Toklumen, Kırşehir
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Örenliden Oğuz köylü Kadri Karagöz’e
Hep sizler türksünüz.Hep sizler çepnisiniz Hep siz oğuz boylarındansınız Hep kemençe horon sadece sizlere ait. Hep yaylalar dağlar sizlerin mülkünüz. Hep yaşam hakkı size laik. hep hep hep....hep... nedir köy olarak kimlik bulamama ile ilgili şüpheleriniz mi var.
Bu bölgede yaşayan diğer köyler belde halkları neyin nesi oluyu. Onlar oğuz boyu çepni boylarından değilmi. Onlar horon tepmesini bilmiyumu. Onların yaylası olmasın mı. Onları yaylalardan mahrum ederek, dağ kanunları uygulayıp, hangi yüzle kültür savunuculuğu yapıyusunuz. Onları yaylalardan mahrum ettiniz de, dağlarda başınız göge mi erdi. Egolarınızı güçlü olma arzularınızı giderdiniz mi. Kültür paylaştıkça güzel değilmi. Nedir bu kin bu düşmanlık duygularınız. Bu zaman da böyle bir insan olmak …...... Ne için neye karşı olduğunu bilmeden, neyi paylaşamadığını bilememek az da olsa sizleri düşünceye sevketmez mi. Gençleriniz gelecek nesilleriniz böyle mi büyümeli. Bütün derdiniz yaşam felsefeniz komşu köyü mağdur etme üzerine mi kurulu. Bu köyün mağdur oluşu yaylasız kalışı,Trabzon’lu oluşunuz dan mıdır. yoksa Giresun’a bağlı diye arkasında siyasi gücün zayıf oluşundan mı. Karşılıklı iki komşu köy Birbirine kız alıp vermiş, Yüzyıllarca yaylaya birlikte göç yapmış, Davuluna kemençesine birlikte horon tepmiş, havasını suyunu birlikte solumuş bir nesil olarak, Doğup büyüdüğümüz,çocukluğumuzun geçtiği çimenlerinde elim etiş çelik çomak oynadığımız Kuru bok topladığımız çilesini çektiğimiz bu dağlar da olamamak ve özlemini çekmek TERÖRİST LİK Mİ Kültürünü savunmak mı, geçmişini unutmamak mı teröristlik. Yoksa siz mi TERÖRİST siniz Sığışamadınız bi türlü Kadırgalara ,Sisdağlarına Yer mi yok bu dağlarda az öteye gidip te oraya ev yapmaya. Adamın evini yakıp yıkıp da ta evinin yerine ev yapacağına otursana oban da Dağ başları dar mı geliyu yetmiyu mu sizlere Bu fermanlar bu tapular hep sizlere mi verilmiş Sizinkiler tapu belge alırken.Bizimkiler Çanakkalede cephede cepheye mi koşuyularımış O yüzden mi mahkemeler "aldığı kararla": bu köyün yaylası olmasın Zaten sizin yaylanız var Bİ yaylada bizden size hediye olsun dediler. Saygılarımla Cabbar
Kadırga yaylası OĞUZ ( TÜRKELLİ ) köyü ,kadırga yaylasına gölge düşürmüştür. ÖREN köyü konunun mağduru olmuştur.100-150 yıllık yayla kültüründen ve geleneğinden uzaklaştırılmaya çalışılmıştır. Bu konuda osmanlıdan kalma sahte fermanlara kadar varan komik işler mahkemelerde delil kabül ettirilmiş, adalet sistemi yanıltılmış,çeşitli siyasi entrikalarla ve siyasi oyunlarla Trabzon-Giresun arasındaki güç olayı olarak görülmüş ve dava Trabzon-türkelli adına siyasi ve zoraki güçle yayla oğuz köylülerine “mahkeme kararı ile verilmiş gibi gözükmektedir”. Kürtün belediyesi olaylara seyirci kaldığı gibi,yakıp yıkılan örenlilerin evlerinin yerine ev yapılmasına ve hatta dahada ileri giderek hayvanların otlak alanlarına bile ev yapılmasına göz yummuştur.Giresun-Eynesil'e bağlı Ören köyü bu davada mağdur olup ve yaylasız kalırken 150-200 yıl