Hebel rassisch!
Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Hebel rassisch! isch e Gedicht vum Hermann Burte, wu ner am 25. März 1939 z Muulburg vordrait het; vereffentligt ischs im Markgräfler Jahrbuch 1940/41 un in dr Gedichtsammlung „Die Seele des Maien“ (1953 un 1982). S bstoht üs 252 Ziilte (9 mol 7 Viärziiler). Bim Abdruck in dr „Seele des Maien“ isch e Siibenerblock ewäg gfalle (inhaltlig unwesentlig).
In däm Gedicht nimmt dr Burte – vordergrindig – dr alemannisch Dichterfirscht Johann Peter Hebel gege bstimmti Zitgnosse in Schutz:
-
- Bis hüt hets gulte wie ne Gsetz:
- Der Hebel isch as Dichter: klassisch!
- Jo, mustergültig! – Aber jetz,
- Do mustere sie dä Hebel: rassisch!
- Bis hüt hets gulte wie ne Gsetz:
-
- Gar sunderbari Geister gits,
- Grad unter dene Professore,
- Wo Auge hän wie gchochti Schnitz
- Un e Verstand zuem Flecklig bohre.
- Gar sunderbari Geister gits,
-
- Ein schribt, der Hebel haig, wie schad,
- Im Bluet en Ilauf, dä seig: ostisch!
- Un selb isch bime Dichter grad,
- Was d’Essigmuetere für der Moscht isch!
- Ein schribt, der Hebel haig, wie schad,
-
- Das offe Gmüet, dä bscheide Sinn,
- Sy Freud am Chlyne, s’ gmüetlig Wese,
- Sy waich mild Härz, do stäck das drin,
- do düeg sy ostisch Erbdail jäse!
- Das offe Gmüet, dä bscheide Sinn,
-
- Un will der Pfarrer Hebel halt
- E milde Ma im Dienscht am Wort isch,
- Un het kei Freud an Champf und Gwalt
- So heißts: er seig au gar nit nordisch!
- Un will der Pfarrer Hebel halt
-
- Churzum, sie wännen abedhue
- Un us em Dichterhimmel schaffe –
- Und bruuche schlauerwis derzue
- Die neui Lehr vo dene Rasse.
- Churzum, sie wännen abedhue
Drno sait dr Dichter:
-
- Es isch e gwaltigs Dings, die Raß,
- Das glängt bis in die fiinste Falte,
- Und cha vo Grund uf wiise, was
- Im Mensch inn wirke duet un walte.
- Es isch e gwaltigs Dings, die Raß,
-
- Es isch e wichtigs Dings, das Bluet,
- Erlebt, erwiese und erfahre,
- Sy arisch Bluet, sy Ahneguet
- Das mueß en Aechte treu biwahre!
- Es isch e wichtigs Dings, das Bluet,
D negscht Strof isch noch em Griäg abgänderet wore:
-
- 1939:
- Mir Dütschi stoßen Alli us,
- Wo nit in euser Wese ghöre
- Und wo im Hirni Härz und Hus
- Im dütsche Bluet dr Wandel störe!
-
- 1953:
- Me sott e Gfüehl ha für so Züg,
- Wo nit ins aige Wese ghöre
- Un wo wie offebari Lüg
- Aim ’s agibore Wachstum störe!
D Burte git drno zue, ass es d „rein Rass“ gar nit git un dass Geischt un Seel dr fleischlige Eigeschafte vume Mänsch entgege stehn:
-
- E Mensch vo urig rainer Rass
- Isch hütigsdags gwiß chaibeselte:
- 's Bluet het sy Weg gno und isch naß
- Vo Römer, Wältsche, Hunne, Kelte ...
- E Mensch vo urig rainer Rass
-
- E Mensch het jo nit numme Hoor
- Und Auge, Schädel, Liib und Glieder -
- Au Geist und Seel chunnt öbbe vor,
- die zelle mit un stöhn derwider.
- E Mensch het jo nit numme Hoor
-
- Villicht isch Ain vo Hoore bruun
- Und hochbockblondblau nordisch geistig!
- Un Ais goht über jede Luun
- vo der Naduur, und selb isch: d’Leistig!
- Villicht isch Ain vo Hoore bruun
Drno macht dr Burte sich in mehre Strofe luschtig iber „d Weisheit vo so Rasserichter“, wo no dr Hoorfarb gehen à la:
-
- Es stigt der goldig edel Wy
- Am End jo au us dunkle Schübel:
- Und gstöhndets numme ehrlig ii:
- S git leider Gott au blondi Dübel!
- (E Dubel isch enne, wu bled isch.)
- Es stigt der goldig edel Wy
D „Rass“ findet sich, fir dr Burte, im Geischt un in dr Seel:
-
- Me mueß e Mensch, as wie ne Buech,
- Au zwüsche syne Ziilete lese:
- Und wenn sy Rass witt finde, suech
- In Geischt und Seel, im diefste Wese.
- (...)
- Die besti Rass, die heißt: Schenie!
- Der Blitz im Bluet vo große Meistre!
- Me mueß e Mensch, as wie ne Buech,
Dr Hermann Burte goht mit däm Gedicht wit iber dr Alass, iber dr Verteidigung vum Hebel, nüs. Er entwicklet mit em Vokabular vum Nationalsozialismus e Asicht vu „Rass“, wu so zimli s Gegedeil vu dr Asicht vu dr Nazi isch. Zwar operiärt dr Burte aü in däm Text mit Begriff, wu uns hit befrämdlig sin. E anderi Megligkeit, effentlig iber d „Rass“ oder zum Rassisimus, wu gherrscht het, ebis z sage, ass wiä mit NS-Vokalbular, hets zu sällere Zit aber nit gä. Un dr Burte isch aü sälber in däre Begriffligkeit befange gsii. Des Vokabular isch nämlig nit vu dr Nazi erfunde wore, s isch scho lang vor em Erschte Wältkriäg vun ere „völkische“ Bewegung verbreitet wore. Nit alli, wu mit glichem Wortschatz iber s Nämlig schwätze, meine aü s Glich.