Vierhouten

Van Wikipedie

Vierhouten ( uutspraok (info | help)) is een darp in de gemeente Nunspeet, in de Nederlaanse previnsie Gelderlaand. 't Is elegen op de Veluwe, tussen Elspeet, Nunspeet en Vaossen. Vierhouten hef 724 inwoeners (1 jannewaori 2006).

't Verenigingsleven en de rest van de Vierhouter saomenleving hef as centraol punt 't darpshuus Horsterhoek. In dit darpshuus kommen de Vierhouters saomen deur middel van onder aandere activiteiten en feesaovenden.

[bewark] Geschiedenis

Vierhouten werd vrogger Vierholten enoemd. De naom zou verwiezen naor de vier bossen die rondum 't darp liggen. Dit zouen dan de Vierhouterbos, de Vreebos, de Elspeterbos en de Gortelsebos wezen. An de waorheid van disse theërie wordt etwiefeld, mar toch is disse verklaoring van de naom Vierhouten de meest gebruukte.

Een aandere theorie is dat de naom zou kommen van de Nunspeterfemilie Vierholt (laoter Vierhout). Zie hen vrogger schienbaar veul landeriejen ehad op de plaots waor Vierhouten noen leit.

Deur zien ligging in de bos en an de heide is Vierhouten een druk bezochte recreaotieplaots, met veul campings en hotels. Niet veur niets is hier de oudste camping van Nederlaand evestigd. Camping "Saxenheim" (noen "Samoza") werd al begun twientiger jaoren op-ericht. De ouwe kantine uut 1927 (enige jaoren nao de opening van de camping ebouwd) is nog altied anwezig en staot op een heuvel centraol op de camping elegen.

De Paosheuvel in Vierhouten is een kampeer- en saomenkomstterrein, dat tot in de jaoren vuuftig grote bekendheid geneut as "heilige grond" veur de Arbeiders Jeugd Centrale (AJC), de jeugdorganisatie van de SDAP en de PvdA.

In de umgeving van 't darp werden vanof de jaoren twientig van de twientigste eeuw diverse villa's en landhuzen ebouwd. De bekendste daorvan is 't rieksmonument "Noorderheide", een ontwarp van architect Eschauzier. Disse villa werd in 1939 ebouwd en bewoend deur de bekende Rotterdamse haovenberon D.G. van Beuningen.

In disse villa hingen jaorenlang wereldberoemde schilderiejen, die noen onder-ebroch bin in 't museum Boijmans Van Beuningen te Rotterdam.

Vierhouten was tot halverwege de twientigste eeuw een typisch Veluws boerendarp. Daor is noen wienig meer van over. Veul ouwe boerderiejen verdwenen, werden onherkenbaor verbouwd of kwammen in haanden van minse van buten 't darp (op de Veluwe "import" enoemd). Ok vielen der enkele ten prooi an de vlammen.

In vuuftig jaor tied is 't anzien van 't darp dan ok flink veraanderd. 't Is noe veural een forensendarp en "echte" boerenbedrieven bin der nie meer te vienen. Een praachtig bewaord ebleven boerderieje is 't rieksmonument "De Jonge Stee" an de Plaggeweg 26. Disse boerderieje is nog volledig intact en hef nog vele ouwe details zoas een grote schouw, bedsteden en een opkaomer. Ok 't arf is mooi bewaord 'ebleven mit een ouwe schaopskooi, waogenschuur en hooibarg.

[bewark] Bezienswaordigheden

Een bekende bezienswaordigheid is 't veurmaolig onderdukerskamp "Verscholen Darp" an de Pas-opweg. Hier zaoten in de Tweede Wereldoorlog veul onderdukers verbargen. Der bin een drietal hutten nao-ebouwd en restanten van de ouwe hutten bin der ok nog terug te vienen. Bie 't kamp staon ok een tweetal gedenkkeien. Wat veerder in de richting van Vierhouten staot an de Tongerenseweg nog een monument dat herinnert an de fusillaotie van een aantal joden op die plek. An de Nunspeterweg 1 in 't darp Vierhouten zelf, is een klein museum in-ericht dat herinnert an dit kamp en de 2e Wereldoorlog.

Veerdere bezienswaordigheden bin:

De Vierhouterbos, een oud maolebos dat veule eeuwen in gemeenschappelijk gebruuk was bie de Vierhouters. Men viendt der ouwe eikenhakhoutbossen, beukenbossen, naoldbossen, een pinetum, ouwe grafheuvels en helemaole achterin de bos 't naotuurgebied "Noorderheide" mit de waoterwarken van Van Beuningen.

De Elspeetse Heide, een praachtig glooiend heideveld mit enkele vennen. Een restaant van de immense heidevlakte die dit deel van de Veluwe ooit bedekt hef.

Ut laandgoed Vierhoutense Heide, een gebied met bos, een stuk heide en een zandverstuuving. Op het heideveld greuen veul jeneverbesen, een bescharmde inheemse coniferensoort. Disse jeneverbessenpopelaotie is onlangs deur Eurepese supsiedie ontdaon van aandere bomen en struuken, die de ontwikkeling vaan de jeneverbessen in de weg stungen.

[bewark] Culinaire paorel

Een jaorlijks terugkerend grootschaolig evenement is 't zo-enaomde "Rondje Vierhouten". 't "Rondje Vierhouten", luudt veur de resterants de opening van het wildseizoen in, en trekt jaorlijks veule duzenden bezeukers. De koks van de diverse resterants en horecagelegenheden (Vierhouten telt der tiene in 't hele darp!), zetten tiejens 't "Rondje Vierhouten" hun beste beentjen veur en beujen op die dag diverse kleine wildgerechten an. Vierhouten wordt niet veur niks al jaoren an-eduud as "de culinaire paorel van de Veluwe". Men kan der van eenvoudig tot zeer luxe eten.