Vodvil
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Vodvil, toplumsal sorunları, mizahi bir yaklaşımla hicveden tiyatro türüdür.
Vodvil türü, 18. yüzyılda sınıf farkının oluşması sonucu Fransa'da ortaya çıktı. İçinde müzikal bölümler, dialoglar, monologlar, ve pandomim gibi değişik gösteri türleri barındırabilir.
Komedi'nin alt türlerinden biri olduğu için komediyle pek çok ortak tarafı vardır. Ama bazı yönleriyle komediden ayrılır. Vodvilleri, genellikle mutlu sonla biterler. Hikayenin sonucunda olayların kaynaklandığı sosyal sorunlar ortaya çıkarılmaya çalışılır. Vodvil kişilerinin karakterleri detaylarıyla belirtilmez, belli özellikleri öne çıkarılmış abartılı karakterlerdir.
Vodvil adının voix de ville (şehrin sesi) tamlamasından türetildiği düşünülmektedir.
20. yüzyılda sinema türünün popülerlik kazanmasıyla, vodvil de tarihe karışmaya başladı. Sinemaya uyarlanmaya çalışılan vodvillerin de pek azı (Buster Keaton, Marx Kardeşler, Edgar Bergen, Al Johnsonhalk ve Charlie Chaplin'in oynadıkları) halk ve eleştirmenlerden beğeni topladı.
Yirminci yüzyıl başında Amerika’da film endüstrisinin gelişimine koşut olarak vodviller seyirci karşısına çıktı. Tiyatro sahnelerinde seyirci karşısına çıkan kimi ünlü vodvil oyuncuları da beyaz perdede de yüzlerini gösterdiler. Buster Keaton, Marx Brother’s
( Groucho, Chicho, Harpo, Zeppo, Gummo kardeşler), Edgar Bergen, Al Johnson’un en ünlüleri oldukları rahatlıkla söylenebilir. Sessiz filmlerde, özellikle Charlie Chaplin’in filmlerinde “aşk” ve “kadınlara” ilişkin komik unsurlarla birlikte toplumsal eleştirilerin ele alınması vodvillerde toplumsal eleştirinin de yapılabileceğini gösterdi.
Yirminci yüzyılda toplumsal eleştiri veren, yanlışları yeren vodvillerin sıklıkla kaleme alınmasının Chaplin filmleriyle sıkı ilişkisi vardır. Ancak toplumsal eleştiri vodvillerde örtük bir biçimde verilir. Oyunun dinamizmine, oyunsu keyfine engel olmayacak biçimde tasarlanır. Kimi eleştirmenler sinema endüstrisinin gelişmesi ile vodvil türünün tarihe karıştığını dile getirseler de, bu türün orta sınıf tarafından hala tutulmakta olduğu söylenebilir.
