Paruliedoj

El Vikipedio

Dendroica magnolia

Biologia klasado

Regno:	Animaloj
Filumo:	Ĥorduloj
Klaso:	Birdoj
Ordo:	Paseroformaj
Familio:	Parulidae Wetmore et al, 1947

Genroj

Multaj; vidu tekston.

La Paruliedoj (Parulidae), estas specioriĉa familio el la ordo de la Paseroformaj birdoj. La familio ampleksas 25 genrojn.

[redaktu] Disvastiĝo

Paruliedoj ekskluzive troviĝas en la Nova mondo. Ili vivas en malsamaj vivejoj, kiel arbustejoj, marĉoj, foliarbaroj, koniferarbaroj kaj mangrovarbaroj, de Kanado ĝis al Sudameriko kaj loĝas prefere en la superaj regionoj de la arboj. Nur malmultaj specioj vivas sur la grundo aŭ grundoproksime. La plej multaj specioj, kiuj vivas kaj kovas en la sudo, estas nemigraj birdoj. La specioj, kiuj disvastiĝis en la nordo kaj tie havas siajn kovregionojn, apartenas al la migrantaj birdoj

[redaktu] Distingiloj

La korpo de la Paruliedoj estas de 10 ĝis 19 centimetrojn longa. Karakteriza por la malgranda, svelta birdo estas la mallarĝa, pinta beko. La plumaro havas ampleksan spektron da koloroj, de hel- ĝis malhelbruna, de hel- ĝis malhelgriza, de oliva bruno ĝis sata, brila ruĝo, flavo aŭ bluo. Antaŭ ĉio la kovovestaĵo aspektas pompkolora. La seksoj de la specioj en la tropikaj regionoj estas samkoloraj kaj portas ofte dum la tuta jaro kolororiĉan plumaron. Ĉe la nordaj Paruliedoj la masklo ekster la kova tempo portas la saman koloron kiel la ino. Kiam en aŭtuno ili atingas la travintrajn regionojn en la sudo, la masklo ŝanĝas la kovovestaĵon kontraŭ la ripozvestaĵo. Antaŭ ol ili forlasas sian travintroregionon en la sudo kaj flugas al la nordo, ili denove surmetas sian kovovestaĵon.

Ilia kantartoj ne estas speciale evoluintaj. Sed se ili kantas, ili tre persiste koncertas. Ilia voĉo havas altan kaj teneran tonon. Escepto estas la plej granda Paruliedo Flavabrusta ikterio (Icteria virens). Ĝia voĉo estas basa kaj laŭta.

[redaktu] Nutrado

La paruliedoj nutras sin per multaj diversaj insektoj, kiel skaraboj, raŭpoj, papilioj aŭ muŝoj, samkiel per araneoj kja limakoj. Krome per fruktoj kaj plantopartoj. La insektojn ili bekpikas de la folioj kaj arboj aŭ predas flugante.

[redaktu] Generado

Ĉe la Paruliedoj en la nordo precipe la inoj konstruas la neston. La maskloj nur fojfoje partoprenas en ĝi. La nestoj havas diversajn formojn kaj varias, samkiel la nestsituo, de specio al specio. Je la arboj oni vidas plej ofte pelvetoformajn nestojn, kiuj aŭ estas supre malfermaj, aŭ, se fermitaj, havas flankan enirejon. Iuj specioj ekloĝas en forlasitaj pego-truoj aŭ en nestkestoj. La ovaro konsistas el kvar ĝis kvin ovoj, kiujn la ino sola elkovas.

Ĉe la tropikaj specioj de la Paruliedoj la nestoj ofte situas dense ĉe la grunda vegetaĵaro. La ovaro konsistas el du ĝis tri ovoj. La maskloj partoprenas pli en la nestkonstruado kaj idarflegado.

