Vikipedi:Gizlilik ilkesi
Vikipedi, özgür ansiklopedi
 |
Bu sayfa Vikipedi'nin resmî politikalarından biridir. Sayfanın içeriği, uygulanması gereken bir standart olarak Vikipedistler tarafından benimsenmektedir. Sayfada değişiklik yapmadan önce, bu değişikliklerin Vikipedistler'den onay aldığına emin olun. Uygun görmediğiniz bir madde varsa, tartışma sayfasında sebepleri ile açıkça belirtin. |
- Bu kurallar bütününün bir sürümü Nisan 2005 tarihinde Wikimedia Mütevelli Heyeti tarafından onaylanmıştır. Ancak, değişiklik önerilerinizi tartışma sayfasından yapabilirsiniz.
|
Özet
Eğer Wikimedia projelerinin bulunduğu web sitelerini yalnızca okuyorsanız, genellikle web sitelerinin sunucu kayıt defterlerinde tipik olarak toplanan bilgilerden daha fazlası toplanmaz.
Eğer Wikimedia projelerine katkıda bulunuyorsanız, her sözcüğünüzü aleni bir şekilde yayımlıyorsunuz demektir. Eğer bir şeyler yazıyorsanız, onların sonsuza dek orada kalacağını varsayabilirsiniz. Buna makaleleriniz, kullanıcı sayfalarınız, ve tartışma sayfalarınız da dahildir. Bazı sınırlı istisnalar aşağıda tanımlanmaktadır.
Wikide yayımlama ve aleni bilgiler
Web sayfasını ziyaret etmek kimliğinizi aleni kılmaz (fakat gene de aşağıda Kişisel girişe bakınız).
Eğer Wikide her hangi bir sayfayı değiştiriyorsanız, bir makale yayımlıyorsunuz demektir. Bu aleni bir davranış olup sizin de alenen bu değişikliğin yazarı olarak tanımlanmanıza yol açar.
Yazarın kimliğinin saptanması
Wikide bir sayfa yayımlamak için giriş yapmış veya yapmamış olmanız farketmez.
Eğer giriş yapmışsanız, kullanıcı adınızla tanımlanırsınız. İsterseniz bu sizin gerçek adınız veya hesabınızı yaratırken seçtiğiniz rumuzunuz olabilir.
Eğer giriş yapmamışsanız, bağlı olduğunuz ağ ile (IP adresi) tanımlanırsınız. Bu ardışık dört numara, sizin Wikiye bağlandığınız İnternet adresini tanımlar. Bağlantınızın cinsine göre bu numaranın izi, ya sadece İnternet servis sağlayıcısına kadar, ya da okulunuza, işyerinize, veya evinize kadar sürülebilir. Bu IP adresinin başlangıç noktasının, üçüncü şahıslar tarafından, makaleleri değiştirmek suretiyle gerek üstü kapalı, gerekse açıkça ifade ettiğiniz ilgi alanınızla alakalı olarak sizi tanımlamak üzere kullanılması da mümkündür.
Herhangi bir kişi, eğer isterse (zor yoldan veya kolayca), bağlı bulunduğunuz ağın IP adresine sizin gerçek kimliğinizle bağlanabilir. Bu nedenle, eğer mahremiyetiniz konusunda hassas iseniz, sisteme giriş yapmayı ve bir rumuz ile yayımlamayı tercih edebilirsiniz. Rumuz kullandığınızda, IP adresiniz kamuya açık olmayacak fakat Wiki sunucularında kısa süreliğine depolanacaktır. Böylece, sistem geliştiricilerine açık hale gelecek ve belli şartlar altında görülmelerine de izin verilebilecektir (aşağıya bakınız).
Eğer evinizden, işyerinizin posta sunucusunu kullanarak ya da DSL veya kablolu İnternet üzerinden bağlanıyorsanız, işvereninizin IP adresinizi teşhis etmesi ve Wikimedia projelerine yaptığınız tüm katkıları öğrenmesi muhtemelen çok kolay olacaktır. Bu durumda, mahremiyetinizi korumak için bir kullanıcı adı kullanmanız daha iyi olacaktır. Gene de, paylaşımlı bir bilgisayardaki kullanımdan sonra sistemden çıkış yapmanız, diğerlerinin sizin kimliğinizi kullanmamaları açısından uygun bir davranış olur.
Çerezler
Wiki, siteyi her ziyaret edişinizde geçici bir oturum çerezi (PHPSESSID) ayarlar. Hiç giriş yapmaya niyetiniz yok ise bu çerezden kaçınabilirsiniz, fakat çerez olmadan giriş yapamazsınız. Çerezler İnternet oturumunu kapattığınızda silinecektir.
