Kâzım Orbay

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Mehmet Kazım Orbay, (doğum 1887 İzmir - ölüm 3 Haziran 1964) Türk Silahlı Kuvvetleri'nin 3. Genelkurmay Başkanı'dır.

1904 yılında Topçu Teğmen rütbesi ile Harp Okulu'nu bitirdikten sonra, aynı yıl girdiği Harp Akademisi'ni 1907 yılında bitirerek Kurmay oldu. 1922 yılına kadar çeşitli birlik ve karargah görevlerinde bulundu.

1922 yılında Tümgeneral (Mirliva), 1926 yılında Korgeneral ve 1935 yılında Orgeneralliğe yükseldi. Tümgeneral rütbesi ile 3. Kafkas Tümeni Komutanlığı ve Genelkurmay 2. Başkanlığı, Korgeneral Rütbesi ile aynı göreve devam ederek bilahare Afganistan Askeri Heyet Reisliği ve 4. Kolordu Komutanlığı görevlerinde bulundu. 30 Temmuz 1930 tarihinde Jandarma Genel Komutanlığı'na, 24 Ağustos 1935 tarihinde, 3. Ordu Müfettişliğine atandı. Daha sonra Orgeneral rütbesi ile Yüksek Askeri Şura Üyeliği ve Genelkurmay 2. Başkanlığı görevlerinde bulundu. 12 Ocak 1944 tarihinden 23 Temmuz 1946 tarihine kadar Genelkurmay Başkanlığı yaptı. 1946'da istifa etti ancak askeri görevlere devam etti. Yüksek Askeri Şura Üyeliği görevinden, 6 Temmuz 1950 tarihinde emekli oldu.

Genelkurmay Başkanlığı döneminde tarihe Ankara Cinayeti olarak geçen olay sonrası bu görevi bırakmak zorunda kaldı. Hala gizemini koruyan bu cinayette Kazım Orbay'ın oğlu Haşmet Orbay Doktor Neşet Naci Arzan'ın öldürülmesinde azmettiren olarak yargılanmıştır. Doktor Arzan aynı zamanda Sovyetler elçiliginde de çalışmaktadır.

Harekat Ordusu ile Harekat'a, Karadağ Hudut Olaylarına Balkan Savaşı, 1. Dünya Savaşı, Kurtuluş Savaşı ve Dersim Harekatı'na katıldı.

Kazım Orbay, görevde bulunduğu sürece gösterdiği başarılardan dolayı IV. Osmani, Gümüş, Altın, Liyakat, IV. Mecidi, I. Demir Salip, Kılıçlı Krom Şövalye, Alman Kırmızı Kartal ve İstiklal madalyası gibi nişanlar aldı.