Cookie Policy Terms and Conditions Legio XIII Gemina - Wikipedia

Legio XIII Gemina

Aus Wikipedia

Der Àrtikl is im Dialekt „Owaöstareichisch“ gschriem worn.


Münzn fum Kaisa Philippus Arabs ausn Joa 248 nåch Grisdus, zua Ea fu de Legionen in Dacia mid dénan eanare Fødzaichn, in Ådla fu da V Macedonica und in Löwn fu da XIII Gemina
Münzn fum Kaisa Philippus Arabs ausn Joa 248 nåch Grisdus, zua Ea fu de Legionen in Dacia mid dénan eanare Fødzaichn, in Ådla fu da V Macedonica und in Löwn fu da XIII Gemina

D Legio XIII Gemina (Zwilingslegion Numa 13) woa a römische Legion dé untam Julius Caesar grünt woan is und baim Galischn Griag dabai woa. Schbéda woas a Zaidl in Augusta Vindelicorum (Augschbuag) in da Brovinz Raetia, håd untam Kaisa Trajan bai da Earowarung fu Dacia, im haiding Rumenien, midkempft und woa am End fum Römischn Raich in Egiptn schdazioniad. In Augschbuag und a in Rumenien håd ma fü archeologische Fund gmåcht, dé fu deara Legion schdãman.


Inhaltsverzeichnis

[dro werkln] Gschicht

Da Gaius Iulius Caesar, Skulptua fum Kunsthisdoarischn Museum in Wean
Da Gaius Iulius Caesar, Skulptua fum Kunsthisdoarischn Museum in Wean

[dro werkln] In da Römischn Republik

D Legio XIII is fum Julius Caesar im Joa 57 foa Grisdus ausghom woan, befoar a géng de Belgia zong is, õane fu sâine easchdn Intavenzionen in inteane Konflikt zwischn faschidane keltische Grupn in Galien. Im drauf foigendn Galischn Griag (58-51 foa) woa de Legio III bai da Fødzug géng de Nervia dabai und bai da Schlåcht fu Gergovia géngan Vercingetorix. Obwoi aindaitige Gwøn føn, glaub d mearan Hisdoarika dass aussadem a nu bai da Schlåcht fu Alesia dabai woa.

Nåch n eafoigraichn End fum Galischn Griag, håd da römische Sénat in Caesar a zwoate Ãmtszaid ois Konsul fawaigat und eam befoin, das a s Komando iwa de Legionen aufgém soid. Auf dés aufi håd a saine Legionen Richdung Rom in Bewegung gsezt und is so duach an Milideabutsch an da Måcht blim. Õane fu de Legionen dé mid eam iwa n Rubicon nåch Italien han, woa de Tredecima. A im drauf foigadn Biagagriag woa de Legio XIII oiwai auf da Saitn fum Julius Caesar und håd fia eam an da Schlåcht fu Dyrrhachium (48 foa) und Pharsalus (a 48 foa) géng de Legionen fum Pompeius kempft. A im Joa 46 foa Grisdus woa d Legion bai da Schlåcht fu Thapsus in Afrika und bai da Schlåcht fu Munda in Schbanien dabai.

Nåch dém da Caesar in Måchtkãmpf endgülti fia si entschidn håd, is d 13. Legion ausgmusdat woan und de Vetaranen hãm Lãnd in Italien griagt.

[dro werkln] Untam Kaisa Augustus

Im Joa 41 foa Grisdus is de 13. Legion fum Octavianus, in schbédan Kaisa Augustus, reaktiviad woan um de Rebeljon in Sizilien fum Sextus Pompeius, in Buam fum Pompeius géng dén da Julius Caesar kempft håd, nida zan schlång. Danå is mid Vetaranen fu ãndane Legionen faschdeakt woan und håd daduach in Bainãm Gemina griagt, wås so fü wia Zwilingslegion hoast, oda håid dass aus mearane ãndane õa grosse Legion gmåcht woan is. Aso woas dãn a bai da Schlåcht fu Actium géngan Marcus Antionius dabai, dea si dawai mim Octavian zaschdridn håd. Nåchdém dea Måchtkãmpf entschidn woa und si da Octavianus zan Kaisa Augustus gmåcht håd, is de Legio XIII Gemina nåch Burnum in da Brovinz Illyricum fasézt woan, wås haid da Oat Knin in Kroazien is.

Im Joa 16 foa Grisdus is de Tredecima Gemina nåch Emona in da Brovinz Pannonia falégt woan, wås haid Ljubljana in Slowenien is.

[dro werkln] Zaid in Augusta Vindelicorum

D Donaugrenz fum Römischn Raich im Joa 10 nåch Grisdus
D Donaugrenz fum Römischn Raich im Joa 10 nåch Grisdus

In deara Zaid håd dés Römische Raich a sâin Ainflusberaich bis an de Donau ausbaud und im Joa 15 foa Grisdus im Flåchlãnd südlich fu da Owan Donau de Schdåd Augusta Vindelicorum grünt woan. Da Nãm beziagt si auf dé doat wonadn Vindelika, am keltischn Schdãm dea dot glébt håd und auf n Kaisa Augustus, wås jå sogoa nu haid im Woat Augschbuag drin schdékt. Nåch da grossn römischn Nidalåg fum Joa 9 nåch Grisdus in Geamanien is de XIII Gemina fu Panonien nåch Augusta Vindelicorum falégt woan und soitad doat an geamanischn Gégnschlåg Richdung Südn fahindan.