boyunca bu yaylada otçu yapmış bir gelenek genç kuşaklarına mahkemelerin ve siyasilerin kararlarıyla düşmanlık tohumlarının ekilmesine yol açılmıştır. Karadeniz otçu şenlikleri kültürü, taki oğuz türklerinin bu bölgeye yerleşmesiyle başlayan tarih boyunca AĞASAR-ŞALPAZARI / TONYA-VAKFIIKEBİR / OĞUZ KÖYÜ BEŞİKDÜZÜ / ÖREN KÖYÜ-EYNESİL ayni kültürü yaşayan halk olarak ortaklaşa düzenledikleri bu şenlikleri artık ÖREN KÖYÜ-EYNESİL olmadan yapılmakta ve bunun büyük eksikliği hergeçen gün dahada iyi anlaşılmaktadır. ÖREN köyünün kendisine has HORONU ve kemençesi karadeniz kültürüne büyük katkılar sunduğu gibi onu eniyi otantik yanıyla sunmakta ve bu büyük mirası genç kuşaklara aktarmaktadır.Bu tarihsel geleneği ortadan kaldırmak, yaylasız bırakarak asimile etmek,gelecek nesillere yapılan en büyük düşmanlıktır. Gelecek nesiller böyle bir mirasın kavgacıları olarak sürekli huzursuzluk ve tereddüt içerisinde birbirlerine duydukları kinle beslenip bunlar üzerinden rantiyeciler ekmeklerine yağ sürmeye devam edecektir. oysa bu dağın başları kimsenin babasının malı değildir. Buraları kazanmak için herkesin ataları kan akıtıp şehit vermiştir. Bir asırdır bu yaylaya göç yapmış kültürünü buralarla pekiştirmiş bir köyü mağdur ederek taa 1453 yılındaki sahte fermanlara dayatarak sahiplenmeye çalışmak hangi mantığın işidir Gençler bu konuda daha duyarlı olmalı,üzerine düşen sorumlulukları yerine getirmelidir. Hepberaber birarada barış içinde yaşamayı öğrenmeli bunun yolları aranarak sorunun çözümüne gidilmelidir. Gelecek nesillere bırakılacak enbüyük eser bu kültürün devamı olacaktır. Saygılarımla Çavuş Özarslan
Toklumen, Kırşehir merkez ilçesine bağlı bir beldedir. Kırşehir il merkezine 50 km uzaklıkta olup, Hirfanlı Barajı göleti kıyısında yer almaktadır. 1989 yılında belde olmuştur.
Konu başlıkları |
[değiştir] Tarihçesi
Toklumen'in kuruluş söylencesi:
Malazgirt savaşı sonrası Orta Asya’dan göç eden Türkmen boylarından Acem Obası adlı bir grup, Kırşehir yöresine geldiklerinde yerleşmek için kendilerine bir yer aramaya başlarlar. Hayvancılıkla uğraşan bu grubun, koyunların yavrusu olan tokluları (bir yaşındaki kuzu) kaybolur. Her yeri aramalarına rağmen bir türlü bulamazlar. Günler sonra atlı adamlar, toklularını şimdiki baraj gölü altında kalan kasabanın eski yerleşim yerinde bulurlar.
Aşiretin birçok obası, tokluların bulunduğu bu güzel yere yerleşmeye karar verirler. Buraya yerleşen grubun adı Acem Obası’dır.
Hatta Acem Obası’nı kızı ile ilgili Âşık Said’in bir de türküsü vardır. Obasını terkeden acem kızının öyküsünü anlatan bu türkü hemen herkes tarafından bilinen bir türküdür. “Acem kızı çırpınım da şan obaya çıkanda/ eğlen eğlen bu obada kal acem kızı……”
Toklumen Kelimesinin Etimolojisi
Acemoğulların aşireti bu yöreye ilk önce “Toklugüman” demeye başlamış. Acemoğulları çoğalarak başka obalar da oluşmaya başlamış. “Şahinoğulları Obası, Özşahinler Obası, Demirci Obası, Kalaycı Obası…” bunlardan bazılarıdır. Bu arada “Toklugüman” adı zamanla çeşitli değişim aşamalarından geçerek ”Tokloğmen”, “Toklümen”, ve son olarak da “Toklumen” olmuştur.
