Alemannen

Van Wikipedia

Nederzettingen en expansie van de Alemannen

De Alemannen (ook Alamannen, Allemannen) vormden een verbond van Germaanse volkeren, behorende tot de groep van de Sueven, met als machtigste stam de Semnonen. Hun naam wijst op een verzameling van volkeren "alle mensen". In 360 hadden ze nog 14 verschillende hertogen. Zij woonden oorspronkelijk tussen de Rijn en de Donau, in het huidige Zwaben, vanwaar zij vanaf 212 regelmatig plundertochten ondernamen op Romeins gebied.

[bewerk] Invallen op Romeins gebied

Een deel van de Sueven werd door Longobarden, Bourgondiërs e.a. naar het westen gedrongen en in 213 n.C., ten tijde van keizer Caracalla, voor het eerst in Zuidwest-Duitsland gesignaleerd onder de naam Alamannen. Daar oefenden zij druk uit op de Germaanse limes, maar werden door Caracalla tot staan gebracht. Na een mislukte doorbraak in 233-234 gelukte hun in 259-260 wederom het Romeinse Rijk binnen te dringen. Ditmaal was de politieke chaos in het Romeinse Rijk zodanig dat deze verdergaande penetraties uitlokte. Er vonden invallen plaats naar Gallië en vanaf 268 ook naar Italië. Diverse keizer voerden veldtochten tegen de Alemannen met wissend succus. Er vonden veldslagen plaats bij Augsburg, het Gardameer, Piazenca, Fano en Pavia. In die periode gingen de Germaanse limes definitief verloren en de Alamannen vestigden zich in het gebied achter de limes tussen Rijn, Main en Neckar, de Agri Decumates. Eind 3e eeuw consolideerde zich de toestand: Romeinse tegenoffensieven bleven zonder resultaat en de linie van de Boven-Rijn werd als nieuwe grens van het rijk versterkt.

[bewerk] Bondgenoot en vijand van de Romeinen

De Romeinen sloten in 328 een verdrag met de Alemannen. Overeengekomen werd dat de Alemannen dienst konden nemen in het Romeinse leger en de beveiliging ten noorden van de Rijn op zich namen. Gedurende een opstand van het Romeinse leger in 350 werd dit verdrag door de Alemannen terzijde geschoven. De toekomstige keizer Julianus Apostata voerde een veldtocht tegen de Alemannen en maakte een einde aan de infiltratie in de Elzas. Bij Straatsburg werden de Alemannen in (357) verpletterend verslagen. De leider van de Alemannen werd daarbij gevangen genomen en gedwongen een voor de Romeinen zeer voordelige vrede te sluiten. Deze vrede was overigens geen lang leven beschoren, want binnen een aantal jaren, in 364 vielen de Alemannen Gallië alweer binnen. Onder Keizer Valentinianus I werd pas definitief een einde aan gemaakt aan deze invallen. In het Zwarte Woud werden de Alemannen in 370 verslagen en de Limes opnieuw versterkt.

[bewerk] Ontstaan van de Alemaanse staat

In 406-407 konden de Alemannen, doordat wegens de burgeroorlogen Romeinse legioenen aan de Rijn-Donau-limes onttrokken werden, vrijwel ongehinderd Oost-Gallië bezetten. Tevergeefs trachtten de Romeinen door verdragen van bondgenootschap met hen te sluiten hun terreinwinst in het Donaugebied te beperken; gedurende de 5de eeuw bleven zij gevestigd in Zuid-Duitsland, Zwitserland en de Elzas.

Ten tijde van Chlodovech probeerden de Alemannen vaste voet te krijgen in de omgeving van Keulen. Koning Sigebert van de Ripuarische Franken riep de hulp in van Chlodovech. De verenigde Frankische legers brachten de Alemannen in 496, na een wisselend krijgsverloop bij Zülpich op Frankisch grondgebied een vernietigende nederlaag toe. Daarna trokken ze plunderend het grondgebied van de Alemannen binnen. Eerst werd het noordelijk deel van de Alemannen onderworpen en in 536 werd het volledige rijk onder Frankisch gezag geplaatst. Er bleef wel een Frankisch satellietrijkje Alemannië bestaan.