Elektrische Fische
aus Wikipedia, der freien Enzyklopädie
Als elektrische Fische oder auch Zitterfische werden all jene Fische zusammengefasst, die in der Lage sind, elektrischen Strom zu produzieren und zu nutzen. Es ist jedoch nicht so, daß diese Tiere speziell Elektrizität produzieren, sondern es handelt sich in Wirklichkeit um eine normale Ausbreitung der Nerven,- u. Muskeltätigkeit. Bei den elektrischen Fischen haben manche Muskeln das Vermögen, sich zusammenzuziehen verloren, aber ihr elektrisches Vermögen vergrößert. Die elektrischen Entladungen erregen den Fisch selbst nicht, da die entsprechenden Organe durch eine isolierende Fettschicht gut isoliert sind. Die Entladung des elektrischen Organs wird vom Gehirn aus gesteuert.
Bei den meisten Fischen, die hierzu in der Lage sind, etwa den Neuwelt-Messerfischen (Gymnotiden) oder dem skurril erscheinenden Elefantenrüsselfisch (Mormyriden), werden recht kleine Spannungen erzeugt, die ein elektrisches Feld um den Körper des Tieres bilden. In der Haut der Fische befinden sich Rezeptororgane die Veränderungen im elektrischen Feld rezipieren und so die Umgebung wahrnehmen können. Es werden Veränderungen des elektrischen Feldes wahrgenommen die im Bereich von 0,1 Mikrovolt liegen. Moderne Spannungsmessgeräte haben bereits bei etwa der Hundertfachen Spannung Probleme. Mit diesem Wahrnehmungsvermögen können sich die Tiere an den Feldlinien der Erde orientieren, Beute und Räuber erkennen sowie miteinander kommunizieren.
Weit spektakulärer erscheinen jedoch die Fische, die in der Lage sind, weit höhere Spannungen zu erzeugen. So kann der südamerikanische Zitteraal (Electrophorus electricus) etwa Entladungen von über 600 Volt produzieren oder der Zitterrochen (Familie Torpedinidae) bei Spannungen von bis zu 200 Volt Stromstärken von bis zu 30 Ampere. Auch die Entladungen des Zitterwels (Malapterurus electricus) sind mit etwa 100 Volt recht hoch. Mithilfe dieser auch für den Menschen nicht ungefährlichen Stromstöße können die Fische Beutetiere oder gefährliche Gegner betäuben. Die Quellen dieser enormen Energie sind speziell gestaltete Muskeln. Als Pakete gestapelt und als Muskeln nicht mehr einsetzbar liegen diese als elektrisches Organ (Elektroplax) bezeichneten Muskelpakete unter der Haut und entwickeln bei Erregung durch spezielle Nerven eine Entladung, die der einer großen Batterie entspricht.
[Bearbeiten] Alle derzeit wissenschaftlich beschriebenen elektrischen Fische des Süßwassers
T A X O N | S P E Z I E S (348 Arten) |
---|---|
GYMNOTIFORMES | |
Apteronotidae (46 Arten in 13 Gattungen) | Adontosternarchus balaenops, Adontosternarchus clarkae, Adontosternarchus devenanzii, Adontosternarchus sachsi, Apteronotus albifrons, Apteronotus apurensis, Apteronotus bonapartii, Apteronotus brasiliensis, Apteronotus caudimaculosus, Apteronotus cuchillejo, Apteronotus cuchillo, Apteronotus ellisi, Apteronotus eschmeyeri, Apteronotus jurubidae, Apteronotus leptorhynchus, Apteronotus macrolepis, Apteronotus macrostomus, Apteronotus magdalenensis, Apteronotus marauna, Apteronotus mariae, Apteronotus rostratus, Apteronotus spurrellii, Compsaraia compsa, Magosternarchus duccis, Magosternarchus raptor, Megadontognathus cuyuniense, Megadontognathus kaitukaensis, Orthosternarchus tamandua, Parapteronotus hasemani, Platyurosternarchus macrostomus, Porotergus gimbeli, Porotergus gymnotus, Sternarchella curvioperculata, Sternarchella orthos, Sternarchella schotti, Sternarchella sima, Sternarchella terminalis, Sternarchogiton nattereri, Sternarchogiton porcinum, Sternarchorhamphus muelleri, Sternarchorhynchus britskii, Sternarchorhynchus curvirostris, Sternarchorhynchus mesensis, Sternarchorhynchus mormyrus, Sternarchorhynchus oxyrhynchus, Sternarchorhynchus roseni |
Gymnotidae (29 Arten in 1 Gattung) | Gymnotus anguillaris, Gymnotus arapaima, Gymnotus ardilai, Gymnotus bahianus, Gymnotus carapo, Gymnotus cataniapo, Gymnotus choco, Gymnotus coatesi, Gymnotus coropinae, Gymnotus cylindricus, Gymnotus diamantinensis, Gymnotus esmeraldas, Gymnotus henni, Gymnotus inaequilabiatus, Gymnotus javari, Gymnotus jonasi, Gymnotus maculosus, Gymnotus mamiraua, Gymnotus melanopleura, Gymnotus onca, Gymnotus panamensis, Gymnotus pantanal, Gymnotus pantherinus, Gymnotus paraguensis, Gymnotus pedanopterus, Gymnotus stenoleucus, Gymnotus sylvius, Gymnotus tigre, Gymnotus ucamara |
Electrophoridae (1 Art in 1 Gattung) | Electrophorus electricus |
Hypopomidae (14 Arten in 7 Gattungen) | Brachyhypopomus beebei, Brachyhypopomus brevirostris, Brachyhypopomus diazi, Brachyhypopomus janeiroensis, Brachyhypopomus occidentalis, Brachyhypopomus pinnicaudatus, Hypopomus artedi, Hypopygus lepturus, Hypopygus neblinae, Microsternarchus bilineatus, Racenisia fimbriipinna, Steatogenys duidae, Steatogenys elegans, Stegostenopos cryptogenes |
Rhamphichthyidae (15 Arten in 3 Gattungen) | Gymnorhamphichthys hypostomus, Gymnorhamphichthys petiti, Gymnorhamphichthys rondoni, Gymnorhamphichthys rosamariae, Iracema caiana, Rhamphichthys apurensis, Rhamphichthys atlanticus, Rhamphichthys drepanium, Rhamphichthys hahni, Rhamphichthys lineatus, Rhamphichthys longior, Rhamphichthys marmoratus, Rhamphichthys pantherinus, Rhamphichthys rostratus, Rhamphichthys schomburgki |
Sternopygidae (28 Arten in 5 Gattungen) | Archolaemus blax, Distocyclus conirostris, Distocyclus goajira, Eigenmannia humboldtii, Eigenmannia limbata, Eigenmannia macrops, Eigenmannia microstoma, Eigenmannia nigra, Eigenmannia trilineata, Eigenmannia vicentespelaea, Eigenmannia virescens, Rhabdolichops caviceps, Rhabdolichops eastwardi, Rhabdolichops electrogrammus, Rhabdolichops jegui, Rhabdolichops stewarti, Rhabdolichops troscheli, Rhabdolichops zareti, Sternopygus aequilabiatus, Sternopygus arenatus, Sternopygus astrabes, Sternopygus branco, Sternopygus castroi, Sternopygus dariensis, Sternopygus macrurus, Sternopygus obtusirostris, Sternopygus pejeraton, Sternopygus xingu |
OSTEOGLOSSIFORMES | |
Gymnarchidae (1 Art in 1 Gattung) | Gymnarchus niloticus |
Mormyridae (203 Arten in 18 Gattungen) | Boulengeromyrus knoepffleri, Brienomyrus adustus, Brienomyrus brachyistius, Brienomyrus curvifrons, Brienomyrus hopkinsi, Brienomyrus kingsleyae eburneensis, Brienomyrus kingsleyae kingsleyae, Brienomyrus longianalis, Brienomyrus longicaudatus, Brienomyrus niger, Brienomyrus sphekodes, Brienomyrus tavernei, Campylomormyrus alces, Campylomormyrus bredoi, Campylomormyrus cassaicus, Campylomormyrus christyi, Campylomormyrus curvirostris, Campylomormyrus elephas, Campylomormyrus luapulaensis, Campylomormyrus mirus, Campylomormyrus numenius, Campylomormyrus orycteropus, Campylomormyrus phantasticus, Campylomormyrus rhynchophorus, Campylomormyrus tamandua, Campylomormyrus tshokwe, Genyomyrus donnyi, Gnathonemus barbatus, Gnathonemus echidnorhynchus, Gnathonemus longibarbis, Gnathonemus petersii, Heteromormyrus pauciradiatus, Hippopotamyrus aelsbroecki, Hippopotamyrus ansorgii, Hippopotamyrus batesii, Hippopotamyrus castor, Hippopotamyrus discorhynchus, Hippopotamyrus grahami, Hippopotamyrus harringtoni, Hippopotamyrus macrops, Hippopotamyrus macroterops, Hippopotamyrus pappenheimi, Hippopotamyrus paugyi, Hippopotamyrus pictus, Hippopotamyrus psittacus, Hippopotamyrus retrodorsalis, Hippopotamyrus smithersi, Hippopotamyrus szaboi, Hippopotamyrus weeksii, Hippopotamyrus wilverthi, Hyperopisus bebe bebe, Hyperopisus bebe occidentalis, Isichthys henryi, Ivindomyrus opdenboschi, Marcusenius rhodesianus, Marcusenius sanagaensis, Marcusenius schilthuisiae, Marcusenius senegalensis gracilis, Marcusenius senegalensis pfaffi, Marcusenius senegalensis senegalensis, Marcusenius stanleyanus, Marcusenius thomasi, Marcusenius ussheri, Marcusenius victoriae, Marcusenius abadii, Marcusenius annamariae, Marcusenius bentleyi, Marcusenius brucii, Marcusenius cuangoanus, Marcusenius cyprinoides, Marcusenius deboensis, Marcusenius dundoensis, Marcusenius friteli, Marcusenius