Yılmaz Güney

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Yılmaz Güney, (1 Nisan 1937, Adana - 9 Eylül 1984, Paris),yönetmen, sinema oyuncusu, senarist ve öykü yazarıdır. Yumurtalık hakimini tabanca ile öldürmekten 19 yıl hapse mahkum olmuş ve cezasını tamamlamadan hapisten kaçıp, ölünceye kadar yurtdışında yaşamıştır.

[değiştir] Sinema Öncesi

Yılmaz Güneyin gerçek adı Yılmaz Pütün'dür. Şanlıurfa Siverek ilçesinin Desman köyünde 1 Nisan 1937 yılında doğdu. 10 yaşındayken evden kacarak adanadaki akrabalarinin yanina gider. bir süre Kemal ve And Film şirketlerinin bölge temsilcisi olarak çalıştı. Üniversite okumak üzere ankaraya gitti ve Atıf Yılmaz ile tanıştı. Bu süreçlerde bir yandan da hikayeler yazıyordu. Daha sonra Atıf Yılmaz'ında desteğiyle sinemada çalışmalarına başlar.

[değiştir] Sinema İlk Dönemi

Yılmaz Güney 1959 yılında atıf Yılmazın'ın yönetmenliğini yaptığı Bu Vatanın Çocukları ve Alageyik isimli filmlerin hem senaryosunu yazar hemde filmlerde rol alır ve oynar. Karacaoğlan'ın Karasevdası'nda da yönetmen yardımcılığıda yapar. Yeni Ufuklar ve On Üç gibi dergilere de öyküler yazan Yılmaz Güney, bir öyküsünde komünizm propagandası yaptığı gerekçesiyle yargılanır ve 1961 yılında bir buçuk yıl hapis cezasına mahkum olur.

İki yıl sonra tekrar kaldığı yerden devam eden Yılmaz Güney o dönemde daha çok macera filmleri çeker. Filmlerinde ezilen, hor görülen bir "Anadolu çocuğunun" otoriteye başkaldırısı vardır. Bu dönemde Çirkin Kral lakabını alır. Bu dönemdeki en önemli Lütfü Akadın yönettiği ve kendisinin yazdığı bir film olan Hudutların Kanunu'dur. Bu dönem boyunca oyunculuğunu geliştiren Yılmaz Güney, abartısız ve yalın oyunculuk anlayışı bu dönemde artık oturtmuştur.

Yılmaz Güney'in Pere Lachaise Mezarlığı'ndaki mezarı.

[değiştir] Sürgün Yılları

Yılmaz Güney 1972 yılında "anarşistlere yardım ve yataklık yaptığı" gerekçesiyle 2 yıl hapse ve sürgüne mahkum edildi. Yılmaz Güney içeride kaldığı süre boyunca sinema ve sanat ile ilgili fikirlerini; şiir ve öykülerini O dönemde çıkarmaya başladığı Güney dergisinde yayınlamıştır.1974'te cezaevinden çıktı. İki yıldan fazla cezaevide kalan Yılmaz Güney aynı yıl Arkadaş filmini çekti. Yine aynı yıl Endişe adlı filmi çekerken Yumurtalık hakimini öldürmekten tutuklandı ve yargılama sonucu 19 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Cezaevinde sinema ile olan ilgisi devam etti. Bu dönemde yazdığı Zeki Ökten tarafından çekilen Sürü ve yurt dışnda ve yurt içinde büyük ilgi gören ve Şerif Gören tarafından Yol çekildi.
12 Eylül döneminde kendi dergisi olan Güney'de yazdığı yazılardan dolayı yaklaşık yüz yıla yakın ceza istemiyle yargılanıyordu. 1981'de Isparta yarı açık cezaevinden izinli olarak ayrıldı ve yurt dışına kaçtı. Cezaevinden kaçtıktan sonra Yol'un kurgusunu tekrar yaptı ve Cannes Film Festivalinde ödül aldı. Yurt dışına çıktıktan sonra Duvar filmini Fransada çekti.

1984 akciğer kanserinden ölen Yılmaz Güney son yıllarını Paris'te geçirdi.

Adana'da Endişe filmini çekerken Yumurtalık yargıcını öldürdüğü iddiasıyla tutuklandı; 19 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

[değiştir] Ödülleri

Yıl	Film	Ödüller
1971	Ağıt	3. Adana Film Festivali En iyi 3.film
1971	Umutsuzlar	3. Adana Film Festivali En iyi yönetmen, En iyi senaryo, En iyi erkek oyuncu
1975	Endişe	12. Antalya Film Festivali En Başarılı Film - En Başarılı Yönetmen - En Başarılı Senarist - En Başarılı Görüntü Yönetmeni - En Başarılı Erkek Oyuncu (Erkan Yücel)
1982	Yol	Cannes Film Festivali Altın Palmiye ödülü