Nåch ana eafoiglosn Ofensifn in Geamanien, wo de XIII Gemina woaschainli kuaz in Mogontiacum (Mainz) woa, ziagt si de 13. Armé waida in de Beag zruk, gibt Augusta Vindelicorum wida auf und blaibt in Vindonissa (s haidige Windisch in da Schwaiz) um wenigstns de Pass iwa d Åipn zan fataiding. [1]

Untam Kaisa Claudius wiad de XIII Gemina um s Joa 45 nåch Grisdus wida zruk nåch Panonien gschikt und wiad in Poetovio, s haidige Ptuj in Slowenien, schdazioniad. Im 4-Kaisa Joa 69 nåch Grisdus graift de Legion in dén inteanen römischn Måchtkãmpf âi und untaschdüzt zeascht in Otho und schbéda in Vespasian géngan Vitellius in de zwoa Schlåchtn fu Bedriacum in Italien.

[dro werkln] Zaid in Dacia

D römische Brovinz Dacia, d Legio XIII Gemini in Apulum (haid Alba Iulia), de V Macedonia in Potaissa (haid Turda)
D römische Brovinz Dacia, d Legio XIII Gemini in Apulum (haid Alba Iulia), de V Macedonia in Potaissa (haid Turda)
A Züagi mid LEG XIII G drauf in Alba Iulia / Rumenien
A Züagi mid LEG XIII G drauf in Alba Iulia / Rumenien
Züagischdömpi dea in Wean baim Wüdbretmoak gfundn woan is
Züagischdömpi dea in Wean baim Wüdbretmoak gfundn woan is

Untam Kaisa Trajan woa de Legion baim de Dakischn Griag dabai (101-102, 105-106), wo dés Römische Raich mid ana risign Schdraidmåcht fu mearane Legionen de Dakia besigt håd und an grossn Dail fum haiding Rumenien earowat håd. Zwoa fu de Legionen, nemli de V Macedonica und de XIII Gemina han danå doat schdazioniad woan und woan mid faãntwoatli das dés Lãnd romanisiad woan is. De 13. Legion håd dabai ia Hauptquartia in Apulum, im haiding Alba Iulia, ghåbt.

Dawai da Hauptdail fu da XIII Gemina im haiding Rumenien blim is, woan Untaåbdailungen a an ãndane Oat âigsézt. Soichane Vexillationes hãm fian Kaisa Gallienus (218-268) in Noaditalien kempft. Aus deara Zaid schdãmen a Goidmünzn mid n Zaichn fu da 13. Legion. Ãndane Vexillationes woan bai da Armé fum Kaisa Victorinus, dea in Galien a separats Raich aufbaun woit.

Unta de Kaisa Claudius II Gothicus (268-270) und Aurelian (270-275) han a Hüfsdrupn fu da XIII Gemina gemainsãm mid da V Macedonia Legion wida an da owan Donau und kempfn géng de Alamannen und kinan dé zu mindes aus Italien und Galien fadraim und iwa d Donau zruk drenga. S Gebid zwischn Rain und Deana bis zan geamanische Limes wiad åwa neama fu de Röma zruk earowat und de Alamannen blaim doat.

Im Joa 271 wiad de Brovinz Dacia fu de Röma aufgém und de Legion wiad evakuid auf de südliche Saitn fu da Donau.

[dro werkln] End fum Römischn Raich

Am End fum Römischn Raich wiad de Legio XIII Gemina nu im 5. Joahundat fu da Notitia Dignitatum aufglist und es hoast, dass zu deara Zaid a legio tertiadecima gemina im Oat Babylon in Egiptn gém håd, wås a römischs Kastel am Nil woa. Doat is dé Legion untam Komando fum Comes limitis Aegypti gschdãndn, in Grenzkomandant fu Egiptn. [2] Wås aus da Legion danå woan is und wia lãng s nu exisdiad håd, woas ma åb dém Zaidbunkt åwa laida neama.

[dro werkln] Wås nu intressant is

A in Wean håd ma Gråbschdõana fu Soidådn fu da XIII Gemina gfundn, dé in da Zaid fum Domitian (81-96 nåch Grisdus) oda fum Trajan (98-117) in Vindobona gschdoam san und doat begråm woan san. [3]

In da Feanse-Searie "Rome" dé fum amearikanischn Senda HBO gemainsãm mid da BBC und da italienischn RAI drad woan is, kimt de Legio XIII Gemina a foa und zwoa baim Måchtkãmpf zwischn in Julius Caesar und da Optimatn-Boatai fum Pompeius.


[dro werkln] Schau a unta


[dro werkln] Gwøn

Static Wikipedia 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2006 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu