«Еңеү» ордены
Википедия – ирекле энциклопедия
«Еңеү» ордены (урыҫса Орден «ПОБЕДЫ») — Бөйөк Ватан һуғышы выҡытында булдырылған орден. Был орден менән Оло еңеүгә мөһим өлөш индергән юғары хәрби етәкселәр бүләкләнгән. 1944—1945 йылдарҙа был юғары хәрби орденға 16 кеше 19 тапҡыр лайыҡ булған. Шулар араһында 10 Советтар Союзы Маршалы, бер армия генералы һәм 5 сит ил кешеһе бар.
«Еңеү» ордены менән бүләкләү тәртибе бер тапҡыр тупаҫ рәүештә боҙола. Үкенесле хәл 1978 йылдың 20 февралендә КПСС ҮК Генераль сәркәтибе, СССР Юғары Советы Президиумы рәйесе, СССР оборона Советы рәйесе, Советтар Союзы Маршалы Л. И. Брежневҡа СССР Юғары Совет Президиумы тарафынан сираттағы бүләк итеп тапшырыу арҡаһында барлыҡҡа килә. Был ваҡиға кешеләрҙең, бигерәк тә яугирҙәрҙең, хәтерен ныҡ ҡалдырҙы. СССР-ҙың беренсе һәм һуңғы президенты Михаил Горбачёвтың 1989 йылдың 21 сентябрендәге ҡарары менән үрҙә әйтелгән тарихи хата төҙәтелә. СССР Юғары Совет Президиумы ҡарары юҡҡа сығарыла.
«Еңеү» ордены Рәсәй Федерацияһының рәсми хөкүмәт бүлектәре исемлегенә индерелмәгән. Был орден менән башҡа бер кем дә бер ваҡытта ла бүләкләнмәйәсәк.
Эстәлеге |
[үҙгәртергә] Тасуирлама
[үҙгәртергә] Орден
Платинанан эшләнгән биш осло йондоҙ. Диаметры 72 мм. Дөйөм ауырлығы 16 карат ( 3,2 г) булған 150 алмаз менән биҙәлгән. Йондоҙҙоң нурҙары рубиндан эшләнгән. Йондоҙ уртаһында урынлашҡан зәңгәр төҫтәге медальонға Кремль стенаһы, Спас манараһы, В. И. Ленин мавзолейы рәсеме төшөрелгән. Медальондың өҫкө өлөшендә «СССР», аҫҡы яғында «ПОБЕДА» тип яҙылған.
[үҙгәртергә] Планка
Орден планкаһы башҡа совет ордендарының планкаларына ҡарағанда ике тапҡырға оҙонораҡ. 6 совет орденының төҫөн үҙ эсенә алған, һәр төҫ араһы ярты миллиметр киңлегендә аҡ һыҙыҡтар менән бүленгән.
- Ҡыҙғылт һары, уртаһында ҡара — Дан ордены
- Зәңгәр — Богдан Хмельницкий ордены
- Ҡара ҡыҙыл — Александр Невский ордены
- Күм - күк — Кутузов ордены
- Йәшел — Суворов ордены
- Ҡыҙыл (урталағы өлөш) — Ленин орден
[үҙгәртергә] Орден менән бүләкләнгәндәр исемлеге
[үҙгәртергә] Ике тапҡыр
- Василевский, Александр Михайлович: 10 апрель 1944, 8 сентябрь 1945
- Жуков, Георгий Константинович: 10 апрель 1944, 30 март 1945
- Сталин, Иосиф Виссарионович: 29 июль 1944, 26 июнь 1945
[үҙгәртергә] Бер тапҡыр
- Конев, Иван Степанович: 30 март 1945
- Рокоссовский, Константин Константинович: 30 март 1945
- Малиновский, Родион Яковлевич: 26 апрель 1945
- Толбухин, Фёдор Иванович: 26 апрель 1945
- Говоров, Леонид Александрович: 31 май 1945
- Тимошенко, Семён Константинович: 4 июнь 1945
- Антонов, Алексей Иннокентьевич: 4 июнь 1945
- Мерецков, Кирилл Афанасьевич: 8 сентябрь 1945
- Брежнев, Леонид Ильич (бирелгән 20 февраль 1978, ғәмәлдән сығарылған 21 сентябрь 1989)
[үҙгәртергә] Сит ил кешеләре
- Бернард Монтгомери (Бөйөк Британия): 5 июня 1945
- Дуайт Эйзенхауэр (АҠШ): 5 июня 1945
- Михай I (король Румынии): 6 июля 1945
- Михал Роля-Жимерский (Польша): 9 августа 1945
- Иосип Броз Тито (Югославия): 9 сентября 1945
