Toro (mitologio)
El Vikipedio
Þórr (pranorvege/praislande), Thor (dane), Tor (svede kaj norvege) Toro (esperante) estas la tondrodio en Nordĝermana mitologio; ĉe aliaj ĝermanoj: malnovangle Þunor, malnovgermane Donar. Etimologie, kaj grandparte funkcie, tiu dio estas identa kun Indra en hinda mitologio. La nomo estas ankaŭ parenca kun la esperanta vorto "tondro" kaj la respondaj ĝermanaj vortoj - angle thunder, nederlande donder, germane Donner, svede dunder ktp.
Parte funkcie, sed ne etimologie, Toro similas al la greka Zeŭso kaj la romia Dio Jupitero.
Laŭ kelkaj religihistoriistoj, Toro, same kiel Indra, eble iam estis la plej supra dio en sia diaro, sed en klasikaj mitoj tiun rolon plenumas Odino (Óðinn), cetere rigardata kiel la patro de Toro, kies patrino estis la tero mem (Jorð).
Tiuj du dioj, kune kun Loki, estas la ĉefaj rolantoj en la nordia mitologio. Toro, Odino kaj Freyr cetere estis la tri dioj plej adorataj en la publika kulto.
La ĉefa agado de Toro estas lia ĉiama luktado kontraŭ malbono en la formo de la gigantoj, same kiel en hinda mitologio Indra kontraŭas la asurojn. La armilo de Toro, same kiel de Indra, estas la fulmo, en la ĝermana versio tamen en formo de martelo, nomita Mjöllnir (Mjolniro).
Kiam la kristismo iĝis serioza rivalo de la malnova religio, la martelo de Toro iĝis la ĉefa simbolo de la lasta, same kiel la kruco de la unua.
Toro estis tro peza por rajdi, do li iris en ĉaro post du virkaproj, uzeblaj ankaŭ kiel provianto - se Toro vespere buĉis ilin, li matene benis iliajn ostojn per sia martelo, kaj tio tuj revivigis ilin. Iliaj nomoj estis Tanngnjóstr (Grincaj Dentoj) kaj Tanngrisnir. (Fajreraj Dentoj)
La edzino de Toro estis Sif. Ilia hejmo nomiĝas Þrúdvangar (Trudvango). Ili havas du filojn Móði kaj Magni kaj filinon nomita Þrúðr.
Psiĥologie, Toro aperas en la mitoj kiel simplulo, kontraste al la tre komplika Odino. Li estis aparte populara en la kulto de simplaj homoj - kamparanoj kaj sklavoj.
Same kiel la nordiaj dioj ĝenerale, Toro ne estas rigardata kiel senmorta. En ragnarökr, li kaj Miðgarðsormr mortigos unu la aliajn ; tamen liaj filoj - kiuj ne havis potencon dum ĉi tiu erao - travivos.
En la germanaj lingvoj, Toro donis sian nomon al la ĵaudo, same kiel Jupitero en la latinidaj lingvoj (angle Thursday, nederlande Donderdag, germane Donnerstag, svede torsdag ktp).