Bir sonraki girişinizde kullanıcı adınızı (ve tercihen şifrenizi) tekrar yazmak istememeniz halinde daha fazla sayıda çerez atanır ve bu çerezler 30 gün kadar saklanır. Kamuya açık bir bilgisayar kullanıyorsanız, sizden sonraki kullanıcıların kullanıcı adınızı öğrenmemeleri için kullanımdan sonra bu çerezleri silebilirsiniz. Internet tarayıcınızın önbelleğini de temizlemeyi unutmayın.
Şifreler
Wikimedia projeler topluluğu içindeki etkileşimlerde gelişen pek çok görüş, zaman içinde artan değerli katkıların itibarı ve saygınlığı üzerine kurulmuştur. Bir kullanıcının yaptığı katkıların güvenilirliğin tek garantisi, kullanıcı şifreleridir. Tüm kullanıcıların kendilerine tahmin edilmesi güç bir şifre seçmeleri ve bunu asla başkalarıyla paylaşmamaları tavsiye edilir. Hiç kimse bilinçli olarak, bir başkasının şifresini, doğrudan ya da dolaylı olarak kamuya açık hale getiremez.
Kişisel giriş
Herhangi bir web sayfasını ziyaret ettiğinzde, web sunucusuna pek çok bilgi yollarsınız. Web sunucularının çoğu, bu bilginin bir kısmıyla giriş bilgilerinin kaydını tutar ve bunları, hangi sayfaların daha çok beğenildiği, bu sayfaya başka hangi sitelerin bağlantı verdiği ve kişilerin hangi web tarayıcılarını kullandığı gibi bilgilere ulaşmak için kullanırlar. Wikimedia projelerinin, bu bilgileri kullanarak yasal kullanıcıları takip etmek gibi bir niyeti yoktur.
Sitenin istatistik sayfaları'nın hazırlanmasında bu kayıtlar kullanılır. Ham kayıtlar kamuya açılmaz ve genellikle iki hafta sonra silinirler.
Bir sayfayı ziyaret ettiğinizde tutulan kayıt aşağıdaki örnekteki gibi olabilir:
64.164.82.142 - - [21/Oct/2003:02:03:19 +0000] "GET /wiki/draft_privacy_policy HTTP/1.1" 200 18084 "http://en.wikipedia.org/wiki/Wikimedia_projects:Village_pump" "Mozilla/5.0 (Macintosh; U; PPC Mac OS X; en-us) AppleWebKit/85.7 (KHTML, like Gecko) Safari/85.5"
Bu kayıt bilgileri, sistem operatörlerince, siteye aşırı yüklenen kötü amaçlı kişilerin takibi gibi teknik problemleri çözmek, veya nadiren de olsa, wikinin kötü maksatlı kullanımına yönelik olarak yapılan değişikliklerin ağ adresleri ile kullanıcı adlarının çakışıp çakışmadığını görmek amacıyla incelenebilir.
Kayıt bilgilerinin açıklanması hakkında kurallar
Wikimedia'nın kuralları gereği, sunucularda toplanan ve kullanıcıların tanımlanabildiği bilgiler, bu bilgilere erişimi olan sistem operatörleri tarafından, aşağıdaki haller dışında açıklanmaz:
- Kolluk kuvvetlerinin, geçerli bir mahkeme çağrısı veya zorunlu bir istek ile başvuruda bulunması,
- Etkilenen kullanıcının izin vermesi,
- Eğer gerekirse, kötüye kullanım şikayetlerinin incelenmesi için Jimbo Wales'e, onun yasal danışmanına, veya atayacağı şahsa,
- Bilgilerin, bir bot tarafından yapılan sayfa ziyaretine mahsus olması durumunda ve bu bilgilerin açıklanmasının, teknik problemin çözümü için gerekli olması halinde,
- Kullanıcının makaleleri tahrip etmesi veya sürekli olarak ortalığı karıştırıcı tavırlar içinde olması durumunda, IP sinin sisteme girişe kapatılmasına yönelik olarak veya ilgili İnternet Servis Sağlayıcısına yapılacak dilekçenin düzenlenmesine yardım etmek üzere,
- Gerektiğinde, Wikimedia Vakfının, kullanıcılarının veya kamunun, haklarını, mülkiyetini veya güvenliğini korumaya yönelik olmak üzere.
Wikimedia'nın politikası, yukarıdaki hallerin dışında, bu bilgilerin hiçbir şekilde açıklanmasına ve dağıtılmasına izin vermez.
Üçüncü şahıslarla bilgi paylaşımı
Wikimedia projelerine eklenen tüm metinler, GFDL nin koşulları altında tekrar kullanılmaya müsaittir.
