Dokuztay, Afşin
Vikipedi, özgür ansiklopedi
 Dokuztay, Türkiye |
|
|---|---|
 Kahramanmaraş |
|
| Bilgiler | |
| Nüfus | 283 [1] (2000) |
| Koordinatlar | NA |
| Posta Kodu | 46500 |
| Alan Kodu | 0344 |
| Yönetim | |
| Coğrafi Bölge | Akdeniz Bölgesi |
| İl | Kahramanmaraş |
| İlçe | Afşin |
| Köy Muhtarı | Kadir Yıldırım |
| Web Sitesi | |
Dokuztay, Kahramanmaraş ilinin Afşin ilçesine bağlı bir köydür.
Konu başlıkları |
[değiştir] Tarih
Dokuztay köyünün tarihi hakkında kesin olarak bir bilgiye sahip olunmamakla birlikte şu an hayatta olmayan 1960 lı yıllarda 70 yaşın üzerinde bulunan köyde yaşamış ve onlara da babaları ve dedeleri tarafından anlatılmış olan bilgilere göre ve köyde bulunan yapıların durumu incelendiğinde: dokuztay köyünün tarihi 200 ile 250 yıl arasında olduğu anlaşılmaktadır.
kökeni ve nereden göc ederek dokuztay köyüne geldiği:
yine şu an hayatta olmayan köyde yaşamış insanların babaları ve dedeleri tarafından kendilerine anlatılanlara göre: sebebi bilinmemekle birlikte Ankara Haymana ilçesinde celikan aşireti olarak bilinen ve hale haymanada bu aşiret mensuplarının yaşadığı bilinmektedir ve bu aşirete bağlı bir kaç aile kendilerinin ve hayvanlarının barınmalarını ve beslenmelerini sağlamak maksadıyla doğuya doğru göçederek şu an köyün kurulu bulunduğu yere geldiklerinde buranın kendileri için gerekli olan suyun bulunduğu hayvanları için de bol miktarda yemi bulunması ve ikliminin nibeten çok sert olmaması ve daha önceleriyaklaşık 5 ile 10 bin insanın yaşadığını gösteren virane bağların bulunması iki adet kalenin bulunması ve tarıma açılmış toprakların bulunması bu insanların buraya konaklamalarını sağlar ve hayvanlarının keçi olması ve bölgenin meşelik olması sesebiylede kıldan dokudukları çadırlarını yaklaşık 5 aile buraya yerleşmeye karar verir yerleşen insanlar kürtçe konuşmaktalar ve bölgelerinde de kürtçe konuşan yerleşik bölgelerin bulunması da bu insanların buraya yerleşmesine sebeplerden birisi olur daha sonra bu köye başka yerlerden de gelip yerleşenler olur ve köyün nufusu gittikçe artmaya devam eder 1950 li yıllarda köy 100 haneye ulaşır ve o dönemlerde ailelerin bir arada yaşaması nedeniyle hane sayısı az olmasına rağmen köyün nufusu 1000 kişiye ulaşır. bilinmeyen nedenlerden dolayı köye ilk gelen ve yerleşimi kuran insanların arazisi son derece azdır daha sonra köye gelmiş insanların arazileri daha fazladır bu da o denemlerdeki güçlü ve zayıf insanların tanımıdır. köy ağası olarak bilinen şıhhamit ağa köyün kurulmasından 100 yıl sonra gelmesine rağmen köyü tamamen ele geçirir ve köyün en verimli arazilerinin sahibi olmakla birlikte köyün üzerinde büyük bir otorite kurarak adeta köyü ve köylüyü yönetir köyün en önemli kaynaklarının sahibi olur ve köylünün çoğu ağaya çalışır ve ağa çevrenin en zengin insanı olarak 1950 yılına kadar yaşar ve şıhhamit ağa öldükten sonra oğlu behzat ağa yerine geçer ancak o babası gibi değildir köylü yavaş yavaş ağadan uzaklaşır ve ağanın sözü pek fazla kale alınmaz ve behzat ağada ölünce köy ağalığı tamamen sona erer.
Dokuztay köyünün eski isminin (kerevin isminin) nereden geldiği:
Yukarda bahsettiğim celikan aşireti kürtçe konuşmaktadır. ilk köye gelenlerde celikan aşireti mensupları olduğu için günlük hayatlarında birbirleri ile kürtçe konuşurlar. köyün bulunduğu yer o dönemlerde kara avanın bol olduğu bir yer olması hasebiyle bölgede yerleşik olarak bulunan köylerden buraya ava gelen tanır kasabasında yaşayan bir gurup avcı av için köyün bulunduğu yere geldiklerinde bir kaç tane kara çadırın kurulu olduğunu görürler insanların konuştuğu dilinde farklı olduğunu görürler bir bayanın veya bir erkeğin bir başkasına eşşeği getir (kürtçe eşşek ker getirde une) kareune diye bağır bu avcılar için farklı bir çağırmadır bu söz sık sık telaffuz edilir ve eylemin sonunda kişi kavri sayde denen büyük kayalığın önü olar karşı diye bilinen yerden birinin gidip eşşeği getirdiğini görürler ve orada yerleşen insanların zararsız olduğunu, ayrıca kendileri için de açıkınca yiyecek alabilecekleri, üşüdüklerinde barınak sağlayabileceklerini düşünerek kendileri için faydralı görürler ve bu insarnların buraya yerleşmesine ses çıkarmazlar ve onları rahatsız etmezler ancak yeniden o bölgeye ava gitmek istediklerinde demek daha önce av bölgelerine bir isim vermemiş olacaklarki (hani o kara çadırların bulunduğu ve kadının kocasına kaareune diye bağırdığı yer varya oraya ava gidelim diye ava gidecekleri yerin tarifini yaparlar ve avcıların dikkatini çeken ve kendilerinin bu dili konuşmadıkları için onlar için tuaf olan bu isim onların dokuztay köyünün olduğu yere kendi aralarında bu ismi verirler.
Tanır kasabadır ve dokuztay köyüde tanıra bağlı bir beldedir. daha sonra buranın adı kareune diye kalır daha sonra köy statüsüne sahip olunca çevrede kareune diye bilinen bu beldeye türkçe kelimesine uygun olarak kerevin ismi verilir. daha sonra cumhuriyet döneminde ise bazı köylerin ismi değiştiğinde kerevin kelimesinin de bir anlam ifade etmemesi nedeniyle dokuztay ismi verilir ve köyün adının öyküsü budur.
Araştırmalarımda gerçekçi olarak bu anlatımın doğru olduğu kanaatine sahip oldum.
Bu metni yazan: Kadir YILDIRIM (Haci ustanın oğlu emekli memur)
Kaynak: Bizzat bilgilerine başvurduğu ve o dönemlerde 12-13 yaşında olduğum dönemlerde hayatta olan:
Abdullah hoca, Köyün uzun süre bekçiliğini yapmış olan (kummo), tatlısına çok düşkün olan (tatlı da eşi tatlar köyünde evli olduğu için ) çöllo dede, kendi dedem olan memuş yıldırım, bu konulara aşırı merakı olan ve dayım olan ve halen İskenderun Payasta yaşayan Mehmet Savran ve şu an isimlerini hatırlayamadığım ancak anlattıklarını sıkça tekrar ettiğim için unutmadığım ruhları şad olsun büyüklerim.
