Rupert Gießler
Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Dr Rupert Gießler isch e wichtigi Persenligkeit in dr Friiburger Zittigslandschaft un im ditsche Journalismus gsii. Dr het sich aü firs Alemannisch intressiärt.
Dr Gießler Rupert isch am 23. 9. 1896 uf d Wält kumme un stammt vu Manne. Im Erschte Wältgriäg isch er Soldat gsii un in Gfangeschaft grote. Noch em Griäg het er gstüdiärt un 1925 z Friiburg im Briisgaü dr Dr. phil. gmacht. 1926 isch er bi dr Friiburger „Tagespost“ Feuilletonredakteur wore – des isch e Zittig gsii, wu in dr katholische Zentrumspartei noch gstande isch.
Inhaltsverzeichnis |
[ändere] Schicksal unter em Nationalsozialismus
1928 het dr Gießler d Irmgard Freitag ghirate, e Fraü üs jüdischem Elterehüüs, wu aber bi däre Hirat zum Katholizismus iberdrätte isch. 1936 hän si ihre Dochter Ursula bikumme. 1937 het dä Journalischt wäge sinere jüdischstämmige Fraü Beruefsverbot bikumme un isch fir „wehrunwürdig“ erklärt wore. Friili het d „Tagespost“ ab Afang 1940 sowiso ke Babiir meh zuedeilt bikumme un het miäße schliäße. E Johr isch dr Gießler arbetslos gsii. No het er kenne z Colmer im Alsatia-Verlag afange – illegal – un isch Schef-Lektor gsii, noch usse aber Sekretär. Dr Verleger, dr Joseph Rossé, het persenlig drfir gsorgt, ass d Gestapo ke Zuegriff uf dr Gießler gha het. Im Asatia-Verlag hän Autore publiziärt, wu, wiä dr Reinhold Schneider, im geischtige Wiiderstand gege s Reschiim zuezordne sin.
1944 isch dr Gießler un si Fraü zittewiis uf dr Flucht gsi. Si Dochter un speter aü si Fraü sin z Stäge im Herz-Jesu-Gloschter verstecklet wore. Aü dr Gießler sälber isch ab un zue derte gsii.
[ändere] Noch em Griäg
Noch em Zweite Wältgriäg isch dr Gießler Rupert Schefredakteer vu dr „Freiburger Nachrichten“ wore. Diä Zittig isch dr Vorlaifer vu dr Badische Zittig gsii un in sällere ufgange, wu si anne 46 grindet wore isch. Derte isch dr Gießler dr Leiter vu dr Feuilletonredaktion wore, Theatergritiker un bis zu sinem Üsscheide 1965 prässirächtlige Verantwortlige. Dr isch braktisch Chefredakteer gsii, wänn aü derte des nonit so gheiße het.
Noch em Griäg isch er aü iberregional im Journalismus flissig gsii. Dr isch 1953 fir 12 Johr dr Vorsitzer vum Deutschen Journalistenverband wore, ab 1965 Ehrevorsitzer. Dr het dr Deutsche Presserat mit uf dr Wäg brocht, wu fir d Prässifrejheit gegeniber em Staat un gege dr Missbrüch vu dr Prässifrejheit in dr eigenen Reihe iidrätte isch. Dr isch
- johrelang dr Sprächer vum Ditsche Prässirat gsii
- dr erscht Ditsch im Bräsidium vu dr Internationale Journalischteferderation
- Mitgliid im Rundfunkrat vum Südweschtfunk
un het no verschiidini anderi Ämter gha.
Zu dr Inträsse vum Gießler Rupert het aü d alemannisch Kültür ghert. 1959 her er e „Rede zum 80. Geburtstag von Hermann Burte am 15. 2. 1959“ ghalte. Wu dr alemannisch Dichter Burte gstorbe isch, het er däm si alemannischs Wärk, drotz däm sinene „schlimmen politischen Irrwegen“ im Nationalsozialismus, as „das Bleibende über allem Vergänglichen“ iigschetzt.
Am 15. Oktober 1980 isch dr Rupert Gießler gstorbe. In sinem Nochruef charakterisiärt dr Ansgar Fürst diä Persenligkeit eso:
Dr seig kenne gsii, wu ufdrumpft heb oder gspiänzlet heb. Jedi Ufgregtheit seig em främd gsii. Dr heb mit sinem Wort kenne iberzeige un dur d nobel Art, wiän er si Meinig begrindet het. Dr seig alliwiil gwillt gsii, sich z mäßige, heb d Fähigkeit gha, zuehorche z kenne un si Gsinnig seig vu usse bis inne human gsii. Dr seig e Muschterbiispiil gsii fir d badisch Fähigkeit, Wältlaifigkeit mit Toleranz un Mäßigkeit z verbinde.
[ändere] Netzgleich (Weblink)
D Familiä Gießler suecht Zueflucht im Herz-Jesu-Gloschter
[ändere] Literatür
Rupert Gießler: Hermann Burtes Werk. Zum Todes des alemannischen Dichters. In. Badische Zeitung|Badischi Zittig, 24. 3. 1960
Ansgar Fürst: Zum Tode Rupert Gießlers. In: Badischi Zittig, 16. 11. 1980