furcidens, Marcusenius fuscus, Marcusenius ghesquierei, Marcusenius greshoffii, Marcusenius intermedius, Marcusenius kutuensis, Marcusenius leopoldianus, Marcusenius livingstonii, Marcusenius macrolepidotus angolensis, Marcusenius macrolepidotus macrolepidotus, Marcusenius macrophthalmus, Marcusenius mento, Marcusenius meronai, Marcusenius monteiri, Marcusenius moorii, Marcusenius ntemensis, Marcusenius nyasensis, Marcusenius rheni, Mormyrops anguilloides, Mormyrops attenuatus, Mormyrops batesianus, Mormyrops breviceps, Mormyrops caballus, Mormyrops citernii, Mormyrops curtus, Mormyrops curviceps, Mormyrops engystoma, Mormyrops furcidens, Mormyrops intermedius, Mormyrops lineolatus, Mormyrops mariae, Mormyrops masuianus, Mormyrops microstoma, Mormyrops nigricans, Mormyrops oudoti, Mormyrops parvus, Mormyrops sirenoides, Mormyrus bernhardi, Mormyrus caballus asinus, Mormyrus caballus bumbanus, Mormyrus caballus caballus, Mormyrus caballus lualabae, Mormyrus casalis, Mormyrus caschive, Mormyrus cyaneus, Mormyrus felixi, Mormyrus goheeni, Mormyrus hasselquistii, Mormyrus iriodes, Mormyrus kannume, Mormyrus lacerda, Mormyrus longirostris, Mormyrus macrocephalus, Mormyrus macrophthalmus, Mormyrus niloticus, Mormyrus ovis, Mormyrus rume proboscirostris, Mormyrus rume rume, Mormyrus subundulatus, Mormyrus tapirus, Mormyrus tenuirostris, Mormyrus thomasi, Myomyrus macrodon, Myomyrus macrops, Myomyrus pharao, Oxymormyrus boulengeri, Oxymormyrus zanclirostris, Paramormyrops gabonensis, Paramormyrops jacksoni, Petrocephalus ansorgii, Petrocephalus balayi, Petrocephalus bane bane, Petrocephalus bane comoensis, Petrocephalus binotatus, Petrocephalus bovei bovei, Petrocephalus bovei guineensis, Petrocephalus catostoma catostoma, Petrocephalus catostoma congicus, Petrocephalus catostoma haullevillei, Petrocephalus catostoma tanensis, Petrocephalus christyi, Petrocephalus cunganus, Petrocephalus gliroides, Petrocephalus grandoculis, Petrocephalus guttatus, Petrocephalus hutereaui, Petrocephalus keatingii, Petrocephalus levequei, Petrocephalus microphthalmus, Petrocephalus pallidomaculatus, Petrocephalus pellegrini, Petrocephalus sauvagii, Petrocephalus schoutedeni, Petrocephalus simus, Petrocephalus soudanensis, Petrocephalus squalostoma, Petrocephalus sullivani, Petrocephalus tenuicauda, Petrocephalus wesselsi, Pollimyrus adspersus, Pollimyrus brevis, Pollimyrus castelnaui, Pollimyrus isidori fasciaticeps, Pollimyrus isidori isidori, Pollimyrus isidori osborni, Pollimyrus maculipinnis, Pollimyrus marchei, Pollimyrus nigricans, Pollimyrus nigripinnis, Pollimyrus pedunculatus, Pollimyrus petherici, Pollimyrus petricolus, Pollimyrus plagiostoma, Pollimyrus pulverulentus, Pollimyrus schreyeni, Pollimyrus stappersii kapangae, Pollimyrus stappersii stappersii, Pollimyrus tumifrons, Stomatorhinus ater, Stomatorhinus corneti, Stomatorhinus fuliginosus, Stomatorhinus humilior, Stomatorhinus kununguensis, Stomatorhinus microps, Stomatorhinus patrizii, Stomatorhinus polli, Stomatorhinus polylepis, Stomatorhinus puncticulatus, Stomatorhinus schoutedeni, Stomatorhinus walkeri |
SILURIFORMES | |
Malapteruridae (11 Arten in 1 Gattung) | Malapterurus beninensis, Malapterurus cavalliensis, Malapterurus electricus, Malapterurus leonensis, Malapterurus microstoma, Malapterurus minjiriya, Malapterurus monsembeensis, Malapterurus oguensis, Malapterurus shirensis, Malapterurus tanganyikaensis, Malapterurus tanoensis |
STAND: August 2005; Quelle: http://www.fishbase.org/. Es ist davon auszugehen, dass noch viele rezente Arten aus den obigen Taxa in den nächsten Jahren durch die aquaristische Forschung und durch Ichthyologen wissenschaftlich neu beschrieben werden. Zudem ist anzumerken, dass höchstwahrscheinlich zahlreiche Arten durch vom Menschen verursachte Habitatzerstörung bereits vor ihrer wissenschaftlichen Entdeckung ausgerottet (Ausrottung) wurden. Jürgen Christian Harf |
[Bearbeiten] Literatur
- M. Burton, Neues Tierlexikon in Farbe