Neparhufuloj

El Vikipedio

Dosiero:Information-silk.pngNeparhufuloj Troveblo de fosilioj: Malfrua Paleoceno - ĉi-epoke
Equus quagga
Biologia klasado
Regno: Animaloj Animalia Filumo: Ĥorduloj Chordata Klaso: Mamuloj Mammalia Ordo: Neparhufuloj Perissodactyla Owen, 1848
Familioj
Ekvedoj Equidae Tapiredoj Tapiridae Rinoceredoj Rhinocerotidae Brontoteriedoj Brontotheriidae (formortinta) Ĥalikoteriedoj Chalicotheriidae (formortinta) Hirakodedoj Hyracodontidae (formortinta)

La bestoj apartenantaj al la ordo de neparhufuloj (Perissodactyla) estas mezgrandaj aŭ grandaj herbovoraj bestoj. Ilia kranio estas etendiĝinta, la mandiblo estas forta, sur kiu bone ligiĝas la maĉmuskoloj. Ili ne havas kaviklon (ŝlosiloston), galvezikon. Iliaj lipoj estas fortaj, facile moveblaj. ilia dentaro estas kompltea, sed kojnodentoj kelkfoje mankas. La stomako estas simpla, unuparta, la intestosistemo estas longa, la cekumo estas forte evoluinta. La placento estas difuza, ili naskas ĝenerale unu idon tuj irkapablan.

La neparhufuloj havas tri familojn de ankoraŭ vivantaj mamuloj nome: rinoceredoj, ekvedoj, tapiredoj, al kiuj apartenas la konataj bestoj kiel rinocero, ĉevalo, tapiro, zebro, azeno.

ordo : NEPARHUFULOJ - Perissodactyla

Enhavo 1 superfamilio : † brontoteriojdoj - Brontotherioidea 2 superfamilio : † ĥalikoteriojdoj - Chalicotherioidea 3 superfamilio : rinocerojdoj - Rhinocerotoidea 4 superfamilio : ekvojdoj - Equoidea 5 Eksteraj ligiloj:

[redaktu] superfamilio : † brontoteriojdoj - Brontotherioidea

familio : † brontoteriedoj - Brontotheriidae

genro : † brontopso - Brontops

specio : † brontopso robusta - Brontops robustus

genro : † brontoterio - Brontotherium

genro : † emboloterio - Embolotherium

specio : † emboloterio andrevsa - Embolotherium andrewsi

[redaktu] superfamilio : † ĥalikoteriojdoj - Chalicotherioidea

familio : † eomoropedoj - Eomoropidae

genro : † eomoropo - Eomoropus

familo : † ĥalikoteriedoj - Chalicotheriidae

genro : † anciloterio - Ancylotherium

genro : † moropo - Moropus

genro : † ĥalikoterio - Chalicotherium

specio : † ĥalikoterio sansania - Chalicotherium sansaniense

[redaktu] superfamilio : rinocerojdoj - Rhinocerotoidea

familio : † aminodedoj - Amynodontidae

genro : † kadurkodo - Cadurcodon

genro : † gigantaminodo - Gigantaminodon

familio : † indrikoteriedoj - Indricotheriidae

genro : † paraceraterio - Paraceratherium

genro : † indrikoterio (= baluĥiterio) - Indricotherium (= Baluchitherium)

specio : † indrikoterio transurala - Indricotherium transouralicum

familio : † hirakodedoj - Hyracodontidae

genro : † triplopo - Triplopus

genro : † ardinio - Ardynia

familio : Rinoceredoj - Rhinocerotidae (5 specioj)

subfamilio : † diceraterienoj - Diceratheriinae

genro : † trigonio - Trigonias

genro : † kenopo - Caenopus

subfamilio : † aceraterienoj - Aceratheriinae

genro : † aceraterio - Aceratherium

genro : † teleocero - Teleoceras

genro : † braĥipoterio - Brachipotherium

subfamilio : rinocerenoj - Rhinocerotinae - nosorožci

genro : † dicerorino - Dicerorhinus

specio : † dicerorino grandnaza - Dicerorhinus megarhinus

genro : † celodonto - Coelodonta

specio : † celodonto hararhava - Coelodonta antiquitatis - nosorožec srstnatý

genro : † elasmoterio - Elasmotherium

specio : † elasmoterio siberia - Elasmotherium sibiricum

genro : † kementodo - Caementodon

genro : RINOCERO - Rhinoceros

specio : † rinocero sivala - Rhinoceros sivalensis

specio : rinocero kirasa - Rhinoceros unicornis - nosorožec indický (pancéřový)

specio : rinocero java - Rhinoceros sondaicus - nosorožec jávský

genro : didermocero - Didermoceros

specio : † didermocero abela - Didermoceros abeli

specio : didermocero sumatra - Didermoceros sumatrensis - nosorožec sumaterský

genro : dicero - Diceros

specio : dicero pintlipa - Diceros bicornis - nosorožec dvourohý (černý)

genro : ceratoterio - Ceratotherium

specio : ceratoterio larĝlipa - Ceratotherium simum -

subspecio : ceratoterio larĝlipa suda - Ceratotherium simum simum -

subspecio : ceratoterio larĝlipa norda - Ceratotherium simum cottoni - ::superfamilio : tapirojdoj - Tapiroidea

