికి.