Eşarilik
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| İnanç Esasları |
|
Allah'ın Birliği - Tevhid |
| İtikad mezhepleri |
|
Cebriye • Kaderiye |
| Yeni Mezhepler |
|
Vahhabilik • Kadyanilik |
| Ayrıca Bakınız |
Eş'arilik, İslam itikadi mezheplerinden birisidir. Aklı Mu'tezile kadar önemsememekle birlikte, Selefiyye kadar da küçük çapta ele almaz. Bunu şöyle resmedebiliriz: eğer Selefiyye ile Mu'tezile arasında akıl ve nass konusunda bir çizgi çizilse, Eş'arilik bu çizgide ortada kalmakla birlikte Selefiyye'ye daha yakın konumdadır. Ebu Hasan Eş'ari'nin (ölüm: MS 935) kurduğu bu öğreti, aklın hiçbir zaman gerçeğe ulaşamayacağını, kulların ancak kayıtsız şartsız inanmakla mutlu olabileceklerini ileri sürer. Doğal olaylar, nedenleri bilinmeyen ve belki de asla bilinemeyecek olan salt bir Tanrısal ilkenin ürünüdürler ve bu ilkece yönetilirler. Akıl, pek güçsüz bir veridir. Kaldı ki aklın bugün bilemediğini yarın da bilemeyeceği söylenemez. İnsan, bugün ulaşamadı diye belki de yarın ulaşabileceği gerçekler üstünde inancını yitirmemelidir. İmam Bakıllâni, Eb-ül-Maâli gibi düşünürlerin yönetimi altında gittikçe gelişen bu öğreti baskısını öylesine artırmış ve yayılmıştır ki karşıt akımlar XII. yy'da batıya geçerek Endülüs Arapları arasında yaşamak zorunda kalmışlardır.
Eş'ariliğin en büyük tenkitçilerinden birisi de ünlü filozof İbn Rüşd'dür. Aslında genel olarak kelâm ve kelâmcılara karşı çıkmış olsa da İbn Rüşd tenkitlerini en çok Gazali ve Eş'arilik üzerinde yoğunlaştırır.
[değiştir] Kaynakça
- Felsefe Sözlüğü, Orhan HANÇERLİOĞLU
