Bäraät kiçäse
Wikipedia'dan
Bäraät kiçäse 14. Şäğbän kiçe–15. Şäğbän köne uza.
Möbäraq öç aynıñ berse bulğan Şäğban ayınıñ unbişençe kiçäsen yıl sayın möselmannar ruxí kütärenkelek belän qarşı alalar. Íslam ğälimnäre raslağança, Qäder kiçesennön soñ iñ izge kiçä - Bäraät kiçäseder. Çönki Qorän berençe märtäbä Bäraät kiçäsendä dönya sämasına (kügenä) iñderelgän, wä Qader kiçäsendä Päyğambärebezgö töşerelä başlağan.
Íslam ğalimnäre anı «möbäraq» dip sífatlí, çönki ul - bäräkätle, tirän mägnäle ber kiçäder. Bu kiçädä Xaq Täğalä bändälärenä gönahlardan arınu, ruxi yaqtan päqlänü mömkinlege birä. Bäraät burıçtan wä cäzadan qotılu, dimäkter. Bäraät kiçäse gönahlardan qotılu, dimäkter. Bäraät süze ber burıçnı yäisä salımnı tülägänne raslağan qäğäz mäğnäsenä dä turı kilä. Şuña kürä Bäraät kiçäse gönahlardan qotılunı raslap, bezgä tanıqlıq tapşıru kiçäse, dimäkter.
Íslam ädäbiätendä Bäraät kiçäseneñ biş xikmäte turında menä närsälär yazıla:
- Bu kiçädä xikmätle räweştä başqarılaçaq eşlärneñ iñ ähämiätleläre saylanıp bilgelänä.
- Bu kiçädä qılınğan ğibädät (uqılğan namaz, Uraza, Qö'rän, xätem itü, doğa, ziker, [[täwbä]), ayıruça fazílätle häm sawaplı bula.
- Bu kiçä ilahi íxsan häm bäräkät belän tup-tulıdır.
- Bu kiçä - mäğfirät (yağni yarlıqaw) kiçäseder.
- Bu kiçädä Päyğämbärebezgä (s.g.v.) tulı şäfäğät birelgän. Şäğbän ayınıñ unöçençe kiçäsendö Rasül Äkräm ömmäte öçen Allah Täğalädän şäfäğät (yaqlaw, ximäyä) telägän. Häm anıñ öçtän bere birelgän. Undürtençe kiçäsendä qabat sorağan. Tağın öçtän bere birelgän. Unbişençe kiçäsendä yänä sorağan häm bu yulı tulı şäfäğät birelgän.
Şägbänneñ unbişençe kiçäse belän bäyle xädis tä bar. Päyğambärebez anda bolay di: «Şägbän ayınıñ unbişençe kiçäse kerdeme, anı ğıybadät belän ütkäregez. Köndez isä uraza totığız. Çönki Allah Täğalä ul kiçne qoyaş bayığan waqıtta dönya sämasında (kügendä) täcälli itä (belenä, kürenä) häm: «Täwbä wä ístíğfar itüçe bulsa, anı ğafu itäm. Rízıqlı bulırğa telägän bulsa, aña rízıq biräm. Awıruğa duçar bulsa, aña sawlıq-sälamätlek biräm. Barmı andıy keşelär, barmı?» - dip tañ atqançığa qädär sorap torır.
Äytelgännärdän kürengänçä, Bäraät kiçäsendä keşelärneñ ber yıllıq bäraätläre yazılır wä färeştälärgä tapşırılır. Yägni kiläçäk ber yıl eçendä böten mäxluqatnıñ, böten barlıqnıñ rizıqları, baylıq wä yarlılıq xälläre, dönyağa mönäsäbätle däräcäläre, yaña tuaçaq wä ul yıl eçendä wafat bulaçaq keşelär - barısı da bu kiçne bilgeläner.
