Osmanlı Donanması
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Donanma-yı Hümâyûn, Osmanlı Deniz Kuvvetleri.
Konu başlıkları |
[değiştir] Beylik Dönemi
Osmanlı Devleti'nin denizcilikle ilgilenmeye başlaması İzmit ve Gemlik taraflarının, daha sonra da Karesi ilinin alınması ile başlamaktadır. Karesi Beyliği gemilerinden faydalanılarak, Rumeli'ye geçen Osmanlı, 1390 yılında Gelibolu'da önemli bir tersane yapmıştır.
Saruhan, Aydın ve Menteşe beylikleri gibi denizde kıyısı olan beylikler, Osmanlı Devleti'nin idaresine girince, onların tersanelerinden de istifade edilmişti.
Bu yıllarda Türk Denizciliği'nin ilk ismi Çaka Bey İzmir'de donanmasını kurmuş, daha sonra ise kızını Orhan Bey'le evlendirmiştir.
[değiştir] İmparatorluk Dönemi
Yıldırım Beyazıt zamanında büyük bir gelişme gösteren Osmanlı donanması, Sakız ve Eğriboz adaları ile Yunanistan'ın doğusuna akınlarda bulunmuştu.
Fatih Sultan Mehmed İstanbul'u alıp, burayı Akdeniz'den gelecek bir tehlikeye karşı müdafaa için, Çanakkale Boğazı'nı tahkim ederken, donanmaya da önem verdi.
Osmanlı Devleti, 27 Eylül 1538'de Barbaros Hayreddin Paşa'nın, Preveze Zaferi ile karadaki hakimiyetinin yanısıra deniz hakimiyetini de elde etmiştir.
[değiştir] Dağılma Dönemi Osmanlı Donanması
- Ana madde: Dağılma Dönemi Osmanlı Donanması
İmparatorluk son dönemlerine gelirken özellikle Abdülaziz döneminde güçlenen Osmanlı donanması II. Abdülhamit döneminde gerekli ilgiyi görmediğinden çağın gerisinde kalmış, bu açığı kapatmak için Almanya, Fransa ve İngiltere'den satın alınan gemiler ile takviyeler yapılmıştır.
[değiştir] Savaş gemisi inşaası
- Osmanlı savaş gemileri, Gelibolu ve İstanbul tersaneleri ile, ihtiyaç halinde Karadeniz, Marmara ve Akdeniz sahillerindeki birçok iskele ve mevkide yapılırdı.
- İstanbul Teknik Üniversitesi özellikle mühendislik alanında eğitim veren dünyanın ilk yüksek öğretim kurumu kuruldu.(Mühendishane-i Bahr-i Hümayun).
[değiştir] Haliç Tersaneleri
- Ana madde: Haliç Tersaneleri
[değiştir] Deniz askerinin harp sınıfı
Komutanı "Kaptan Paşa" olarak adlandırılan deniz askerleri Tersane Halkı ile Harp Sınıfından oluşan Tersane Ocakları denen ocaktan oluşurdu. Tersane Kethüdası ve Tersane Ağası'da deniz askerlerinin büyük rütbeli komutanları idi. Sonraları Kapudane-i Hümâyun adını alan birincisi Kaptan Paşa'nın yardımcısı, ikincisi ise yokluğunda vekalet eden komutan idi.
Tayfalar
Kalyoncu sınıfı 17. yüzyıl sonunda eklenmiştir.
[değiştir] Filolar
Osmanlı Donanmasının bölümleri:
- Merkez
- Hint Donanması
- Süveyş Donanması
- Basra Donanması
- Karadeniz Donnanması
- Akdeniz Donanması
[değiştir] Osmanlı'nın deniz savaşları
- İstanbul'un fethi
- Sapienza Deniz Savaşı (1499)
- Preveze Deniz Savaşı
- Cerbe Deniz Savaşı
- Kıbrıs'ın Fethi
- İnebahtı Deniz Savaşı
- Koyun Adaları Savaşı
- Çeşme Faciası
- Navarin Deniz Savaşı
- Çanakkale Deniz Savaşları
[değiştir] Ünlü Osmanlı Denizcileri
- Gedik Ahmet Paşa
- Oruç Reis
- Salih Reis
- Gedik Ahmet Paşa
- Seydi Ali Reis
- Kemal Reis
- Burak Reis
- Turgut Reis
- Barbaros (Hızır) Hayrettin Paşa
- Piyale Paşa
- Kılıç Ali Paşa
- Piri Reis
- Cezayirli Gazi Hasan Paşa
- Küçük Hüseyin Paşa
- Mezomorto Hüseyin Paşa
[değiştir] Ayrıca bkz.
Dağılma Dönemi Osmanlı Donanması
Taşkızak Tersanesi
Haliç Tersaneleri
Osmanlı Askeri Teşkilatı | |||
Kapıkulu Ocağı | |||
Kapıkulu Piyadeleri : Acemi Ocağı | Yeniçeri Ocağı | Cebeci Ocağı | Topçu Ocağı | Humbaracı Ocağı | Lağımcılar | Sakalar | |||
Kapıkulu Süvarileri : Silahtar | Sipahi | Sağ Ulufeciler | Sol Ulufeciler | Sağ Gureba bölüğü | Sol Gureba bölüğü | |||
Eyalet Askerleri | |||
Yerli Kulu:Azab | Sekban | Tüfenkçi | İcareli | Lağımcılar | Müsellem | |||
Serhat Kulu: Delil | Gönüllü | Besli Topraklı Süvarisi:Tımarlı Sipahiler | Akıncılar | |||
Osmanlı Donanması | |||
Kaptan-ı Derya | Haliç Tersaneleri | Forsa (kürekçi) |