Acanthostega
Van Wikipedia
Van Acanthostega gunnari wordt veel gedacht dat het een een fossiele overgangsvorm was tussen dieren die nog de morfologie van een vis bezaten en wezens die op poten konden lopen en was om twee redenen een zeer opmerkelijk dier:
- Het beest bezat weliswaar vier poten maar die waren vermoedelijk te slap om te lopen. Zwemmen kon het dier wel, hij beschikte over dezelfde staart als spiervinnige vissen en de spaakbeen - ellepijp (radius - ulna) verhouding was gelijk aan die van Eusthenopteron. Hij bezat vermoedelijk geen longen maar nog steeds alleen kieuwen. Waar we hier dus mee te maken hebben is een viervoetig dier dat in het water poten had ontwikkeld: een kennelijke preadaptatie of exaptatie die een weerlegging vormt van de oudere theorie dat poten geëvolueerd zijn om op het land te kunnen lopen. Dit alles roept de lastige vraag op of we hier van een lid van de Tetrapoda ("viervoeters") moeten spreken. Het antwoord hangt af van de gekozen definitie.
- Als tot nu toe enige bekende viervoetige beschikte hij over 8 tenen per poot. Voor de ontdekking van deze eigenschap werd haast als vanzelfsprekend aangenomen dat de oorspronkelijke voorouder van de Tetrapoda vijf tenen had.
Het in Groenland ontdekte fossiel werd al in 1933 beschreven; de spectaculaire eigenschappen ervan zijn pas onlangs duidelijk geworden. Het beest leefde in het Devoon.
In 2006 werd Tiktaalik roseae beschreven, waarvan men vanuit de evolutietheorie gezien denkt dat het een soort is die tussen vissen en Acanthostega in stond. Op basis van fossiele vondsten is dit echter niet verklaarbaar. In ieder geval kan het niet als een overgangsvorm worden beschouwd.
