Ekber
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Ekber (1542-1605), Hindistan'daki Babürlüler devletinin en büyük imparatoruydu. Cengiz Han ve Timur'un soyundan geliyordu.
Ekber, 1556'da henüz 14 yaşındayken tahta çıktı. İlk dört yıl devleti, onun adına Bayram Han yönetti. 18 yaşına bastığında iktidarı ele alan Ekber’in bütün Hindistan’a egemen olmak için giriştiği seferleri tam 40 yıl sürdü. 1601’e gelindiğinde Ekber amacına ulaşmıştı. Ülkeyi 15 eyalete bölerek yönetti. Ekber, 1569’da Hindu ve İslam mimarisinin ortak özelliklerini taşıyan görkemli Fethpur Sikri kentini kurdurdu ve başkenti Agra’dan buraya taşıdı. Ancak su kaynakları yetersiz kaldığı için 1586’da Delhi’yi başkent yaptı.
Ekber, Hindistan’da birliği sağlayabilmek için Hindu ve Müslüman ayrılığına son vermeyi amaçladı. Müslüman olmasına karşın Hindu bir prensesle evlendi. Karşılıklı hoşgörü ve dostluk ilkesine dayanan bir öğreti geliştirdi. Ne var ki, Din-i İlahı olarak adlandırılan bu öğreti her iki toplulukta da ilgi görmedi. Ekber, 16 Ekim 1605’te Agra’da öldü.
Ekber, Hint geleneğinin yüzlerce yıllık adaletsiz uygulamalarına son verdi ve adil mahkemeler kurdu. Vergi toplamada adaletli olmaya önem verdi. Hindu ve Müslümanların kendi geleneklerine göre yargılandıkları bir hukuk düzeni geliştirdi. Fethpur Sikri’ni, mimarların yanı sıra bilgin, şair, edebiyatçı ve ressamların bir araya geldiği bir sanat merkezine dönüştürdü. Ekber, Türk-İslam mimarisi en güzel yapıtlarının yapılmasını sağladı. Bunların başında Fethpur Sikri'deki beş katlı Türki Sultana Sarayı, 1602'de Handeş'in fethi anısına yapılan ve dünyanın en büyük kapılarından Bülend Dervaze ile Lahor'daki Aynalı Saray sayılabilir.