familio : † isektolofedoj - Isectolophidae

genro : † homogalako - Homogalax

familio : † helaletedoj - Helaletidae

genro : † kolodo - Colodon

familio : † lofiodedoj - Lophiodontidae

genro : † ĥasmoterio - Chasmotherium

familio : tapiredoj - Tapiridae (4 specioj)

genro : † pratapiro - Protapirus

genro : † grandtapiro - Megatapirus

genro : TAPIRO - Tapirus - tapír

specio : † tapiro arverna - Tapirus arvernensis

specio : † tapiro pratempa - Tapirus priscus

specio : tapiro sudamerika - Tapirus terrestris

specio : tapiro monta - Tapirus pinchaque

specio : tapiro hindia - Tapirus indicus

specio : tapiro mezamerika - Tapirus (Tapirella)

[redaktu] superfamilio : ekvojdoj - Equoidea

familo : † paleoteriedoj - Palaeotheriidae

genro : † PALEOTERIO - Palaeotherium

genro : † plagiolofo - Plagiolophus

familo : ekvedoj - Equidae(11 specioj)

subfamilio : † hirakoterienoj - Hyracotheriinae

genro : † hirakoterio - Hyracotherium

genro : † orohipo - Orohippus

subfamilio : † anĥiterienoj - Anchitheriinae

genro : † mezohipo - Mesohippus

genro : † miohipo - Miohippus

genro : † parahipo - Parahippus

genro : † anĥiterio - Anchitherium

specio : † anĥiterio aŭreliana - Anchitherium aurelianense

subfamilio : ekvenoj - Equinae - koně

genro : † merihipo - Meryhippus

genro : † pliohipo - Pliohippus

genro : † hipario - Hipparion

specio : † hipario origina - Hipparion primigenium

genro : EKVO - Equus (UNUHUFULO)

specio : † ekvo stenosa - Equus stenosis

specio : † ekvo suesenborna - Equus suessenbornensis

specio : † ekvo mosbaĥa - Equus mosbachensis

subgenro : ĈEVALO - Equus

specio : (†) ekvo (ĉevalo) sovaĝa - Equus (Equus) ferus - tarpan

subspecio : (†) ekvo (ĉevalo) sovaĝa stepa - Equus (Equus) ferus ferus

subspecio : (†) ekvo (ĉevalo) sovaĝa arbara - Equus (Equus) ferus sylvestris

specio : ekvo (ĉevalo) prĵevalskia - Equus (Equus) przewalskii -

specio : ekvo (ĉevalo) doma - Equus (Equus) caballus -

subgenro : AZENO - Asinus

specio : ekvo (azeno) afrika - Equus (Asinus) africanus -

subspecio : ekvo (azeno) afrika nubia - Equus (Asinus) africanus africanus - osel nubijský

subspecio : ekvo (azeno) afrika somalia - Equus (Asinus) africanus somaliensis - osel somálský

specio : ekvo (azeno) azeno - Equus (Asinus) asinus - osel domácí

specio : ekvo (azeno) HEMIONO aŭ Sovaĝazeno - Equus (Asinus) hemionus

subspecio : ekvo (azeno) hemiono ĝigetajo - Equus (Asinus) hemionus hemionus

subspecio : ekvo (azeno) hemiono ONAGRO - Equus (Asinus) hemionus onager - onager

subspecio : ekvo (azeno) hemiono KULANO - Equus (Asinus) hemionus kulan

subspecio : ekvo (azeno) hemiono kuro - Equus (Asinus) hemionus khur

subspecio : ekvo (azeno) hemiono siria - Equus (Asinus) hemionus hemippus

specio : ekvo (azeno) KIANGO - Equus (Asinus) kiang

subgenro : ZEBRO - Hippotigris

specio : ekvo (zebro) granda - Equus (Hippotigris) grevyi

specio : ekvo (zebro) monta - Equus (Hippotigris) zebra

subspecio : ekvo (zebro) monta kablanda - Equus (Hippotigris) zebra zebra

subspecio : ekvo (zebro) monta namibia - Equus (Hippotigris) zebra hartmannae

specio : (†) ekvo (zebro) kvago - Equus (Hippotigris) quagga

specio : ekvo (zebro) stepa - Equus (Hippotigris) burchelli

subspecio : ekvo (zebro) stepa oranĝia - Equus (Hippotigris) burchelli burchelli

subspecio : ekvo (zebro) stepa damara - Equus (Hippotigris) burchelli antiquorum

subspecio : ekvo (zebro) stepa zimbabva - Equus (Hippotigris) burchelli chapmanni

subspecio : ekvo (zebro) stepa orientafrika - Equus (Hippotigris) burchelli boehmi

subspecio : ekvo (zebro) stepa granta - Equus (Hippotigris) burchelli granti

subspecio : ekvo (zebro) stepa valberga - Equus (Hippotigris) burchelli wahlbergi

subspecio : ekvo (zebro) stepa seloŭsa - Equus (Hippotigris) burchelli selousi

subspecio : ekvo (zebro) stepa senkolharara - Equus (Hippotigris) burchelli cuninghami -

[redaktu] Eksteraj ligiloj:

Indrikoterio