Pense
From Wikipedia
De pense is een voormage bie de erkauwers lik koeien, schapen, buffels, etc.
In de pens kunn die beesten gas (graminea) vertêêrn, en alle meugelik plantaardig materiaal die ruwe celstoffe bevat deur de vele soorten bacteriën, protozoa en schimmels die doa leven. Bevoorbeeld de melkzeurbacteriën breken ruwe celstoffe of toe melkzeur. Da melkzeur kan den herkauwer resorberen, en gebruken voe te groeien of voe melk te maken.
Deurdat vele van die microbiële afbraakprocessen in de pens exotherm zyn, dat er dus warmte vrykomt, en koeien gelyk van bin in under lyf een eigen chauffage-systeem. Ze moeten continu warmte ofvoeren van diene pens. Da makt da erkauwers in 't algemeen een heel ander koedegevoel en dan mensen. Deur die warmte, geproduceerd in de pense, voelen koeien under ip under best bie temperateuren tusschen de -5°C en +23°C.
Die andere temperateurscomfortzones da runders en deur under pense jaagt dikkers dierenbeschermers onterecht ip tegen koeiboeren. Der zien dikkers dierenbeschermers lik van bevoorbeeld Veeweide die proberen ip de tillevisie te geraken met filmptjes over koeien die nog buten lopen bie 't vriespunt. Ze spelen do bie in ip de emoties van de mensen die van koeien in 't bezonder en van herkauwers in 't algemeen niet kenn.
Met probiotica is 't meugelyk om herkauwers te laten leven ip minderwêêrdige producten. In extensieve landbouwstreken lik in Australië kriegen de runders vele probiotica wo mee da ze oed gas en van alle soorten onkruud en struken kunn vertêêren. Met probiotica worn surtoe melkzeurbacteriën lik Lactobacillus farciminis en gisten angeduud. 't Principe achter probiotica is da je in de pense extra vele goeie bacteriën en gisten bin bringt wo deure dat er ip de wanden van de pense minder anhechtingspleksjes zien voe ziekteverwekkende bacteriën enerzyds, en anderzyds dat die toegediende micro-organismen al die taaie stengels vul me ruwe celstoffe omme zetten voe 't rund naar melkzeur en microbiële eiwitten.
[bewerk'n] Varia
En pense wordt ôok in het West-Vlamsch gebruukt om ne bolg, balg, biertunne of simpelweg nen dikkn buuk an te duden.
Pensejoagers zyn gasten die in den duuk wild vangn, stropers dus. Ze jagen meestal ip kleên wild, eigenlik stelt 't financieel niet voorn. Pensejagen is surtoe een spelletje da ze spelen met de lokale authoriteiten. 't Is geêstig om etwuk te doen die nie mag....
