گاه‌شماری هجری خورشیدی
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
تقویم هجری خورشیدی که به تقویم جلالی نیز معروف است به سفارش ملکشاه سلجوقی و توسط شاعر نامی ایران عمر خیام نیشابوری درست شده است. تقویم جلالی یا همان خورشیدی هر 7333 سال یک روز اشتباه می کند و این از تقویم میلادی که هر 7666 سال یک بار اشتباه می کند هم دقیق تر است. تقویم جلالی یا خورشیدی به گفته اکثر کارشناسان از تقویم گریگوری هم دقیق تر است. تقویم جلالی از اثار بسیار گرانبهای به جا مانده از خیام است و خود او نیز همواره به این اثر خود می بالیده. خیام از نزدیکان دربار ملکشاه سلجوقی بود.
در برخی روایتهای تاریخی امده که مبدا تقویم خورشیدی هجرت پیامبر است ولی با توجه به اینکه 1428 سال از هجرت پیامبر اسلام می گذرد چندان نمی توان به این روایت استناد کرد. هجری قمری که الان در سال 1428 ان هستیم از زمان هجرت پیامبر اسلام از مکه به مدینه پایه گذاری شده است.تقویم هجری قمری به عنوان تقویم رسمی در برخی کشورهای عربی و اسلامی به ثبت رسیده است. این تقویم تقریبا در تمامی کشورهای اسلامی به عنوان تقویم دوم مورد استفاده قرار می گیرد.
طول ماه‌های تقویم خورشیدی در طول تاریخ و در کشورهای مختلف متفاوت بوده است ولی از حدود سال ۱۳۴۸ در ایران و افغانستان طول ماه‌ها یکسان است.[۱] طول و نام فعلی این ماه‌ها در جدول زیر آمده است.
| ترتیب | تعداد روزها | نام‌های فارسی | نام‌های پشتو[۲] | ||
| در ایران | در افغانستان | در افغانستان | |||
| ۱ | ۳۱ | فروردین | حمل | وری | |
| ۲ | ۳۱ | اردیبهشت | ثور | غویی | |
| ۳ | ۳۱ | خرداد | جوزا | غبرګولی | |
| ۴ | ۳۱ | تیر | سرطان | چنګاښ | |
| ۵ | ۳۱ | مرداد | اسد | زمری | |
| ۶ | ۳۱ | شهریور | سنبله | وږی | |
| ۷ | ۳۰ | مهر | میزان | تله | |
| ۸ | ۳۰ | آبان | عقرب | لړم | |
| ۹ | ۳۰ | آذر | قوس | لیندۍ | |
| ۱۰ | ۳۰ | دی | جدی | مرغومی | |
| ۱۱ | ۳۰ | بهمن | دلو | سلواغه | |
| ۱۲ | ۲۹ یا ۳۰[۳] | اسفند | حوت | کب | |
[ویرایش] منابع و یادداشت‌ها
- ↑ بیرشک، احمد. گاهنامهٔ تطبیقی سه‌هزار ساله. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۶۷. ص ۱۹۰.
- ↑ بر اساس داده‌های صفحهٔ ۲۳ این نوشتار: http://www.evertype.com/standards/af/af-locales.pdf
- ↑ در سال‌های عادی ۲۹ روز، در سال‌های کبیسه ۳۰ روز
