Adriaan Pauw
Van Wikipedia
Adriaan Pauw (Amsterdam, 1 november 1585 - 21 februari 1653) was raadpensionaris van Holland van 1631 tot 1636 en tussen 1651 en 1653.
Inhoud |
[bewerk] Pensionaris van Amsterdam
Hij werd te Amsterdam geboren uit een rijke handelsfamilie en studeerde rechten aan Universiteit Leiden. Hij volgde zijn vader Reinier op als pensionaris van Amsterdam van 1611 tot 1627. In 1620 kocht hij de plaats Heemstede en liet zich Heer van Heemstede noemen. In totaal verwierf hij 9 (ambachts)heerlijkheden, reden waarom men in de 17e eeuw wat smalend van een "pauwenstaart" sprak.
[bewerk] Slot Heemstede
Hij herstelde en verfraaide het laatmiddeleeuwse Huis te Heemstede [het Oude slot] tot een lusthof. Vanwege de Vrede van Munster liet hij kort voor 1648 de "Pons Pacis" ofwel "Vredesbrug" bouwen, welke nog staat. Het slot zelf is in 1810 afgebroken. Adriaan Pauw was een groot verzamelaar van beelden, kunst en curiosa, echter vooral van wapens [tot de afbraak van het slot tentoongesteld in de grote wapenzaal] en boeken. Zijn "Bibliotheca Heemstediana" met uiteindelijk meer dan 16.000 boektitels groeide uit tot de grootste van Nederland. De erfgenamen hebben getracht deze in zijn geheel te verkopen. Toen dat niet lukte is de collectie in 1656 en 1657 geveild bij Hendrik de Swaeff, gevestigd op de Grote Zaal in Den Haag. Enkele jaren geleden is een klein deel van deze boeken teruggevonden in de grote bewaarbibliotheek van het Duitse Wolfenbüttel.
[bewerk] Vrede van Munster
In 1631 werd hij als raadpensionaris van Holland aangewezen. Pauw, Holland en Amsterdam wilden een vrede met het Spaanse Rijk, maar Frederik Hendrik zond Pauw naar Frankrijk om een alliantie te sluiten tegen Spanje. Pauw accepteerde deze beslissing en allieerde met Frankrijk. Hij trad in 1636 af en werd opgevolgd door zijn voorganger Jacob Cats.
Pauw stond weliswaar niet formeel maar wel in de praktijk aan het hoofd van de Nederlandse delegatie die van 1646 tot 1648 in Munster onderhandelde over het einde van de Tachtigjarige Oorlog. In 1651 werd hij opnieuw raadpensionaris ook al was de meerderheid van de oppositie tegen hem. Hij probeerde een oorlog met Engeland in 1652 te voorkomen. Hij stierf in 1653 en is begraven in de grafkelder van de door hem gestichte Gereformeerde [Hervormde] Kerk te Heemstede. Zijn praalgraf, vermoedelijk vervaardigd door Amsterdamse bouwmeester Hendrik de Keyser, is kortgeleden gerestaureerd.
Adriaan Pauw huwde in 1606 met Anna Seys. Uit dit huwelijk is 1 zoon, Nicolaas Pauw, geboren. Na het overlijden van Anna Seys op 1 mei 1607 is Pauw 7 februari 1610 hertrouwd met Anna van Ruytenburgh. Uit dit huwelijk zijn zes kinderen geboren. Gerard Pauw (1615-1676) , rekenmeester der Grafelijkheidsdomeinen, volgde hem in 1653 op als ambachtsheer van Heemstede. Het zuidelijk deel van Heemstede, vanouds Bennebroek geheten, werd afgescheiden en kwam toe aan de jongste zoon Adriaan Pauw (1622-1697), die daarmee Heer van Bennebroek [tevens Schakenbos] werd en in 1670 president werd van het Hof van Holland, Zeeland en West-Friesland, destijds het hoogste rechtscollege.
| Voorganger: Jacob Cats |
Raadpensionaris van Holland 1631-1636 en 1651-1653 |
Opvolger: Johan de Witt |
[bewerk] Literatuur
- H.W.J.de Boer, H.Bruch, H.Krol (red.) Adriaan Pauw (1585-1653); staatsman en ambachtsheer. Heemstede, Vereniging Oud-Heemstede-Bennebroek, 1985.
- J.C.Tjessinga. Schets van het leven van Adriaan Pauw. Heemstede, VOHB, 1948.
- J.C.Tjessinga. Het slot van Heemstede onder Adriaan Pauw. Heemstede, VOHB, 1949.