[redaktu] Genroj kaj specioj

Basileuterus (25 specioj)
- Basileuterus bivittatus
- Basileuterus luteoviridis
- Basileuterus trifasciatus
- Basileuterus tristriatus
- Basileuterus fraseri
- Basileuterus flaveolus
- Basileuterus chrysogaster
- Basileuterus leucophrys
- Basileuterus culicivorus
- Basileuterus belli
- Basileuterus griseiceps
- Basileuterus leucoblepharus
- Basileuterus signatus
- Basileuterus ignotus
- Basileuterus rufifrons
- Basileuterus basilicus
- Basileuterus nigrocristatus
- Basileuterus melanogenys
- Basileuterus hypoleucus
Cardellina (1 specio)
- Cardellina rubrifrons
Catharopeza (1 specio)
- Catharopeza bishopi
Dendroica (29 specioj)
- Dendroica angelae
- Dendroica adelaidae
- Dendroica graciae
- Dendroica caerulescens
- Dendroica castanea
- Dendroica vitellina
- Dendroica occidentalis
- Dendroica fusca
- Dendroica pensylvanica
- Dendroica dominica
- Dendroica petechia
- Dendroica chrysoparia
- Dendroica plumbea
- Dendroica virens
- Dendroica striata
- Dendroica pinus
- Dendroica coronata
- Dendroica pityophila
- Dendroica magnolia
- Dendroica kirtlandii
- Dendroica palmarum
- Dendroica cerulea
- Dendroica discolor
- Dendroica pharetra
- Dendroica tigrina
- Dendroica townsendi
- Dendroica nigrescens
Ergaticus (2 specioj)
- Ergaticus ruber
- Ergaticus versicolor
Euthlypis (1 specio)
- Euthlypis lachrymosa
Geothlypis (9 specioj)
- Geothlypis rostrata
- Geothlypis beldingi
- Geothlypis flavovelata)
- Geothlypis aequinoctialis)
- Geothlypis nelsoni
- Geothlypis speciosa
- Geothlypis semiflava
- Geothlypis trichas
- Geothlypis poliocephala
Granatellus (3 specioj)
- Granatellus sallaei
- Granatellus pelzelni
- Granatellus venustus
Helmitheros (1 specio)
- Helmitheros vermivorus
Icteria (1 specio)
- Icteria vireus
Leucopeza (1 specio)
- Leucopeza semperi
Limnothlypis (1 specio)
- Limnothlypis swainsonii
Microligea (1 specio)
- Microligea palustris
Mniotilta (1 specio)
- Mniotilta varia
Myioborus (11 specioj)
- Myioborus brunniceps
- Myioborus melanocephalus
- Myioborus pictus
- Myioborus cardonai
- Myioborus pariae
- Myioborus torquatus'
- Myioborus miniatus
- Myioborus flavivertex
- Myioborus ornatus
- Myioborus albifrons
- Myioborus albifacies
Oporornis (4 specioj)
- Oporornis agilis
- Oporornis tolmiei
- Oporornis philadelphia
- Oporornis formosus
Parula (4 specioj)
- Parula pitiayumi
- Parula gutturalis
- Parula americana
- Parula superciliosa
Protonotaria (1 specio)
- Protonotaria citrea)
Seiurus (3 specioj)
- Seiurus aurocapilla
- Seiurus motacilla
- Seiurus noveboracensis
Setophaga (1 specio)
- Setophaga ruticilla
Teretistris (2 specioj)
- Teretistris fornsi
- Teretistris fernandinae
Vermivora (9 specioj)
- Vermivora pinus
- Vermivora peregrina
- Vermivora crissalis
- Vermivora bachmanii
- Vermivora chrysoptera
- Vermivora celata
- Vermivora lucia
- Vermivora ruficapilla
- Vermivora virginiae
Wilsonia (3 specioj)
- Wilsonia canadensis
- Wilsonia citrina
- Wilsonia pusilla
Xenoligea (1 specio)
- Xenoligea montana
Zeledonia (1 specio)