Rhifau yn y Gymraeg

Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.

Ceir dau brif fath o eiriau am rifau naturiol yn y Gymraeg: rhifolion (un, dau, tri, ...) a threfnolion (cyntaf, ail, trydydd, ...). System ugeiniol yw'r system draddodiadol gan fwyaf, ond dyfeisiwyd system ddegol ar gyfer y rhifolion yn yr 19eg ganrif. Honir fod manteision sylweddol i'r system ddegol Gymraeg o ran dysgu rhifyddeg elfennol, o'i chymharu a'r system Saesneg a'r system draddodiadol.

[golygu] Rhifolion

Mae'r hen system a'r system ddegol yn cytuno hyd at 10. Dynoda (*) fod treiglad meddal yn dilyn, (**) treiglad llaes.

	Ffurf gwrywaidd	Ffurf benywaidd	O flaen enw
1	un	un*
2	dau*	dwy*
3	tri**	tair**
4	pedwar	pedair
5	pump	pump	pum
6	chwech	chwech	chwe**
7	saith	saith
8	wyth	wyth
9	naw	naw
[[10 (rhif)|10	deg	deg

[golygu] Rhifolion degol

Dyma'r rhifolion degol o 11 hyd at 20:

11	un-deg-un
12	un-deg-dau
13	un-deg-tri
14	un-deg-pedwar
15	un-deg-pump
16	un-deg-chwech
17	un-deg-saith
18	un-deg-wyth
19	un-deg-naw
20	dau ddeg

Mae'r rhifolion yn parhau mewn dilyniant rhesymwgol, gyda'r degau fel a ganlyn

10	deg
20	dau ddeg
30	tri deg
40	pedwar deg
15	pump deg
60	chwech deg
70	saith deg
80	wyth deg
90	naw deg
100	cant

Wedi'r cant, mae'r patrwm yn newid ychydig:

101	cant ac un
102	cant a dau
103	cant a thri
...	...
199	cant a nawdeg naw
200	dau gant
201	dau gant ac un

Dyma sylfaen y rhifau mwy:

1,000	mil (benywaidd)
1,000,000	miliwn (benywaidd)
1,000,000,000	biliwn (gwrywaidd)

Dyma enghraifft o sut i ddarllen rhifolion mawr:

2,002,593,786

dau biliwn, dwy filiwn, pump cant a nawgeg tri mil, saith gant ac wythdeg chwech

   Eginyn erthygl sydd uchod. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.