Gelivera, Kürtün
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Gelivera Gümüshane`nin Kürtün ilcesine bagli tarihi bir köydür, bugünkü adi ise Sapmaz Köy`dür. Gelivera ismi ayni zamanda bir akarsunun da adidir. Kürtün`de baslayip Giresun`dan Karadenize akar. Bir rivayete göre akarsuyun ismini Gelivera köyünden almasidir.
Gelivera köyünün kuruculari Cenevizlilerdir. Cenevizliler bölgenin zengin maden yataklarini, altin, gümüs ve bakir madenlerini islerlerdi. Bunun yani sira hayvancilik ve tarimla (bugday) ugrasirlardi. Bölgeye tasköprü ve kale insa etmislerdi. Bölgeye Rumlarin hakim olmasiyla birlikte Cenevizliler bölgeyi terk etmislerdir.
14. yüzyilda Türk akinlari baslar ve Gelivera Köyü`de bundan nasibini alir. 19. asirdan itibaren bölgede Rum varligindan söz edilmez. Ilk gelen Türklerin, Samsun Kavak`dan gelen Cepni Türkleridir. Komsu havarilerde Ermeni ve Rum köylerin varligindan 20. asrin baslangicina kadar söz edilir, fakat Lozan cercevesinde bunlar Trakya Türkleri, daha dogrusu Yunanistan daki müslümanlarla takas olarak kullanilir.
Gelivera köyünde islenmis maden ocaklari izlerini hala korumaktadir. Ne yazik ki bu madenler islenilmiyor. Cenevizliler tarafindan yapilan tasköprü ise 1990 yilinda bir sel felaketi sonucunda yikilmistir. Kale ise nerdeyse taninmayacak halde.
Saman gelenegini yansitan belirgin bir nokta olarak, köyde bulunan bir ocak agacidir, bu agaca dilegi olanlar ip veya buna benzer seyler baglarlar. Ayrici kurtulus savasindan kalma sehit kabirleri bulunmaktadir.
Gelivera isminin anlami konusunda cesitli bilgiler vardir. Bunlarin basinda geleni ise, köyde gecen dereden dolayi dereyi gecip gelme manasinda, "Gele" Vara" yani "gelmek" ve "varmak" fiilinden, Gelevara isminin ortaya cikmis olmasidir. Halk arasindada Gelivera yerine Gelevara tabiri kullanilir. Resmiyet de ise Gelivera olarak gecer. Diger bir olasilik da köyün rumlardan kalan bir isim olmasidir. Bugünkü yunancada "Gali" güzel, büyük manasina, Vera ise yüzük manasina gelmektedir.
 |
Türkiye'deki bir yerleşim yeri hakkındaki bu taslağı geliştirerek veya memleketinizi tanıtarak Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. |
düzenlenmesi gerekmektedir.
Bu madde Ekim 2006 tarihinden beri etiketli olarak durmaktadır.
internetten okuduğum köyüm ile ilgili bu bilgiler çok ilginç. tarihi köprümüzü malesef 1990'da kaybettik. Biz bu köprünün Türkler tarafından Rum ustaya yaptırıldığını şifahen biliyoruz. Kaleye gelince kalenin bazı yerlerinde farkedilmeyecek kadar şima duvarlar kaldı. Bir de definecileri düşünün. Bu kalenin tam karşısında Delik Taş mevki var. taş oyularak açılmış ve ardına bir top konulmuş olduğu gelen şifahi haberler arasında. Ayrıca İpek Yolu'nun tali kollarından bir kısmı hala görülebiliyor. İsim konusunda şu bilgileri verebilirim. 1414-15'lerde Yavuz Sultan Selim zamanında yapılan tahrir defterlerinde köyün ismi "Geledere" şeklinde geçmektedir. Yani ismi Türkçe'dir.
