دشمن ملت
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
دشمن ملت یکی از شاهکارهای هنریک ایبسن، نویسنده نروژی، است که بیش از دیگر آثار او مورد توجه و بحث و گفت و گو قرار گرفته است. قهرمان این نمایشنامه دکتر توماس اشتوکمان است که خصیصه های اخلاقی و عقاید او درباره ی مسائل اجتماعی، اخلاق و افکار خود نویسنده را به یاد می آورد. وی پزشک (مؤسسه ی آب های معدنی) است که برادرش پتر اشتوکمان ، شهردار محل، برپا کرده است و از این جهت زندگی آسوده ای دارد. اما ناگهان پی می برد که آب حمام ها آلوده است و سلامت مردم شهر و مسافران آن را تهدید می کند. می خواهد مردم را به وسیله ی روزنامه از این حقیقت آگاه سازد، ولی گردانندگان امور شهر او را با نیرنگ از این کار باز می دارند. دکتر اشتوکمان می کوشد در انجمنی که از مردم شهر فراهم می کند، آن ها را از خطر آب های آلوده ی حمام ها بر حذر دارد ولی از آن جا نیز محکوم و شکست خورده بیرون می آید و مردم به اتفاق آراء به او نام «دشمن ملت» می دهند و چنان عرصه را بر او تنگ می کنند که راهی جز جلای وطن ندارد. «دشمن ملت» تصمیم می گیرد مردم را با بدبختی هایشان رها کند و از شهر و دیار خویش برود. اما پس از واقعه ای بر آن می شود که در زادگاه خود بماند و به تنهایی پیکار کند، زیرا به عقیده او «قوی ترین مرد جهان کسی است که تنهاتر باشد».
در دشمن ملت دو برادر مقابل يکديگر می ايستند. دکتر اشتوکمان که از حقيقت دفاع می کند و شهردار شهر برادرش که تکيه بر واقعيت دارد. اختلاف نظر آنها درباره حمام های طبی شهر است. حمام هايی که شهر کوچک آنها را در قياس با شهرهای اطراف منطقه در موقعيت ويژه ای قرار داده است که همين موضوع نويد درآمدزايی قابل توجهی را برای شهر و ساکنانش می دهد. اين تضاد حاصل ساختار جديد اقتصادی عصر جدید است. ساختاری که سبب توسعه است، ولی همزمان چيزهای ارزشمندی را نیز نابود می سازد.
[ویرایش] یادداشت
- نمایشنامه «دشمن ملت» را علیرضا ثنائی به فارسی ترجمه کرده است و شرکت انتشارتی «علمی و فرهنگی» آنرا در قطع رقعی و در ۲۰۰۰ جلد (برای بار دوم) به چاپ رسانده است.
