Tala ng mga pariralang Latin

Mula sa Tagalog Wikipedia, ang malayang ensiklopedya.

Ang sumusunod ay isang tala ng mga pariralang Latin.

[baguhin] A

ab aeterno

"mula sa simula ng panahon"

ab imo pectore

"mula sa kaibuturan ng puso"

ab incunabulis

"mula sa duyan"

ab initio

"mula sa simula"

absente reo

Sa batas: "sa kawalan ng nasasakdal" o "sa kawalan ng presensya ng nasasakdal."

absit invidia

"hindi intensiyon ang makasakit." Sa kolokyal na paggamit ito ay pinasikat ng linyang "walang personalan, trabaho lang" at "bato bato sa langit, ang tama ay wag magagalit."

a capite ad calcem

"mula ulo hanggang paa." Sa madaling salita, "buong pagkatao" ang tinutukoy nito.

A cruce salus

Sa Kristiyanismo at Katolisismo: "mula sa Krus ang ating kaligtasan". Sa ibang anyo at pagkakalikha ito ay nangangahulugan din ng "ng dahil sa Krus tayo ay naligtas".

Acte est fabula

"tapos na ang palabas". Kung ang isang tao ay nabubuking o nahuhuli sa akto ng pagarte o pagpanggap o pagkakanulo siya ay sinasabihan, kadalasan sa mga pelikula, ng "tapos na ang palabas".

Anno Domini

"sa taon ng Diyos" o "sa kapanahunan ng Diyos". Ito rin ay malawakang ginagamit sa pagtatala ng kapanahunan. Kabalikan nito ay ang BC o "Before Christ"

Ad absurdum

Sa batas: "punto ng kapaluhan o katatawanan". Hindi tinatanggap ng korte ang mga argumento na umaabot sa puntong ito.

Addendum

Sa pagsulat: "mga bagay na nararapat idagdag o iragdag".

ad hominem

Sa batas at lohiko, ang argumento laban sa tao. Ito ay isang uri ng "fallacy" na tumitira sa pagkatao ng nasasakdal, ng tagapagtanggol, o ng kadebate, imbes na tuunan ng pansin ang punto de vista ng mga nabanggit.

Ad infinitum

Sa matematika, astronomiya, pisika at termodaynamiko: "walang hangganan".

Ad interim

Sa pulitika: "pansamantala". Sa panahon ng pagkakasagupa o digmaan, hinahawakan ng panalong parte ang bansa o teritoryo at nagbubuo sila ng "Interim Government" o "pansamantalang pamahalaan".

Ad lib

Sa musika: "sa kagustuhan ng isa". Sa panahon ng pagkakalimot ng linya o dahil na rin sa kagustuhan ng ibang mangaawit, pinapalitan nila ang linya o mga piyesa ng awitin sa kahit anong salitang kanilang naiisipan. Kadalasan ito ay di sinasadyang insidente.

Adsum

"narito ako"

Advocatus diaboli

"Devil's advocate"

Agnus Dei

Sa relihiyon: "Kordero ng Diyos".

alibi

"nasa ibang lugar." Sa batas, ito ay nangangahulugang "palusot". Ayon sa batas, ang kawalan ng "palusot" sa panahon ng krimen, ay indikasyon ng pagkakasangkot sa nasabing krimen.

Alma mater

"nagpalaking ina". Sa modernong paggamit, ito ay nangangahulugang "Paaralang pinagtapusan". Ang paaralan ay analohiya ng "ina" na siyang "nagbigay" ng "kaalaman" sa mga bagay na dapat malaman ng isang "anak". Ang anak sa gamit na ito ay tumutukoy sa mga mag-aaral o estudyante.

Alter ego

Sa sikolohiya: "ibang pagkatao". Ayon sa pag-aaral ang ibang bata, maging ang matatanda ay nagkakaroon ng alter ego bilang mekanismo o proteksyon nila sa kanilang sarili. Kung ang o mga alter ego-ng ito ay nakakaapekto sa pang-araw araw na pamumuhay ng taong nasasangkot, kadalasay nasusuri ito bilang karamdaman na tinatawag na "Multiple Personality Disorder".

Ante meridiem

"bago magtanghali". Pagpinaiksi sa Ingles, ito ay nagiging a.m. na katumbas naman ng sa Filipino na n.u. o "ng umaga"

amicus curiae

Sa batas: "kaibigan o mga kaibigan ng Korte".

A posse ad esse

(Ingles) "from possibility to actuality". Sa sulatin ni Santo Tomas De Aquino (Saint Thomas Aquinas), hindi mapangyayari ang aktuwalidad mula sa isa pang posibilidad, kung hindi sa tulong ng isang aktuwal na personalidad — ang Diyos.

Ars gratia artis

(Ingles) "arts for arts' sake".

Artium baccalaureus

(Ingles) Bachelor of Arts. Pinapaiksi ang katagang ito sa paraang BA o AB.

Artium magister

(Ingles) "Master of Arts". Nakakamit ito matapos ang karagdagang pagaaral matapos ang makuha ang bachelor of arts.

Ave atque vale

(Ingles) "Hello and goodbye". Kadalasan itong napangyayari sa pagkakataon ng pagkikita at kawalan ng kapanahunan upang makapaghuntahan.

Ave Maria

Aba Ginoong Maria

[baguhin] P

Pater Noster

Ama Namin

[baguhin] V

Vox populi

Naniniwala ang mga experto sa agham pampulitika sa kasabihang "vox populi, vox dei." Kapag isinalin sa wikang Filipino, ang ibig sabihin nito ay “Tinig ng taumbayan, tinig ng Diyos!” Ang vox populi ay "tinig ng taumbayan". Ginamit itong argumentong retorikal laban sa napatalsik na dating Pangulong Joseph Ejercito Estrada.

vox populi, vox dei

"Tinig ng taumbayan, tinig ng Diyos!"