Motî:paskeye
Èn årtike di Wikipedia.
paskeye [f.n.]
1. sôre di scrijhaedje do vî tins (1650-1900) a môde d' arimea, fwaite a l' ocåzion d' èn etrevén, u po distraire les djins, sovint tot s' fotant d' ene sakî. On-z a wårdé dins les vîs papîs sacwantès paskeyes e walon d' Lidje ki datèt do 17inme sieke. F. "pasquille", chanson, poème satirique. >> fijheu(se) di paskeyes: li ci (cene) ki scrît des arimeas, des tchansons po s' fote. F. écrivain, chansonnier satirique.
2. dins sacwants viyaedjes, fiesse k' on fjheut so tos les djonnes omes et les djonnès feyes bounes a maryî, on côp l' an, et la k' on compôzéve ene tchanson, sovint avou des dobes sinses, nén pikés des viers. Willy Bal a-st eplaidî ene des dierinnès paskeyes di Djåmioû.
3. raconta d' ene tchanson. Nos n' vlans nén des "Pocwè m' voz vs cwité ?"; nos tchantrons vigreuzmint ene ahåyante paskeye (tchanté pa Veronike Roba). F. histoire.
4. istwere do vî tins, vraiye u edvintêye k' on raconte todi enute. Conoxhoz bén l' paskeye do tchvå Bayåd et des cwate fis Aimont ? On dit eto: fåve, floriconte. F. histoire, légende, mythe.
5. laide avinteure k' a-st arivé a ene sakî. Dji vs va conter li sbarante paskeye k' a-st arivé al båshele do pere Cufå (Gaston Lucy). F. aventure, mésaventure.
6. moumint k' on s' a bén plait. Après, dj' ans rpassé å caberdouxhe "Li lapén ki tosse"; kéne paskeye, drola ! Cwand tote li binde a yeu des pemes u des djaeyes, ele si såve po-z aler racmincî l' minme paskeye dins ene ôte måjhon (Joseph Calozet). F. épisode, virée, sortie mémorable.
7. dossî, kesse ki les djins endè djåzèt tertos. Ou çk' on nd est avou l' paskeye des sotès vatches ? On dit eto: sipoûle. F. dossier, affaire, saga, mésaventure.
Disfondowes: paskèye, paskêye, paskîe.
Etimolodjeye: itålyin "pasquino" (biestreyes sicrîtes, e 3inme sieke, a Rome, påzès satirisses so ene posteure d' on lomé Pasquino).
| paskiyî (codjowaedje) tourner a paskeye. Des sudjets a paskiyî, end a assez, l' air les atchesse di tos costés (René Brialmont). F. exploiter satiriquement, tirer parti de.
- Dipus d' racsegnes so les paskeyes
- Shijhes et Paskeyes, c' est ene coirnêye e walon del gazete Vers l'Avenir.
