Airborne Warning And Control System
Van Wikipedia
Airborne Warning And Control System (AWACS) is een radar gebaseerd elektronisch systeem ontwikkeld voor surveillance vanuit de lucht en zogenaamde C2BM (command and control, battle management) voor zowel aanvals als verdedigings luchtmachten. Het systeem is ontworpen en wordt gebouwd door Boeing (Defense & Space Group), het maakt gebruik van Westinghouse (nu Northrop Grumman) radars en wordt rondgevlogen door een E-3 Sentry vliegtuig (een gemodificeerde Boeing 707) of meer recent door een verbouwde Boeing 767. Alleen de Japanse luchtmacht heeft de 767 versie. Alle E-3s van de VS en de NAVO zijn Boeing 707s.
Moderne AWACS systemen kunnen vliegtuigen op een afstand van 400 km opmerken, een afstand die veel groter is dan die van anti-lucht wapens. In lucht-lucht gevechten kunnen AWACS systemen communiceren met geallieerde vliegtuigen waarmee zij hun een grotere sensorafstand en extra onopvallendheid geven aangezien zij zelf hun radars niet meer hoeven te gebruiken. AWACS vliegtuigen kunnen echter door vijandelijke troepen op een grotere afstand opgemerkt worden dan dat de AWACS vliegtuigen zelf hun vijand op kunnen merken. Dit heeft met de aard van radar te maken; het uitgaande signaal verliest kracht naarmate het verder reist. Een signaal dat uitgezonden wordt en weer opgepikt moet worden moet sterk genoeg zijn om twee keer de afstand vanaf de verzender naar het doelwit af te leggen, de andere partij hoeft alleen het signaal op te pikken.
De vliegtuigen worden gebruikt door de USAF, NAVO, de RAF, de Franse luchtmacht, Saudi-Arabië en Japan.
In de Sovjet-Unie werden de Tupolev Tu-126 en de Beriev A-50 als WACS gebruikt. De systeemintegratie en kracht van de radar worden echter gezien als behoorlijk veel slechter dan die van de E-3. Verschillende andere landen (Irak, China en India) hebben ook de Il-76 gebruikt als een platform voor hun eigen radar. Daarnaast is er ook van de Iljoesjin Il-114 een AWACS-variant.
De laatste tijd winnen ook "mini-awacs" terrein: toestellen gebaseerd op toestellen als de Embraer ERJ's (Brazilië, Mexico, Italië, Griekenland) of SAAB 340's (Zweden). Deze toestellen zijn een pak goedkoper dan de klassieke, oudere, grotere toestellen en leveren ongeveer dezelfde radar-pestaties. Ook worden de laatste tijd toestellen als de Boeing 737 en Airbus A310 ontwikkeld als opvolger voor verouderde toestellen.