Toklu; bir yaş civarında olan koyun yavrusu kuzulara verilen bir isimdir. Yerleşim ismiyle toklu arasında olan benzeşim bu bölgeye ilk yerleşenlerin koyun besiliği ile uğraşmakta olduğunuda ortaya koymaktadır.
Toklumen, 1989 yılına kadar köy statüsündeyken o yıl belde ve belediye düzeyine getirilmiştir
İlkönceleri oba olan ve daha sonraları çoğalarak çok çeşitli aşiretler oluşarak büyük bir yerleşim yeri haline gelmiştir. Osmanlı Devleti ve cumhuriyet döneminde köy olan Toklümen 1989 yılında Belde düzeyine getirilerek belediye yapılmıştır.
Yörede 1952 yılında yapılan Hirfanlı Barajı, ilk yerleşim yerinin ve arazisinin sular altında kalmasına neden olmuştur. Yerleşim yerinin sular altında kalması nedeniyle halkın bir bölümü bugünkü yerleşim yerlerine taşınırken, bir kısmı da Ankara, Kulu ve Kırşehir gibi yerleşim alanlarına göç etmişlerdir.Ankara'da 1993 yılında doğmuş,dedesi İSMET BAKTIROĞLU ve babası SEDAT BAKTIROĞLU olan MUHARREM BURAK BAKTIROĞLU aslen Kırşehir'lidir.
[değiştir] Coğrafi ve Ekonomik Bilgiler
Kırşehir il merkezine 50 kilometre mesafede olup, Kırşehir ilinin batısında yer almaktadır. Günümüzde Toklumen, Hirfanlı baraj gölünün doğu kıyısında yer almaktadır. 1952 yılında yapılan Hirfanlı Barajı, ilk yerleşim yerinin ve arazisinin sular altında kalmasına neden olmuştur. Yerleşim yerinin sular altında kalması nedeniyle halkın bir bölümü bugünkü yerleşim yerlerine taşınırken, bir kısmı da Ankara, Kulu ve Kırşehir gibi yerleşim alanlarına taşınmışlardır
Hirfanlı Baraj göleti kıyısında olması nedeniyle, balıkçılık önemli bir geçim kaynağıdır. Baraj göletinde; kerevit ve balık üretilmektedir. Üretilen balıklar arasında sazan, kefal, kaya ve gümüşbalığı ile kepenek türündeki balıklar bulunmaktadır. Balıkçılık dışında tarım ve hayvancılık en önemli uğraş alanlarındandır. Bölgede yetişen üzümler şarap fabrikasında değerlendirilerek ticari gelir elde edilmektedir.
Hirfanlı Baraj göleti sahili Toklumen'de doğal bir plaj görüntüsündedir.
Okul dışında; bir sağlık ocağı, bir kalkınma kooperatifi, bir PTT şubesi, üç cami, üç kıraathane, bir şarap fabrikası, bir sulama kooperatifi bulunmaktadır.
[değiştir] Eğitim
Toklumen'de günümüzde bir ilköğretim okulu bulunmaktadır. 1997 yılına kadar iki ilkokul ve bir de ortaokul eğitim-öğretim hizmetlerini sürdürmekte iken, 1997 yılnda zorunlu eğitimin 8 yıla ülke genelinde çıkarılmasıyla birlikte bu üç okul birleştirilerek bir çatı altında toplanarak; “Toklumen İlköğretim Okulu” adını almıştır. İlk üç sınıf eski Namık Kemal İlkokulu binasında eğitim etkinliğini sürdürürken, diğer beş sınıf eski ortaokul binasında eğitim sürdürülmektedir. Varolan binaların 8 yıllık eğitim açısından yetersiz olması tüm sınıfların biraraya toplanmasına engel teşkil etmektedir.
[değiştir] Demografik Bilgiler
2000 yılı genel nüfus sayımına göre kasaba nüfusu 2000 civarındadır. Nüfusun sayı olarak kritik noktada bulunması, yerel yönetimler yasası yürürlüğe girdiğinde, Toklumen’in belde özelliğini yitirmesi sonucunu doğurabilecek kritik bir durumdadır. Okuma yazma oranı yaklaşık %98’ler civarındadır. Eğitim düzeyi yıldan yıla artmakta çeşitli mevkiilere gelmiş insanların yetişmesi de sağlanmıştır.
