Φύρερ (Führer)
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Φύρερ (Führer), γερμανική λέξη που χαρακτηρίζει:
- ένα άτομο που έχει την ύψιστη θέση σε μια ιεραρχία ενός συγκεκριμένου συστήματος στην κοινωνία, δηλαδή ηγέτης, καθοδηγητής.
- ένα άτομο που χρησιμοποιεί την ειδική του γνώση για να οδηγήσει ή να καθοδηγήσει.
- ένα σύγγραμμα που χρησιμεύει για καθοδήγηση, όπως παράδειγμα ένας τουριστικός οδηγός (Reiseführer)
[Επεξεργασία] Ιστορική βαρύτητα του όρου
Παρόλο που ο όρος χρησιμοποιείται στην Γερμανική σε πολλαπλά διαφορετικά επίπεδα, η λέξη Φύρερ είναι αρνητικά βεβαρημένη. Ο λόγος είναι η χρησιμοποίηση της λέξης κατά την περίοδο του εθνικοσοσιαλισμού, όταν ο Αδόλφος Χίτλερ χαρακτηρίστηκε ως "Φύρερ και Καγκελάριος της Γερμανικής Αυτοκρατορίας" (Führer und Reichskanzler des Deutschen Reiches) ή "Ντερ Φύρερ" (= Ο Ηγέτης, Der Führer) ή "Ούνσερ Φύρερ" (= Ο Ηγέτης μας, γερμ. Unser Führer). Με αυτή την έννοια η γερμανική αυτή λέξη χρησιμοποιείται και σε άλλες γλώσσες, όπως και στα ελληνικά.
Γενικώς αποφεύγεται σήμερα η χρησιμοποίηση αυτής της λέξης στις γερμανόφωνες περιοχές, προς αποφυγή παρεξηγήσεων και ταύτισης με εθνικοσοσιαλιστικές ιδέες. Αυτό ισχύει ιδίως όταν η λέξη Φύρερ λέγεται χωρίς παραπέρα προσδιορισμό. Έτσι στην θέση της λέξης χρησιμοποιούνται άλλες όπως "Σεφ" (γερμ. Chef), "Μάνατζερ" (γερμ. Manager) ή η αντίστοιχη αγγλική "Λίντερ (αγγλ. leader). Ορισμένοι ασκούν κριτική, θεωρώντας υπερβολική την πολιτική αλλαγής λέξεων.
Άλλοι δικτάτορες που στα πλαίσια μιας μυθοποίησης προσώπου χαρακτηρίζονται ως "Φύρερ" στην γλώσσα τους ήταν ή είναι οι:
- Μπενίτο Μουσολίνι (Benito Mussolini), πρώην δικτάτορας της τότε φασιστικής Ιταλίας. Όρος: Ντούτσε (ιταλ. Duce)
- Φρανθίσκο Φράνκο (Francisco Franco), πρώην δικτάτορας της Ισπανίας. Όρος: Καουντίγιο (ισπ. Caudillo)
- Νικολάε Τσαουσέσκου (Nicolae Ceauşescu), πρώην δικτάτορας της Ρουμανίας. Όρος: Κοντουκάτορ (ρουμ.. Conducător)
- Φιντέλ Κάστρο (Fidel Castro), δικτάτορας της Κούβας. Όρος: Μάξιμο Λίδερ (ισπ. Máximo Líder)
- Σαπαρμιράτ Νιγιάζοφ (Saparmyrat Nyýazow), δικτάτορας του Τουρκμενιστάν. Όρος: Τουρκμενμπασι (τουρκμ. Türkmenbaşy)
- Κιμ Ιλ Σουνγκ (Kim Il-sung), πρώην δικτάτορας της Βόρειας Κορέας. Όρος: Μεγάλος ηγέτης στην κορεάτικη γλώσσα
- Το άρθρο βασίζεται στο αντίστοιχο [[1]]της γερμανικής Βικιπαίδειας.
