Wieërt
Van Wikipedia
- Dit artikel is gesjreve in 't Mestreechs. Ómdat 't plaatsgebónje is, maogs doe 't ómzètte nao 't Wieërts, as te dit dialek sjpriks.
Wieërt (Nederlands Weert) is 'n stad en gemeinte in Midde-Limburg, sjus aon de Belsje en Braobantse grens, mèt op 1 januari 2004 48.724 inwoeners. De gemeinte besteit oet de kèrne Altwieërthei (Altweerterheide), Bosseve (Boshoven), Laor (Laar), Rooj (Stamproy), Tungelder (Tungelroy), Wieërt en Zwertbrook (Swartbroek). De bekinde Limburgse vlaoj kump oorspronkelik oet Wieërt. Petroenheilege vaan Wieërt is Martinus.
Inhawd |
[bewirk] Stadsgeziech
Belangrieke monuminte zien de laat-gotische Martinuskèrk en de Tiendschuër, noe 'n expositieruumde. Bij Wieërt steit ouch 'n kestielrewien. Dao is e barok Minderbroederskloester mèt nog 'n gotische kèrk. In de gemeinte, in oppervlak ein vaan de groetste in Limburg, ligke ouch väöl natuurgebede.
[bewirk] Historie
Wieërt is oontstoon op 'n droeggelegk moeras, boe-op de naom al wies (op aander plekke in Nederland kump me ouch väöl naome mèt weerd of waard tege). In 1062 weurt de plaots veur 't iers geneump es Wertha, allewel me tegewäördeg devaan oetgeit tot dit 'n vervalsing is. 't Documint regelt de euverdrach vaan 't dörp aon 't Sintervaoskapittel in Mestreech.
In de vieftiende ieuw kaom in Wieërt de lakenindustrie tot bleuj. In 1414 kraog 't stadsrechte, al waore 't gein complete. Wieërt woort in deen tied besteurd door de hiere vaan Horn. De lakenindustrie brach 'ne bleujendel handel mèt väöl stei op geng, tot aon Berg op Zoom en Antwerpe touw. Na de zestiende ieuw evels góng 't meender mèt de stad, die nao de Tachtegjaoregen Oorlog nog sjus in de Noordelike Nederlen te ligke kaom. De Graof vaan Hoorn woort in 1568 mèt dee vaan Egmond op de Groete Mèrret in Brössel vermaord, boemèt de besjerming vaan de sted wegveel. Ouch woort de stad vaan knoeppunt vaan weeg tot periferie: de grèns leep euver d'n heerweeg nao Antwerpe.
't Herstèl is in de negentiende ieuw hiel laanksem op geng gekoume, iers door 't grave vaan de Zuid-Willemsvaart, laoter ouch door d'n aonlègk vaan spoorweeg. Pas nao d'n Twiede Wereldoorlog is Wieërt 'n industriestad geweure.
[bewirk] Gebaore in Wieërt
- Mieke en Selma Jansen, bekind es de Selvera's, e zaankduo
- Sjeng Schalken, tennisser
- Harry en de Gebroeëke Zwiêgelkes, band
- Tsjèh Tsjèh Tsjèh, band
- Dance-On, band
[bewirk] Extern linke
- Website vaan de gemeinte
- De Aldenborgh - Wieërtse krink vaan 't LGOG
Provincie Limburg | |
---|---|
Árse en Velde | Baek | Baerge | Bezel | Bree | Broensem | Ech-Zöstere | Èèsjde | Gennep | Gulpe-Wittem | Haors aan de Maas | Heële | Helje | Kirchroa | Kessel | Lankgraaf | Leudaal | Maasgoew | Mael | Meersje | Mergraote | Mestreech | Mieëldere-Wânsem | Mook en Middelar | Ni-jwieërt | Nut | Óngerbenk | Remuunj | Roerdale | Sjènne | Stein | Valkeberg | Venlo | Venroj | Voelender | Vols | Wieërt | Zaerem | Zittert-Gelaen | Zumpelveld |