Dokuztay köyünün önceki ismi ve bu ismin nasıl verildiği:
[değiştir] Kültür
dokuztay köyünün tarihi ;
Dokuztay köyünün tarihi hakkında kesin olarak bir bilgiye sahip olunmamakla birlikte şu an hayatta olmayan 1960 lı yıllarda 70 yaşın üzerinde bulunan köyde yaşamış ve onlara da babaları ve dedeleri tarafından anlatılmış olan bilgilere göre ve köyde bulunan yapıların durumu incelendiğinde: dokuztay köyünün tarihi 200 ile 250 yıl arasında olduğu anlaşılmaktadır.
kökeni ve nereden göc ederek dokuztay köyüne geldiği:
yine şu an hayatta olmayan köyde yaşamış insanların babaları ve dedeleri tarafından kendilerine anlatılanlara göre: sebebi bilinmemekle birlikte Ankara Haymana ilçesinde celikan aşireti olarak bilinen ve hale haymanada bu aşiret mensuplarının yaşadığı bilinmektedir ve bu aşirete bağlı bir kaç aile kendilerinin ve hayvanlarının barınmalarını ve beslenmelerini sağlamak maksadıyla doğuya doğru göçederek şu an köyün kurulu bulunduğu yere geldiklerinde buranın kendileri için gerekli olan suyun bulunduğu hayvanları için de bol miktarda yemi bulunması ve ikliminin nibeten çok sert olmaması ve daha önceleriyaklaşık 5 ile 10 bin insanın yaşadığını gösteren virane bağların bulunması iki adet kalenin bulunması ve tarıma açılmış toprakların bulunması bu insanların buraya konaklamalarını sağlar ve hayvanlarının keçi olması ve bölgenin meşelik olması sesebiylede kıldan dokudukları çadırlarını yaklaşık 5 aile buraya yerleşmeye karar verir yerleşen insanlar kürtçe konuşmaktalar ve bölgelerinde de kürtçe konuşan yerleşik bölgelerin bulunması da bu insanların buraya yerleşmesine sebeplerden birisi olur daha sonra bu köye başka yerlerden de gelip yerleşenler olur ve köyün nufusu gittikçe artmaya devam eder 1950 li yıllarda köy 100 haneye ulaşır ve o dönemlerde ailelerin bir arada yaşaması nedeniyle hane sayısı az olmasına rağmen köyün nufusu 1000 kişiye ulaşır. bilinmeyen nedenlerden dolayı köye ilk gelen ve yerleşimi kuran insanların arazisi son derece azdır daha sonra köye gelmiş insanların arazileri daha fazladır bu da o denemlerdeki güçlü ve zayıf insanların tanımıdır. köy ağası olarak bilinen şıhhamit ağa köyün kurulmasından 100 yıl sonra gelmesine rağmen köyü tamamen ele geçirir ve köyün en verimli arazilerinin sahibi olmakla birlikte köyün üzerinde büyük bir otorite kurarak adeta köyü ve köylüyü yönetir köyün en önemli kaynaklarının sahibi olur ve köylünün çoğu ağaya çalışır ve ağa çevrenin en zengin insanı olarak 1950 yılına kadar yaşar ve şıhhamit ağa öldükten sonra oğlu behzat ağa yerine geçer ancak o babası gibi değildir köylü yavaş yavaş ağadan uzaklaşır ve ağanın sözü pek fazla kale alınmaz ve behzat ağada ölünce köy ağalığı tamamen sona erer.
