Lezgiler
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Lezgiler veya Lezginler, çoğunluğu Dağıstan’ın güneyinde ve Azerbaycan’ın kuzeyinde yaşayan Kafkas halkı. Konuştukları dil olan Lezgice, Kafkas dilleri ailesinin Kuzeydoğu Kafkas dilleri öbeğine bağlıdır. 1989 sayımına göre Sovyetler Birliği'ndeki Lezgi nüfusu 466.000 idi. Bu nüfusun yaklaşık 204.000’i Dağıstan'da, 171.000’i ise ve Azerbaycan'da yaşıyordu. 2007 nüfus projeksiyonuna göre Dağıstan Cumhuriyetinde yaklaşık 350.bin Lezgi yaşadığı söylenebilir. SSCB. cumhuriyetlerinin 1989'da dağılarak, Azerbaycan Cumhuriyetinin kurulması ile Dağıstan Cumhuriyeti, Rusya federasyonuna bağlı olduğu için Lezgi halkı, organik olarak ikiye bölündü. İki cumhuriyet arasında ki sınır, aynı dili konuşan bu insanları birbirinden ayırdı ve çeşitli sorunların doğmasına yol açtı. 1990’ların başında Azerbaycan’daki Lezgi nüfusu; toprak ve bazı kültür sorunları sebebiyle, merkezi yönetime karşı başkaldırmış, bu sorun daha sonra yatışmıştır. Lezgilerin büyük çoğunluğu Kusar bölgesinin yanı sıra, Haçmaz, Kuba, Bakü, Şeki, Şemahi ve Gebele’de yaşamaktadırlar. 1999 Azerbaycan resmi demografik verilerine göre -diğer Kafkas dilli azınlıklar dışında- nüfusa oranları %2,2’dir. Bazı gayriresmi tahminlere göre Azerbaycan'da ki Lezgi nüfusu ise 600.binin üzerindedir. Azerbaycan okullarında Lezgice de okutulmaktadır. Kendi radyo ve gazetelerine de sahip olan Lezgiler, bütün partilerde Azerilerden sonra etkin olarak temsil edilen ikinci grubu oluşturmaktadırlar. Azerbaycan Lezgiler'i ile merkezi idare arasında ki sorunlar, mevcut yönetimin ılımlı çabaları ve demokratik özgürlüklerin yavaş yavaş genişlemesiyle aşılma yoluna girebilir. Günümüzde Lezgiler'i iki sosyal örgüt temsil etmektedir. "Tsadval", radikal ve aşırı söylemleriyle dikkat çekmekteyse de, Lezgi halkın çoğunluğu ılımlı ve barışçı "Samur" örgütüne yakın durmaktadır.