Birs
Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
D`Birs isch e linkssitige Näbefluss vom Rhy. Yr Yzugsgebiet betrait 866 km² und d'Längi isch 73 km.
D`Quelle befindet sich uff ere Höchi vo 706 m ü.M. in dr Nöchi vo Tavannes im Bärner Jura. Si chunnt scho als richtige Fluss ans Tagesliecht: S' Rägewasser sammlet sich im Bärginnere und durchlauft en unterirdischs wytverzwygts Höhlenetz.
In ihrem wytere Verlauf durchfliesst si mehreri Kluse (Schluchte), so z.B. by Angestein, wo si d'Blaueketti durchbricht.
Scho im 19. Jh. het me versuecht, dr wyteri Flusslauf in Schranke z'halte und hett dr Flusslauf begradigt. Zwar het men eso trogges Land gwunne, aber alles uff Köschte vo dr Flora und Fauna. Im 2004 het me dr unterschti Teil vo dr Birs us sym schnuergrade Korsett befreit und zumene lebändige Fluss zruggbaut. Als Folg do drvo het me scho kurz druffabe wieder Spure vom lang verschwundene Biber gfunde.
In Birsfälde bym Birskopf mündet si uff 246 m ü.M. in Rhy.
