A. den Doolaard

Van Wikipedia

A. den Doolaard (Zwolle, 7 februari 1901 – Hoenderloo, 26 juni 1994), pseudoniem van Nederlands schrijver Cornelis Johannes George Spoelstra jr.

Zijn vader is Nederlands-hervormd predikant. Op zijn zeventiende breekt zoon Bob echter met de kerk. Hij gaat naar de HBS in Den Haag en na het overlijden van zijn vader wordt hij boekhouder bij de Bataafse Petroleum Maatschappij (van 1920 tot 1928). In 1926 debuteert hij met 'de verliefde betonwerker', een bundel vitalistische gedichten. In 1928 zegt hij zijn baan op en begint hij met een aantal zwerftochten door de Balkan en Frankrijk, waar hij diverse baantjes heeft zoals steenhouwer, druivenplukker, landarbeider en dokwerker. De ervaringen die hij tijdens deze zwerftochten opdoet, verwerkt hij in romans en krantenartikelen. Al vroeg waarschuwt Den Doolaard tegen het opkomende fascisme. Zijn onverbloemde artikelen leveren hem een uitwijzing op uit Oostenrijk, terwijl ook de toegang tot Duitsland en Italië hem ontzegd wordt.

Wanneer de Duitse legers in mei 1940 de lage landen binnenvallen, vluchten Den Doolaard en zijn vrouw per fiets naar het zuiden. Uiteindelijk slagen ze er in om Engeland te bereiken, na een verblijf van bijna een jaar in Vichy-Frankrijk. In Londen werkt Den Doolaard als omroeper bij de radiozenders de Brandaris en Radio Oranje (zie ook het artikel Illegale pers). Na de Tweede Wereldoorlog doet Den Doolaard verslag van de droogmaking van Walcheren, om zich daarna voor enige tijd te vestigen in de Verenigde Staten en Joegoslavië. In 1962 is hij betrokken bij de eerste anti-atoomdemonstratie in Amsterdam. Vanaf 1954 woont het gezin Spoelstra in Hoenderloo. Van daar uit onderneemt Den Doolaard nog vele reizen, en verwerkt deze ervaringen in romans, krantenartikelen en reisverslagen. In 1980 verschijnt van zijn hand het pamflet "Londen en de zaak van 't Sant", waarin hij de persoon van François van 't Sant (voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog vertrouweling van koningin Wilhelmina) beschrijft.

Den Doolaard beschreef zijn werk en leven in 'Het leven van een landloper'.

[bewerk] Monument

Het monument voor A. den Doolaard in Ohrid

Op 29 mei 2006 is in de Macedonische stad Ohrid een monument onthuld ter ere van A. den Doolaard. Ook wordt een plein naar hem vernoemd. Het monument is ontworpen door de bekende Macedonische architect Vladimir Taic en staat voor Hotel Millennium en Hotel Lebed. Met de publicatie van zijn roman "De bruiloft der zeven zigeuners" in 1939 ontstond in Nederland een buitengewone belangstelling voor Ohrid, wat op het hoogtepunt resulteerde in zo'n 50.000 bezoekende Nederlanders per jaar. Het monument maakt deel uit van een reeks Nederlandse initiatieven om het toerisme naar Macedonië te bevorderen. De officiële gelegenheden in Ohrid zijn bijgewoond door de dochters, klein- en achterkleinkinderen van A. Den Doolaard.

[bewerk] Prijzen

1934 - Meiprijs voor De herberg met het hoefijzer, geweigerd.
1980 - Edo Bergsma-ANWB-prijs voor zijn gehele oeuvre

[bewerk] Bibliografie

1926 - De verliefde betonwerker (gedichten)
1928 - De wilde vaart (gedichten)
1929 - De laatste ronde (roman)
1930 - Van camera, ski en propeller. Film-avonturen en ski-onderricht in het Mont-Blancgebied' (reisbeschrijving)
1931 – De druivenplukkers (roman)
1932 - Vier balladen (gedichten)
1932 - De witte stilte (roman)
1932 - De wilden van Europa (reportage)
1932 - Quatre mois chez les comitadjis, meurtriers patentés (reportage)
1933 - De herberg met het hoefijzer (roman)
1934 - Oriënt-Express (roman)
1934 - Hooge hoeden en pantserplaten (manifest)
1935 - Oostenrijk (reportage)
1935 - Van vrijheid en dood (reportage)
1936 - Wapen tegen wapen. Over het werk van socialistische journalisten in de fascistische landen (brochure) (met L.J. van Looi)
1936 - De grote verwildering (roman)
1938 - Het hakenkruis over Europa (reportage)
1938 - Wampie. De roman van een zorgeloze zomer (roman)
1938 - Door het land der lemen torens (reisbeschrijving)
1939 - De bruiloft der zeven zigeuners (roman)
1939 - Dolken en rozenkransen (novelle, verschenen als feuilleton in het weekblad Wij)
1944 - Oranjehotel (sonnet)
1944 - De partizanen en andere gedichten (gedichten)
1944 - De vier ruiters (gedichten)
1944 - Vooravond kerstmis 1944 (gedicht) (met illustraties van Tyl)
1945 - Nederland herdenkt 1940-1945: Drama der bezetting (naar ideeën van Carel Briels)
1946 - Dit is Walcheren (reportage) (met Jef Last en Ed. Hoornik)
1946 - Europa tegen de Moffen (keuze uit radio-redevoeringen)
1946 - Walcheren komt boven water (reportage)
1946 - Het spel der bevrijding (naar ideeën van Carel Briels)
1947 - Het verjaagde water (roman)
1949 - De gouden ploeg (toneelstuk) (samen met Govert van de Meent)
1953 - Kleine mensen in de grote wereld (roman)
1956 - Joegoslavië, kaleidoscopisch reisland (reisbeschrijving) (met Cas Oorthuys)
1956 - Het land achter Gods rug (roman)
1956 - Dit is Joegoslavië (reisbeschrijving) (met Cas Oorthuys)
1958 - Dit is Griekenland; het vasteland (reisbeschrijving) (met Cas Oorthuys)
1958 - Dit is Venetië (reisbeschrijving) (met Cas Oorthuys)
1958 - Het leven van een landloper (autobiografie)
1959 - Dit is Griekenland; het vasteland (reisbeschrijving) (met Cas Oorthuys)
1960 - Grieken zijn geen goden (reisbeschrijving)
1962 - Prinsen, priesters en paria's (reisbeschrijving)
1963 - Vakantieland Joegoslavië (reisbeschrijving) (met Cas Oorthuys)
1966 - De goden gaan naar huis (roman)
1967 - Ontsporingen (verhalen)
1967 - Achter de blinde muur (verhalen)
1971 - Ogen op de rug; Terugkijkend naar boeken en tijdgenoten (autobiografie)
1976 - Samen is twee keer alleen (roman)
1980 - Londen en de zaak Van 't Sant (pamflet)
1983 - Ik ben tegen (essays)