Sirk
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Sirk, eğitilmiş hayvanların ve cambazların genellikle çadır içinde akrobasi hareketleri yaparak izleyicileri eğlendirdikleri gösteri türü ve bu gösterinin yapıldığı mekândır.
Modern sirklerin tarihi 18. yüzyılın ikinci yarısına uzanır. İlk sirkler bir daire etrafında atların dönmesi ve üzerinde akrobatların gösteri yapması şeklinde idi. Bu nedenle sirk kelimesi (Cirucus), dairesel anlamına gelen sirküler (circular) kelimesinden türetilmiştir.
Zamanla üzerinde akrobasi gösterisi yapılan daire, kapalı bir alana taşınmış ve atla yapılan gösterilerin yanısıra sihirbazlık, jonglörlük, ip cambazlığı ve çeşitli akrobatik gösterilerin de katılması ile bugünkü sirk kavramı oluşmuştur. Günümüzde eski doğu bloğu ülkeleri ve İtalya sirk sektöründe öne çıkmıştır.
[değiştir] Tarihi
Eski Mısır'da uzak diyarlara yeni fetihler için giden askerlerin dönüşte beraberlerinde getirdikleri egzotik hayvanları halka göstermeleri tarihteki ilk sirk gösterileri sayılmaktadır. İzleyicilerin daha heyecanlı gösteriler izlemek istemesi ile Eski Roma'da bu iş bir hayvan katliamına dönüşmüştü. İnsanlı sirk gösterilerinin bu ilk döneminde eyersiz ata binen binicilerin gösterileri ve iki tekerlekli savaş arabası yarışları da yapılıyordu. Çeşitli festivallerde dansçılar, akrobatlar ve güçlü adamlar gösteriler yapmakta, havai fişekler, meşaleler ile ortam renklendirilmekteydi. Roma İmparatorluğu'nun yıkılmasından sonra da bu eğlence anlayışı devam etti. Roma Sirki'nin bir benzeri 18. yüzyıl sonuna kadar bir daha ortaya çıkmasa da, akrobatlar, palyaçolar, at eğitmenleri festivallerde ve imkân buldukları her yerde gösterilerini sürdürdüler. Öyle ki günümüzde pek çok sirk ailesi, aile tarihlerinin izini 1600'lü yıllara kadar sürebilmektedir.
Philipp Astley adlı at terbiyecisi tarafından 1768'de Londra'da kurulan sirk, bilinen ilk modern sirktir. Bu ilk sirkte başlangıçta sadece at üzerinde akrobatik gösteriler yapılmaktaydı. Astley, gösteriye çeşitlilik katmak gerektiğini farkedince, cambaz ve palyaço gibi yenilikler getirdi.
Aynı dönemde Rusya'daki ilk sirk gösterileri Charles Hughes tarafından başlatıldı. 1790'larda çok başarılı gösteriler yapıldı ancak ilk Rus Sirk şirketini 1824'te St. Petersburg'da Jacques Tourniaire adlı Fransız kurdu. Komünist dönemde Rus Sirki, opera ve bale ile birlikte yüksek bir sanat formu olarak kabul edildi; devletin desteği ile tüm Sovyetler Birliği'nde sirk okulları kuruldu ve dünyanın en iyi sirk sanatçıları yetişti.
Charles Hughes'ın Rusya'da sirk gösterileri yaptığı yıllarda, Hughes'un bir öğrencisi olan John Bill Rickets ABD'ye giderek Philedelphia'da bir sirk binası kurmuş ve 1793'te gösterisini George Washington izlemişti.
1960'lardan itibaren dünyada sirklere olan ilgi azaldı. Hayvan haklarına duyarlılığın artması da bunun nedenlerinden biri olarak sayılabilir.
