Ğonah
Wikipedia'dan
Ğonah ul axírättä keşeneñ ğazapta qaluına säbäp bulaçaq süzlärgä, eşlärgä wä xäräkätlärgä ğonah dielä.
Íslam dinendä ğonahlar ike öleşkä ayırıla.
- i käbair
- zur ğonahlar
- i sağäir
- keçkenä ğonahlar.
Qayber Íslam ğälimnäre: «Ğonah ğonahtır, anıñ keçkenäse, zurı bulmas»- dip, bu ğonahlarnı bolay bülügä qarşı töşälär. Bu turıda bäxäslär äle däwam itä. Ğonahlarnı ike öleşkä bülgän ğälimnär, Qör'än ayätenä tayanıp, eş itälär. «Ägär Sez Allah tarafınnan tíılğan ğonahlarnıñ zurlarınnan saqlansağız, sezdän keçkenä ğonahlarnı da yırağaytırbız. Sezne şäräfle ber urınğa kütärerbez.» («Nisa» süräse, ayät 31).
Qayber Íslam ğälimnäre buyınça zur ğonahlar uncide:
- üzeñne Allahqa tiñ kürü;
- zur ğonahlarnı däwam itü, alarnı taşlamaw;
- Allahnıñ räxmätennän ömet özü;
- Allahı Täğäläneñ ğafu itäçägen onıtıp, ğazabına ışanu;
- yalğan tanıqlıq birü;
- namuslı wä ğonahsız ber xatınğa yala yağu yäisä sügü;
- sixer belän şögellänü;
- keşelärne aldar öçen döres bulmağan mäs'älälärdä ant itü;
- araqı yäki başqa isertkeçlär eçü;
- yätim malın aşaw;
- belep wä teläp faiz aşaw;
- zína qılu;
- liwata qılu – ber cenestä bulğan keşe ilä yaqınlıq qılu;
- keşe üterü;
- başqalarnıñ malın yä isä aqçasın urlaw, yä ki otışlı uyınnar belän keşeneñ malın, aqçasın qulğa töşerü;
- ata-anağa qarşı toru.
Allahı Täğälä, üzenä tiñ kürüdän başqa, böten ğonahlarnı ğafu itär. Bu, älbättä, hiçşiksez ğafu iteler digän süz tügel. Allahı Täğälä keşelärneñ ğonah eşläwen telämäs. Ägär, ğonah eşlägän bulsalar, alardan täwbä kötär.
Ägär qol, Allahqa yalwarıp, eşlägännärenä ükenep, kiläçäktä ul xatanı eşlämäskä wäğdä birsä, Allah qarşında täwbä itsä, ínşallah Cänab – i Xaq bu qolın ğafu itär, çönki Qör'ändä Allahı Tägàlä şulay digänder: «Allahnıñ räxmätennän ömetegezne özmägez…» («Zömär» süräse, 53. ayät).Mö'min – möselman här zaman Allahnıñ räxmätennän ömeten özmäs.
