Kur'an mealleri
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Konu başlıkları |
[değiştir] Giriş
Kur'anı Kerim Hz.Peygamber Aleyhisselam'a indirilirken bir yandan da çeviriliyordu. Aynı zamanda değişik dillere sahip uluslar Müslüman olduklarında onlar kendi dillerine çeviriyordu. Selmanı Farisi Farsça'ya çevirmişti. İlk tercümeler Farsça ve Türkçe dillerindeydi. Batı'da Latince olarak tercümenin tarihi 1143'tür. Bu türcüme 1543'te basılmıştır. Bugün bütün dünya dillerinde Kur'an tercümesi bulunmaktadır.
[değiştir] Türkçe mealler
En eski elyazması Türkçe meal Şirazlı Hacı Devletşah oğlu Muhammed'in istinsah ettiği (1333) mealdir ve Türk-İslam eserleri Müzesi'ndedir. Süleymaniye Kütüphanesi'ndeki bir nüsha Harezm Türkçesinde yapılmıştır.
Matbu meallerin birçoğu tefsirlidir. Tefsir-i Tibyan (Kahire 1841-Muhammed Tefsiri), Tefsir-'i Mevakib (1865-İsmail Ferruh), el-itkan fi-tercümatil Kuran (1907-Şeyhülislam Esedullah).
Türkiye'de basılanlar:
Cemil Said, Kuranı Kerim Tercemesi, 1924.
Mehmed Vehbi, Hulasatül Beyan fi Tefsiril Kuran, 1924, 1966.
İsmail Hakkı İzmirli, Meanil Kuran, 1927, 1977.
Ömer Rıza Doğrul, Tanrı Buyruğu, 1934, 1980.
Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır, Hak Dini Kuran Dili, 1935.
Abdülbaki Gölpınarlı, Kuranı Kerimin Anlamı, 1955.
Şemseddin Yeşil, Füyuzat, 1950.
Ömer Feyzi Mardin, Kuranı Kerim tefsirli ve fihristli türkçe, 1950.
Hasan Basri Çantay, Kuranı Hakim ve Meali Kerim, 1952.
Hacı Murad Sertoğlu, İslamın mukaddes kitabı kuranı kerimin türkçe tercüme ve tefsiri, 1955.
İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu, Kuran, 1957.
Osman Nebioğlu, Türkçe Kuranı Kerim, 1957.
Hüseyin Atay-Yaşar Kutluay, Kuranı Kerim ve Türkçe anlamı, 1961.
Besim Atalay, Kuranı Kerim, 1962.
Ömer Nasuhi Bilmen, Kuranı Kerim'in TürkçeMeali Alisi veTefsiri, 1962.
Sadi Irmak, Kutsal Kuran Türkçe Meali, 1962.
H.Tahsin Emiroğlu, Esbabı Nüzul Kuran ayetlerinin iniş sebepleri ve tefsirleri, 1965.
Ahmet Okutan, Kuranı Kerim'in Konularına Göre ayrılmış Türkçe anlamı, 1967.
A.Fikri Yavuz, Kuranı Kerim ve Meali alisi, 1967.
Abdullah Atıf Tüzüner, Kuranı Kerim ve Türkçe Meali, 1970.
M.Kazım Öztürk, Kuran'ın 20.asra göre anlamı, 1974.
Süleyman Ateş, Kuranı Kerim Meali, 1975.
Ziya Kazıcı-Necip Taylan, Kuranı Kerim Meali, 1977.
Abdullah Aydın, Kuranı Kerim ve Meali Celilesi, 1979.
Seyyid Kutub, Fi Zılalil Kuran, 1970.
Ahmed Davudoğlu, Kuranı Kerim Meali ve Tefsiri, 1980.
Ali Rıza Sağman, Lafzen vemealen Kuranı Kerim'in tercemesi, 1980.
Ali Özek-Hayreddin Karaman vd., Kuranı Kerim Meali, 1982.
Ali Bulaç, Kuranı Kerim'in Türkçe anlamı, 1983.
İbni Kesir, Hadislerle Kuranı Kerim Tefsiri, 1983.
A.Adnan Sütmen, Kuranı Kerim'in Mealen Manzum Açıklaması, 1984.
Diyanet kurumunun, Yaşar Nuri Öztürk'ün, Bayraktar Bayraklı'nın, Mevdudi'nin mealleri vardır.
Yukarda zikredilen meallerden bazıları tükenmiş ve bir daha basılmamıştır.
[değiştir] Meal Tarzı
Kur'an meallerinin ilk şekilleri satırarası kelime açıklamaları halindedir. Günümüzde kullanılan usul ise orjinal metnin yanında Türkçe metnin verilmesidir. Bazıları kelime kelime çeviri yapmakta, bazıları nüzul sebepleri ve tarihsel bilgileri sunmaktadır. Bir kısmı güncel fıkhi ve siyasi meseleleri dipnotlarla vermekte, bir kısmı şiir söyleyişiyle sunmaktadır. Bu meallerin dahi dili 1900'lerden beri değişen Türkçeye paralel olarak özleştirilmiştir.