Dokuztay köyünün eski isminin (kerevin isminin) nereden geldiği:
Yukarda bahsettiğim celikan aşireti kürtçe konuşmaktadır. ilk köye gelenlerde celikan aşireti mensupları olduğu için günlük hayatlarında birbirleri ile kürtçe konuşurlar. köyün bulunduğu yer o dönemlerde kara avanın bol olduğu bir yer olması hasebiyle bölgede yerleşik olarak bulunan köylerden buraya ava gelen tanır kasabasında yaşayan bir gurup avcı av için köyün bulunduğu yere geldiklerinde bir kaç tane kara çadırın kurulu olduğunu görürler insanların konuştuğu dilinde farklı olduğunu görürler bir bayanın veya bir erkeğin bir başkasına eşşeği getir (kürtçe eşşek ker getirde une) kareune diye bağır bu avcılar için farklı bir çağırmadır bu söz sık sık telaffuz edilir ve eylemin sonunda kişi kavri sayde denen büyük kayalığın önü olar karşı diye bilinen yerden birinin gidip eşşeği getirdiğini görürler ve orada yerleşen insanların zararsız olduğunu, ayrıca kendileri için de açıkınca yiyecek alabilecekleri, üşüdüklerinde barınak sağlayabileceklerini düşünerek kendileri için faydralı görürler ve bu insarnların buraya yerleşmesine ses çıkarmazlar ve onları rahatsız etmezler ancak yeniden o bölgeye ava gitmek istediklerinde demek daha önce av bölgelerine bir isim vermemiş olacaklarki (hani o kara çadırların bulunduğu ve kadının kocasına kaareune diye bağırdığı yer varya oraya ava gidelim diye ava gidecekleri yerin tarifini yaparlar ve avcıların dikkatini çeken ve kendilerinin bu dili konuşmadıkları için onlar için tuaf olan bu isim onların dokuztay köyünün olduğu yere kendi aralarında bu ismi verirler.
Tanır kasabadır ve dokuztay köyüde tanıra bağlı bir beldedir. daha sonra buranın adı kareune diye kalır daha sonra köy statüsüne sahip olunca çevrede kareune diye bilinen bu beldeye türkçe kelimesine uygun olarak kerevin ismi verilir. daha sonra cumhuriyet döneminde ise bazı köylerin ismi değiştiğinde kerevin kelimesinin de bir anlam ifade etmemesi nedeniyle dokuztay ismi verilir ve köyün adının öyküsü budur.
Araştırmalarımda gerçekçi olarak bu anlatımın doğru olduğu kanaatine sahip oldum.
Bu metni yazan: Kadir YILDIRIM (Haci ustanın oğlu emekli memur)
Kaynak: Bizzat bilgilerine başvurduğu ve o dönemlerde 12-13 yaşında olduğum dönemlerde hayatta olan:
Abdullah hoca, Köyün uzun süre bekçiliğini yapmış olan (kummo), tatlısına çok düşkün olan (tatlı da eşi tatlar köyünde evli olduğu için ) çöllo dede, kendi dedem olan memuş yıldırım, bu konulara aşırı merakı olan ve dayım olan ve halen İskenderun Payasta yaşayan Mehmet Savran ve şu an isimlerini hatırlayamadığım ancak anlattıklarını sıkça tekrar ettiğim için unutmadığım ruhları şad olsun büyüklerim.
[değiştir] Coğrafya
Kahramanmaraş iline 187 km, Afşin ilçesine 37 km uzaklıktadır. doğu akdeniz ile içana dolu bölgelerinin uç kısmındadır,
[değiştir] İklim
Köyün iklimi, Akdeniz iklimi etki alanı içerisindedir.
[değiştir] Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2007 | |
| 2000 | 283 |
| 1997 | 285 |
[değiştir] Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.
[değiştir] Muhtarlık
Yerleşim yerinin köy tüzel kişiliği alması ile birlikte köyün tüzel kişiliğini temsil etmesi için köy muhtarlık seçimleri de yapılmaktadır.
Seçildikleri yıllara göre köy muhtarları:
[değiştir] Altyapı bilgileri
Köyde ilköğretim okulu vardır. Köyün içme suyu şebekesi vardır ancak kanalizasyon şebekesi yoktur. Ptt şubesi yoktur ancak ptt acentesi vardır. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ayrıca ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.
[değiştir] Dış bağlantılar
 |
Bir köy hakkındaki bu taslağı geliştirerek ve ayrıca memleketinizi tanıtarak Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. |
 |
Afşin belde ve köyleri |  |
|---|---|---|
|
İl: Kahramanmaraş • İlçe Merkezi: Afşin Köyler: |
||
|
Kahramanmaraş İlçeleri: Merkez ilçe • Afşin • Andırın • Çağlayancerit • Ekinözü • Elbistan • Göksun • Nurhak • Pazarcık • Türkoğlu |
||