Toklümen'in nüfusu yıllara göre aşağıdaki gibi gerçekleşmiştir.
- 2000 1.713
- 1997 2.025
- 1990 1.435
Seçimlerde kullanılan yada seçmen listelerinde yer alan oy verme yaşında olanların sayısı da belde yerleşik nüfusundan daha fazlasının belde dışında yaşadığını ortaya koymaktadır. 1989 yılında yapılan ilk belediye seçimleri öncesi tespit edilen nüfus 2171 olurken seçmen sayısı 822 olmuş, 2004 yılında ise seçmen sayısı 1485 olup seçime katılım oranı %79,87 olup oy kullanan kişi sayısı 1186 olmuştur.
[değiştir] Toklumen Belediyesi
Toklumen Belediyesi, Toklumen'in 1989 yılında belde olmasıyla kurulmuştur. Belediye olmasından sonra ilk belediye başkanı döneminde kasabaya belediye hizmet binası yapılması sağlanmıştır. Belediye başkanları, doğal güzellikleriyle öne çıkan Toklumen'in turistik bir yer olması için uğraş vermektedir. İlk dönemde yapılan bir çocuk parkı ve şu anda yapılmakta olan parkın kasabaya güzellik katacağı düşünülmektedir.
Toklumen Belediye Başkanları ve aldıkları oy yüzdeleri
- 2004 - İsmail Kalaycı MHP %33,89
- 1999 - Ali Çıbık Bağımsız Aday (Siyasi Partiler seçime girmemişlerdir)
- 1994 - Hüseyin Yıldırım SHP %61,89
- 1989 - Hüseyin Yıldırım SHP %71,97
[değiştir] Ünlüler
Toklumen'in yetiştirdiği sanatçılar ulusal düzeyde de tanınmaktadır. En tanınmış sanatçı, birçok şiiri ve türküsüyle de bilinen 19. yüzyılda yaşamış bulunan Âşık Said'dir.
Aşık Said (1835 -1874) yılları arasında yaşamıştır. Aşık Said; Toklumen'de doğmuş ve Değirmenci Oğulları denen bir aileye mensuptur. Said, okuma ve yazmayı köyündeki hocasından öğrenmiş. 18 yaşında Kayseri'ye giderek iki buçuk yıl medrese eğitimi almıştır. Aşık Said, Kızılırmak üzerinde kayıkçılık yapardı.
Acem Obası’nın kızı ile ilgili Âşık Said’in bir de türküsü vardır. Obasını terkeden acem kızının öyküsünü anlatan bu türkü hemen herkes tarafından bilinen bir türküdür. Neşat Ertaş tarafından Çekiç Ali kaynak gösterilerek derlenen bu türkü günümüzde özellikle Kurtlar Vadisi dizisinde kullanılmasıyla da çok tanınmıştır.
“Acem kızı çırpınım da şan obaya çıkanda/ eğlen eğlen bu obada kal acem kızı……”
- Çırpınıp da şan ovaya çıkınca
- Eğlen şan ovada gal Acem kızı
- Uğrun uğrun gaş altından bakınca,
- Can telef ediyor gül Acem kızı
- Kırşehir Türküsü
- Çıktım Yükseğine Seyran Eyledim,
- Al Yeşil Bahçeli Kaman Görünür.
- Firkat Geldi, Ah Eyledim, Ağladım.
- Kılıçözü Çayır Çimen Görünür.
- Biter Kırşehir'in Gülleri Biter,
- Çırpınır Dalında Bülbüller Öter,
- Çok Olur Güzeli Hep Yeni Biter,
- Kaşının Üstünde Keman Görünür,
- Gün Be Gün Artırdım Ah İle Zarı,
- Elinden Alırdım Gül Yüzlü Yarı,
- Arzum Sende Kaldı Koca Kayseri,
- Erciyas Başında Duman Görünür.
- Said'im Çekersin Her Zaman Keder
- Gurbetlik Daima Benimle Gider,
- Bu Aşkın Elinden Çektiğim Yeter,
- Sevdiğim Yılların Yaman Görünür.