Urho Kekkonen
El Vikipedio
Urho Kaleva Kekkonen (* 3-a de septembro de 1900 en Pielavesi; † 31-a de aŭgusto de 1986 en Helsinki) estis finna politikisto, kiu estis ĉefministro de 1950 ĝis 1956, kaj estis la plej longe reganta prezidento de Finnlando de 1956 ĝis 1981. Kekkonen daŭrigis la neŭtralan politikon de sia antaŭulo Paasikivi. Lia libro La Finna Vojo aperis esperantlingve en 1989.
Enhavo |
[redaktu] Frua Vivo
Kekkonen plenkreskis inter modestaj cirkonstancoj en norda Finnlando. Li estis filo de arbaristo.
Li partoprenis dum la libereca kaj civita militoj en 1918 kiel kuriero. En la sendependa Finnlando laboris li kiel policisto kaj ĵurnalisto. En 1921 li translokiĝis al Helsinki, kie li studis juron kaj en 1926 finis tion. Unu jaron post tio, li iĝis advokato, sed li devis retiriĝi post mallonga tempo pro siaj krudaj rimarkoj. Politike tiutempe li estis naciisto kaj aperis en la ekstremdekstra rando de la politiko. Li agadis en 1936 kiel deputito de la Agrara Ligo en la finnlanda parlamento.
[redaktu] Politika kariero
Li oficis inter 1944 kaj 1946 kiel justica, inter 1937 kaj 1939 kiel interna, de 1947 ĝis 1950 kiel eksteraafera ministro kaj estro de diversaj kabinetoj. En 1941 li kontraŭis la militan aliĝon de Finnlando kontraŭ Sovetunio. En 1950 li malvenkis la prezidentajn elektojn, Paasikivi nomumis lin do ĉefministro. En la kabineto emfazis li sian celon, akiri amikan rilaton kun Sovetunio. Eksterlande oni nomis tiun politikon finnlandiĝo. Pro sia aŭtoritata stilo, oni forpremis lin el la posteno en 1953.
[redaktu] La erao kiel prezidento
En 1956 li iĝis elektita prezidento de Finnlando per eteta plimulto (151:149 voĉoj) kontraŭ la socialdemokrata Karl-August Fagerholm. De la komenco de sia enoficiĝo, li havis ĉiaman konflikton kun la plimulto de la partioj. Lin apogis nur la Popolaj Demokratoj kaj la Agrara Ligo (hodiaŭ: centra partio), en kiu ankaŭ li anis. Li ĉiam strebis konservi la sendependecon, neŭtralecon de Finnlando. Kvankam li estis klerulo, ofte akre disputis kun la partioj. Iom post iom la aliaj ĉefaj partioj komencis subteni lin, en 1968 tiel faris social-demokratoj kaj en 1974 la dekstra Koalicia partio. En 1974 lia prezidenta periodo estis plilongigita per eksterordinara leĝo ĝis 1978, ĉar li ne volis kandidatiĝi en elektoj, kiuj devus okazi en 1974.
Li certigis la neŭtralecon de Finnlando en 1975 per la Konferenco pri sekureco kaj kunlaboro en Eŭropo. Tiu politika sukcesego estas taksebla lia politika pinto.
En 1978 Kekkonen tamen partoprenis prezidentajn elektojn kiel kandidato de naŭ partioj (inter ili kvar plej grandaj partioj de Finnlando) kaj ricevis 82 % el voĉoj.
Kekkonen suferis akcidenton dum fiŝhokado en Islando aŭtune de 1981 kaj tio kondukis al fizika (cerba) perturbo kaj malkapablo pri oficeja laboro. Oni elektis kiel lian posteulon Mauno Koivisto kaj li mortis en 1986, kvin jarojn post la akcidento.
[redaktu] Verkoj en Esperanto
La politika testamento de Urho Kekkonen aperis en esperanto sub titolo La finna vojo en 1989. La verko estas tradukita el esperanto en la hungaran.
| Prezidento de Finnlando | ||
| Antaŭulo: | 1956–1982 | Sekvanto: |
| Juho Kusti Paasikivi | Urho Kekkonen | Mauno Koivisto |