Wikimedia, e-posta gibi kişisel bilgileri, siz bu bilgilerin açıklanmasını istemediğiniz sürece, ya da bu bilgilerin açıklanması yasalar gereği zorunlu olmadıkça, üçüncü şahıslara satmaz, paylaşmaz.
Bilgilerin gizliliği
Wikimedia Vakfı, verdiğiniz bilgilere yetkisiz yollardan ulaşılmasını önleme garantisi vermez. Bu bilgiler, sunuculara erişimi olan tüm operatörlere açıktır.
E-posta, posta listeleri ve IRC
Wikiposta
E-posta adresinizi tercihler'inizde belirtebilirsiniz. Böylece sisteme giriş yapmış olan tüm diğer kullanıcılar size (tercihlerinizde aksini yapmadığınız sürece) wiki üzerinden e-posta yollayabilir. Siz e-postalara cevap vermediğiniz veya e-posta sekmediği sürece adresiniz görünmez. E-posta adresi, Wikimedia Vakfı tarafından kullanıcılarla daha geniş boyutta iletişim amacıyla kullanılabilir.
Eğer bir e-posta adresi girmemişseniz, şifrenizi unuttuğunuzda yenisini ayarlamanız mümkün olmaz. Ancak gene de, bir Wikimedia operatörü ile temasa geçip tercihlerinize bir e-posta adresi eklenmesini isteyebilirsiniz.
Kullanılmasını önlemek için e-posta adresinizi tercihlerinizden her zaman silebilirsiniz.
Posta listeleri
Eğer projelerden birinin posta listesi'ne üye olursanız adresiniz tüm diğer üyelerce görünür olacaktır. Wikimedia'nın posta listelerinin çoğunun liste arşivleri kamuya açık olup sizin adresiniz de bu iletilerin içinde kaydedilmiş olabilir. Liste arşivleri aynı zamanda Gmane servisleri tarafından da arşivlenmektedir. Postalar, genellikle olmasa da, bazı olağanüstü hallerde silinip değiştirilebilirler.
Bilgi e-posta adresleri
Aşağıda görülen bazı e-posta adresleri toplulukça güvenilen bir gönüllüler takımına, etiket sistemi (OTRS) kullanarak görülmesini ve cevaplanmasını sağlayan posta iletebilir. Bu sisteme yollanan posta, kamuya açık olmayıp ancak bu Wikimedia yazarlar gurubunca görülebilir. Bu adreslerden birine e-posta göndermeniz halinde adresiniz bu grup içinde görünür olacaktır. OTRS takımı, postanızın içeriğini, isteğinize en iyi şekilde cevap verebilmek için diğer katılımcılarla tartışabilir.
OTRS sistemine yönlendiren adresler şöyledir:
- info-de@wikipedia.org
- info-en@wikipedia.org
board@wikimedia.org adresine veya yönetim kurulu üyelerinin kişisel adreslerine gönderilen postalar da OTRS takımına iletilebilir.
IRC
IRC kanalları Wikimedia bütünlüğünün resmi bir parçası değildir. Herhnagi bir IRC kanalına katılmanız durumunda IP adresiniz diğer katılımcılar tarafından görünür olacaktır. Farklı kanalların, kayıtların yayımlanması üzerine değişik politikaları vardır.
Kullanıcı bilgileri
Kullanıcılara ilişkin, ne zaman neleri yazdıkları ve yazdıklarının sayısı gibi bilgiler, "kullanıcının katkıları" listesinden görülebilir durumda olup zaman zaman başkaları tarafından toplu halde yayımlanabilir.
Kullanıcı hesaplarının kapatılması
Bir kez yaratıldıktan sonra kullanıcı hesapları silinmez. Sistem operatörleri tarafından bir hesabın kullanıcı adı değiştirilebilirse de bunun için sizin istekte bulunmanız gerekir. Wikimedia Vakfı, isimlerin isteğe bağlı olarak değiştirilmesini garanti etmez. Detaylı bilgi için yok olma hakkı'na bakınız.
Belirli kullanıcı bilgilerinin silinebilmesi, o bilgiyi içeren projenin silme politikalarına bağlıdır.
İçeriğin silinmesi
Wikimedia projelerinden metinlerin silinmesi, aslında onların gerçekten silindiği anlamına gelmez. Normal makalelerde herkes bir önceki sürüme bakarak orada ne olduğunu görebilir. Eğer bir makale "silinmişse", silme yetkisini kötüye kullanmayacağına güvenilen hemen hemen herkes, yani herhangi bir sistem operatörü veya yönetici, neyin silindiğini görebilir. Yalnızca geliştiriciler Wikimedia projelerinden bilgi silebilirler, ki bunun da yasal bir durum söz konusu olmadıkça gerçekleşme garantisi yoktur.
