عبدالرحمان قاسملو
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
 |
این مقاله به تمیزکاری نیاز دارد. لطفاً آن را تا جایی که ممکن است از نظر املا، انشا، چیدمان و درستی بهتر کنید. سپس این الگو را از بالای مقاله حذف کنید. محتویات این مقاله ممکن است غیرقابل اعتماد و نادرست یا جانبدارانه باشد یا قوانین حقوق پدیدآورندگان را نقض کرده باشد. |
دکتر عبدالرحمان قاسملو فعال سیاسی و دبیرکل حزب دموکرات کردستان ایران بود. عبدالرحمان قاسملو در سیزدهم ژوئیه ۱۹۸۹ در وین ترور شد. برخی معتقدند او در حال مذاکره‌ای شدیدا مخفی با سرویس اطلاعاتی سپاه پاسداران بوده و توسط دولت وقت ایران به قتل رسیده است ولی دولت ایران گاها این مسئله را تکذیب کرده است.[نیاز به ذکر منبع]
قاسملو 22 دسامبر سال 1930 م برابر با 1 دیماه (1309 شمسی) در یك خانواده زمیندار ثروتمند در شهر ارومیه متولد شد. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را ابتدا در ارومیه وسپس در تهران بپایان رسانید.
قاسملو در سال 1324 فعالیت سیاسی خود را با تشكیل اتحادیه‌ی جوانان دمكرات كردستان در شهر ارومیه آ‌غاز كرد. سال 1325 جمهوری مهاباد سقوط كرد. متعاقب آن وی نیز جهت تحصیل راهی تهران گشت و در سال 1327 برای ادامه تحصیل به پاریس، پایتخت فرانسه رفت. رسیدن به پاریس مصادف با تیراندازی به سوی شاه در دانشگاه تهران (15 بهمن 1327) بود. در همان مدت اقامت خود در فرانسه با همكاری چند تن دیگر از دانشجویان كرد انجمن دانشجویان كرد در اروپا را تأسیس كرد.
قاسملو به عنوان اولین بورسیه ایرانی "اتحادیه بین المللی دانشجویان" به پراگ پایتخت چكسلوواكی رفت.
طی مدتی كه در پراگ مشغول تحصیل بود در فعالیتهای اتحادیه‌ی بین المللی دانشجویان نیز شركت داشت. سال 1330 به نمایندگی از سوی دانشجویان ایرانی در دومین كنگره‌ی آن سازمان كه در شهر پراگ برگزار گردید شركت كرد. در همان مدت به عنوان نماینده‌ی ایران در بیشتر گردهمایی‌ها و كنفرانسهای فدراسیون جهانی جوانان در شهر بوداپست، پایتخت مجارستان شركت می‌كرد.
در سال 1331 در زمان حكومت دكتر مصدق، قاسملو بعد از اینكه در دانشگاه پراگ موفق به اخذ لیسانس علوم اجتماعی و سیاسی شد، به ایران بازگشت. در آن موقع میان حزب دمكرات كردستان و حزب توده ایران وحدت تشكیلاتی وجود داشت. قاسملو پس از شش ماه فعالیت در تهران به مهاباد برگشت و در آ‌نجا مسۆلیت كار حزبی را به عهده گرفت. بعد از کودتای ۲۸ مرداد سال 1332 ناچار شد به فعالیت مخفی روی آ‌ورده و مخفیانه در تهران و كردستان مشغول فعالیت حزبی شود.
در این فاصله سرپرستی روزنامه "كوردستان"، ارگان مركزی حزب را بر عهده داشت كه تنها پنج شماره آن مخفیانه به چاپ رسید و نیز در همین مدت بود كه یك كمیته سراسری جهت فعالیتهای حزب دمكرات كردستان به سرپرستی وی تشكیل گردید.
بعد از شکست جمهوری مهاباد، سطح رشد و تنزل جنبش کردها، به سطح اختلاف ميان روابط ايران و عراق بستگی پيدا کرد. در آن زمان مرکز حزب دمکرات کردستان ايران به عراق انتقال يافت. در زمان عبدالرحمان قاسملو روابط بين حزب دمکرات کردستان با حزب بعث عراق به سطح همکاری رسيد.
عبدالرحمن قاسملو پس از پنج سال فعالیت سیاسی در ایران و بویژه در كردستان، سال 1336 بار دیگر به چكسلوواكی رفت. در سال 1337(1958) پس از پیروزی انقلاب عراق همراه با تنی چند از اعضای مسئول حزبی كوشش نمودند با اقامت در خاك عراق، سازمانهای حزبی را در داخل كشور احیا نمایند.
به دلیل كارشكنی بعضی از رهبران حزب دمكرات كردستان عراق كاری از پیش نبردند، و در سال 1339 به دستور دولت عراق ناچار شد آن كشور را ترك گوید و به پراگ برگردد.
سال 1341(1962) قاسملو در دانشگاه پراگ به اخذ درجه دكترا در رشته علوم اقتصادی نایل آ‌مد و تا سال 1349 در آن دانشگاه درس "اقتصاد سرمایه‌داری و اقتصاد سوسیالیستی و تئوری رشد اقتصادی" را تدریس می‌كرد.
در این فاصله دكتر قاسملو چند كتاب و جزوه را در رابطه با مشكلات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی به رشته تحریر درآ‌ورد كه معروفترین آ‌نها كتاب "كردستان و كرد" می‌باشد. این كتاب كه در اصل به زبان چكی به رشته تحریر درآ‌مده است تاكنون به زبانهای انگلیسی، سلواكی، لهستانی، عربی، كردی، فارسی و بخشهایی از آن نیز به فرانسه ترجمه و منتشر شده است. قاسملو با زبانهای كردی، فارسی، تركی، عربی، فرانسه، انگلیسی، چكی و روسی آ‌شنایی كامل داشت.
سال 1349 بعد از صدور بیانیه‌ی 11 مارس و توافق میان رهبری جنبش كردستان عراق با دولت آن كشور امكان فعالیت سیاسی در كردستان ایران بیشتر شد. در این فرصت دكتر قاسملو از اروپا بازگشت و به یاری چند نفر از یاران نزدیك خود مسئولیت احیای سازمانهای حزب دمكرات كردستان را به عهده گرفت.
در كنفرانس سوم حزب كه در خردادماه سال 1350 برگزار شد، دكتر قاسملو به عضویت كمیته‌ی مركزی و سپس به دبیركلی حزب دمكرات كردستان انتخاب شد و از آن به بعد در همه‌ی كنگره‌های حزبی به عنوان دبیركل برگزیده شد.
عبدالرحمن قاسملو روز 22 تیر ماه سال 1368 در حالی كه برای دستیابی به راه‌حل مسالمت آ‌میز در ایران با تنی چند از نمایندگان حكومت جمهوری اسلامی در وین بر سر میز گفتگو برای مذاكرات صلح نشسته بود، به دست نمایندگان دولت كشته شد!
منبع:
- (چهل سال مبارزه در راه آ‌زادی. چاپ دوم كردی. 1367)
