Glarus

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy

Dialäkt: Glarnertüütsch

Glaris (frz. Glaris, rät. Glaruna, lat. Claruna) isch de Hauptort vom Kantuu Glaris.

Inhaltsverzeichnis 1 Geografii 2 Gschicht 3 Seheswürdigkeite 4 Töchter und Süü vu Glaris 5 Weblinks

[ändere] Geografii

Glaris liit öppä idä Mitti vom Kantuu, a dä Linth und äm Fuess vom rund 2300 Meter höche Vorderglärnisch. D Gmeind hät öppä 5'800 Iiwohner. Dr höchschti Punkt isch mit 2914 Meter de Bächischtogg, ebäfalls ä Teil vom Glärnischmassiv. Vo de Gmeindsflächi (6921ha) sind 2,6% überbuut, 25,3% Wald, 33,9% land- und alpwirtschaftlich nutzbar, 38,2% sind Schtei, Fels und Wasser.

Nachbersgmeindä sind Näfels, Riedere, Netschtel, Ännedaa, Mitlödi, Schwändi, Schwandä und Luchsigä, sowie im Kantuu Schwyz, Muotathal und Vorderthal.

[ändere] Gschicht

Z eerschtmal wird de Ort Clarona im 8. Jahrhundert i dä Läbesgschicht vo dä Heilige Felix und Regula erwähnt. Bevor sich d Lüüt im Aendi vom 14. Jahrhundert frykauft händ, hät Glaris zum gröschtä Teil zum Chloschter Säckinge ghört. 1387 hät di erschti Landsgmei schtattgfundä, en Inschtituziuu wos hütt nuch git und i dä Regle äm 1. Sunntig im Mai schtattfindet. Zum Hauptort vum Linthtal isch Glaris dure Beschluss vu dä Landsgmei vu 1419 worde, will det di einzig Chilchä vum Tal gschtandä isch. Vo 1506 bis 1516 isch de schpäteri Reformator Ulrich Zwingli Pfaff gsi z Glaris.

Wäred dä Helvetik (1798–1803) isch Glaris de Hauptort vum Kantuu Linth gsi. Am 11. Mai 1861 hät ä Brand grossi Teili vom Ort zerschtört, nu wänigi Gebüü us der Ziit vorem Brand sind erhaltä plibä. Sehr schnäll hät mä mit em Wideruufbuu agfangä, und das nach amerikanischem Vorbild mit änerä Schtadtplaanig im Schachbrättmuschter.

[ändere] Seheswürdigkeite

S Wahrzeichä vu dä Schtadt isch di nüüromanischi Schtadtchilchä Glaris vom Architäkt Ferdinand Stadler.

[ändere] Töchter und Süü vu Glaris

• Heinrich Aebli, 1985–2002 Schtadtpresidänt vu Glaris, hüt Entwiggligshälfer für Kobryn
• Maria Anna Brunner, Benediktineri
• Frieda Gallati, Hischtorikeri
• Eveline Hasler, Schriftschtelleri
• Yvan Pestalozzi, Iiseplastiker
• Aegidius Tschudi, Hischtoriker und Politiker
• Johann Jakob von Tschudi, Naturforscher, Forschigsreisende, Linguischt und Diplomat
• Josua Zweifel, Entdegger vu dä Nigerquelle

[ändere] Weblinks

• http://www.geska.ch/
• http://mitglied.lycos.de/glarnerlandfotos/ (Alti und nüüi Bilder vum Glarnerland)